| Regnum Vandalorum | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| |||||
| Kaart | |||||
 | |||||
| Vandaalse rijk in zijn grootste omvang onder koning Geiserik | |||||
| Algemene gegevens | |||||
| Hoofdstad | Carthago | ||||
| Talen | Vandaals,vulgair Latijn | ||||
| Religie(s) | Arianisme,Katholicisme | ||||
| Regering | |||||
| Regeringsvorm | Monarchie | ||||
| Dynastie | Vandaalse koningen | ||||
| Staatshoofd | Koning | ||||
 | |||||
HetVandaalse Rijk ofVandalenrijk (Latijn:Regnum Vandalorum) was het vroegere koninkrijk van deVandalen inNoord-Afrika. Dit rijk werd gesticht door koningGeiserik omstreeks435 nadat deze het gebied van deRomeinen afhandig had gemaakt. Van hieruit onderwierpen de VandalenSicilië,Sardinië,Corsica en deBalearen. De Vandaalse vorsten resideerden inCarthago. Bijna een eeuw lang vormden zij een belangrijke macht in het Middellandse Zeegebied. Het koninkrijk werd veroverd door deByzantijnen in deVandaalse Oorlog.
In december406 vielen de Vandalen vanuit het vrijeGermanië de Romeinse provincieGallië binnen. Samen met deAlanen enSueven trokken zij verder naar het zuiden, onderweg de rijke Romeinse landgoederen en steden plunderend. In oktober409 bereikten zij Spanje, waar zij aanvankelijk in het Noordoosten verbleven en hun rooftochten voortzetten. Het Romeinse leger was niet in staat om hen te verdrijven en daarom werden er zogenaamdefoederati-verdragen met hen gesloten (411).
De VandaalseSilingen viel de welvarende provincieHispania Baetica (de huidige autonome regioAndalusië in Zuid-Spanje) toe. De Alanen verkregenLusitanië (het huidige Portugal) en de VandaalseHasdingen en Sueven moesten het eens worden inGalicië, het noordwesten van Spanje.
ZieVandaalse verovering van Romeins Afrika voor het hoofdartikel over dit onderwerp.Aanvankelijk zag het ernaar uit dat de nieuwkomers zich blijvend in Spanje konden vestigen, maar de komst van deVisigoten in415 maakte hier een einde aan. De Visigoten, die zeer talrijk waren en het rijke gebied voor zichzelf wilden 'reserveren', bleven militaire druk uitoefenen op de Vandalen. Met hulp vancomesBonifatius konGenserik met de resterende (ongeveer 80.000) Vandalen de oversteek maken naarTanger in 429. De bedoeling van Bonifatius was om de Vandalen in Mauretania te houden, maar zodra zij overStraat van Gibraltar waren, wezen ze elke vorm van controle af en marcheerden ze al plunderend oostwaarts, richtingCarthago. Ze trokken langs de kuststroken van dit gebied oostwaarts waarbij ze de kuststeden veroverden. Bij de belegering vanHippo Regius kwam ook de bekende bisschop en theoloogAugustinus van Hippo om het leven.
In 435 sloot Genserik met de Romeinen een verdrag, waarbij hij alsfoederati ('bondgenoten') kon heersen over de welvarendeRomeinse provinciesMauretania Tingitana,Mauretania Caesariensis enNumidië.
In 439 blies Genserik het akkoord op enveroverde de grootste stad van Noord-Afrika,Carthago (in het huidigeTunesië), het tweede centrum van Romeinse cultuur en de tarweschuur die grotendeels Italië van voedsel voorzag. Ze hadden door een krijgslist de stad vrijwel ongeschonden in handen gekregen maar belangrijker was dat ze eveneens de Romeinse vloot van de stad vrijwel intact konden overnemen, die deze stad als basis had. Hier vestigden ze zich, bouwden snel de veroverde vloot uit tot een geduchte macht en hielden zich gedurende de volgende eeuw voornamelijk metpiraterij bezig op de Middellandse Zee. De Vandalen namen al spoedig de luxueuze levenswijze van de Romeinse elite over. Voor de lagere klassen van de Romeinse bevolking veranderde er niet veel: alleen de 'meesters' waren nu de 'barbaren uit het Noorden'. Daarbij vrijwaarden dezen wel het culturele erfgoed aldaar, in tegenstelling tot wat hun naam doorgaans oproept.
In 440 onderwierpen de Vandalen,Sicilië,Sardinië,Corsica en deBalearen zodat hun rijk ten slotte wel enige gelijkenis vertoonde met het oude rijk van de CarthaagseFeniciërs. Ook tijdgenoten zagen deze overeenkomst en schreven dat de dagen van dePunische oorlogen weergekeerd waren en 'Rome' weer in oorlog was met 'Carthago'.
In455 plunderden de Vandaalse 'Carthagers' zelfs Rome (wat de Punische Carthagers nooit gelukt is) waarbij ze alles van waarde wegsleepten wat de Visigoten bij hun eerdere plundering van de stad in410 nog overgelaten hadden. Zelfs de met bladgoud bedekte koepels van officiële gebouwen, zoals die van hetPantheon, werden helemaal gestript.Oost-Romeinse strafexpedities om hen te verslaan haalden niets uit. Bijna een eeuw lang bleven de Vandalen een belangrijke macht in het Middellandse Zeegebied.
De Vandalen stonden ook bekend als fanatieke aanhangers van hetariaanse christendom. Tijdens het bewind van koningHunerik (477-484) zouden dekatholieke christenen door hem ernstig vervolgd worden. Tijdens een eigenhandig door hem georganiseerd concilie verklaarde hij het katholicisme tot een ketters geloof. Overigens was deze koning niet alleen meedogenloos ten opzichte van de katholieken, maar ook zijn eigen familie moest het ontgelden. Gedurende zijn bewind liet Hunerik veel leden van deAsdingse dynastie vermoorden.
Onder koning Geiserik (428-477) hadden de Vandalen het toppunt van hun macht bereikt. Onder zijn opvolgers zou hun koninkrijk langzamerhand aan betekenis inboeten. Niettemin zou het nog tot533 duren voordat zij door de Oost-Romeinse troepen onder leiding van deByzantijnse generaalBelisarius vernietigend verslagen werden in deSlag bij Ad decimum en deSlag bij Tricameron, beide in de omgeving van Carthago. Hierna verdwenen de Vandalen van het toneel: de overwonnen Vandalenassimileerden zich met de omringende bevolking.
.jpg)
De bevolking van het Vaandaalse Rijk bestond voor het grootste deel uitRomeinen, geromaniseerdeBerbers enPuniërs en diverse groepen Germanen, voornamelijkVandalen,Sueven enAlanen.
De Vandalen waren minder talrijk dan de Gotische volken. Anders dan de Visigoten die voornamelijk in eigen nederzettingen woonden, woonden de Vandalen in de steden en op grote woonboerderijen en villa's verspreid op het platteland. Na de verovering van de Afrikaanse provincies op de Romeinen hadden ze zich grote stukken grond toegeëigend, en de oorspronkelijke eigenaren verjaagd. Als de nieuwe grootgrondbezitters vormden zij de bovenlaag van de bevolking.
Carthago was de grootste stad en hoofdstad. Andere grote steden warenHadrumetum, de hoofdstad vanByzacena (tegenwoordigSousse, in Tunesië) enHippo Regius (tegenwoordigAnnaba inAlgerije).
De voertaal wasVulgair Latijn enVandaals.
De Romeinse bevolking was voornamelijkkatholiek christelijk. De Germaanse onderdanen hingen voor het merendeel deAriaanse variant aan.
