| Van Baerlestraat | ||||
|---|---|---|---|---|
 | ||||
Van Baerlestraat 27, voormaligeRijkspostspaarbank (1901-1984), Conservatorium (1984-2008) en Conservatorium Hotel (2008-) (januari 2019) | ||||
| Geografische informatie | ||||
| Locatie | Amsterdam | |||
| Stadsdeel | Amsterdam-Zuid | |||
| Begin | Vondelbrug | |||
| Eind | Roelof Hartplein | |||
| Algemene informatie | ||||
| Genoemd naar | Casper van Baerle. | |||
| Naam sinds | 1875 | |||
| Openbaar vervoer | Tram | |||
| ||||
.jpg)
DeVan Baerlestraat is een straat inAmsterdam-Zuid. De Van Baerlestraat kreeg haar naam per raadsbesluit 29 september 1875; ze werd vernoemd naar depredikant,redenaar,schrijver enhoogleraar Caspar van Baerle, beter bekend onder zijn Latijnse naamBarlaeus.
Die vernoeming gold alleen voor dat gedeelte dat ligt tussen deVossiusstraat en deP.C. Hooftstraat. Ten noorden van de Vossiusstraat ligt hetVondelpark, maar de brug daaroverheen volgde pas in 1947. ArchitectHerman Hendrik Baanders maakte voor de toegang Vondelpark diverse ontwerpen. Ten zuiden van de P.C. Hooftstraat was nog geen bebouwing te vinden. Toen daar wel bebouwing gepland werd, werd aan het stuk tot waar sinds 1885-1888 hetKoninklijk Concertgebouw staat de naam Houbrakenstraat (naar kunstschilderArnold Houbraken) gegeven. Op 21 mei 1890 besloot de gemeente dat deel van de straat ook de naam Van Baerlestraat te geven. Het aansluitende stuk richting deBoerenwetering kreeg in 1893 de naamRoelof Hartstraat, maar het gedeelte tussen het Concertgebouw en hetRoelof Hartplein kreeg op 6 juni 1917 ook de naam Van Baerlestraat; verder richting Boerenwetering behield het wel haar naam.
De straat kruist in de oost-west lopendePaulus Potterstraat/Willemsparkweg enGabriël Metsustraat,Concertgebouwplein enDe Lairessestraat twee belangrijke verkeerswegen, al heeft die laatste aan drukte ingeboet door het deels afsluiten van de Gabriël Metsustraat. Ook het van verkeer vrijmaken van hetMuseumplein (ooit Nederlands kortste snelweg genoemd) zorgde voor meer rust.
Het van oorsprong kleine straatje zou door de bouw van deVondelbrug en een verbinding tussen Amsterdam Zuid en West met deEerste Constantijn Huygensstraat een van de belangrijkste verkeersaders van dit deel van de stad worden, mede omdat er voor gemotoriseerd verkeer geen andere doorsteek door dat park is gebouwd. Men kan alleen uitwijken naar deStadhouderskade ofAmstelveenseweg. De straat werd door de bouw van de brug onderdeel van een niet geheel afgebouwde drukke verkeersader net buiten het centrum van de stad die, bij steeds van naam veranderend, over een afstand van bijna 5 km het verkeer in twee richtingen laat doorstromen van deAmstel aan de oostkant tot aan hetFrederik Hendrikplantsoen aan de westzijde van de stad. Slechts een deel van die weg kreeg uiteindelijk de naamCeintuurbaan.
Vanaf de Vondelbrug richting het Roelof Hartplein staan meest luxe woon/winkelpanden. De straat heeft een aanmerkelijke lengte, toch zijn er slechts vijfgemeentelijke dan welrijksmonumenten aan de straat gelegen, twee daarvan hebben hun toegang echter aan een andere straat.
De monumenten zijn:
Andere noemenswaardige bouwwerken zijn:
Op het terrein direct ten zuiden van het Stedelijk Museum Amsterdam kwamen gebouwen, die al relatief snel weer afgebroken werden. Eerst kwam er de toegang tot deIJsbaan Museumplein. Deze moest in de jaren vijftig plaatsmaken voor deWillem Sandbergvleugel van het Stedelijk Museum. Een open gebouw met veel glas ontworpen doorFrits Eschauzier en deDienst der Publieke Werken.[7] Onder de vernieuwingsdrang vanRudi Fuchs sneuvelde dat gebouw echter in de totale herinrichting van het Museumplein. LandschapsarchitectSven Ingvar Andersson tekende hier een bovengrondse ingang voor een ondergrondse parkeergarage en supermarkt (AH). Het is een opgetild maaiveld met daarop een grasvlakte. Dit idee leverde problemen op bij de genoemde aanpassing van het Stedelijk Museum. Andersson hield echter vast aan zijn idee. Hij zette daarmee de Portugese architectAlvaro Siza, ingeschakeld voor de nieuwe vleugel van het museum voor het blok. Siza gaf de opdracht terug; de museumbezoekers zouden in zijn ogen een geblokkeerd uitzicht krijgen; ze kijken vanuit het museum in de zijkant van het oor.[8] Daarna wist Benthem Crouwel Architekten de opdracht voor nieuwbouw binnen te slepen.
De Vondelbrug heeft beeldhouwwerk van zowelHildo Krop alsPiet Kramer, de brug is ook een werk van architect Kramer. Onder de nissen van het Stedelijk Museum zijn beelden te zien vanJohannes Franse, net als in de gevel aan de Van Baerlestraat 98 van het Concertgebouw. De toegang van huisnummer 62 draagt drie granieten dierenkoppen van beeldhouwerLambertus Zijl uit 1928.[9] De etalageruimte van huisnummer 70 is ingekaderd door twee maskerkoppen vanHendrik Chabot uit 1927.[10]
In de gevels van de panden nrs. 35 en 37 is een gevelsteen van brandweer- en politieattributen met hetwapen van Nieuwer-Amstel te zien, alsmede een steen met daarop de tekst Brandweer, Politie. Uit de moderne tijd (jaren 70 van de 20e eeuw) zijn de betegelde ondergevels van bakkerij Simon Meijssen op zowel nummer 23 als 162.
In november 2019 werd doorKamp Seedorf een uit papier gesneden portret vanPiet Keizer geplaatst op de zijgevel van huisnummer 96. In 2022 was alleen het hoofd nog in situ.
In 1893 ging de eerste tram door de straat rijden. Dit was de paardentramlijnDam –Willemsparkweg, die vanaf 1881 zijn eindpunt had in de P.C. Hooftstraat, bij de Van Baerlestraat.
In 1903 werd deze lijn geëlektrificeerd en opnormaalspoor gebracht en werdlijn 2. In 1904 kwam ooklijn 3 erbij, toen deze vanaf de Eerste Constantijn Huygensstraat via het Leidschebosje en de P.C. Hooftstraat en Van Baerlestraat werd verlengd in de richtingCeintuurbaan en verder.
In 1958 werden er op deVondelbrug tramrails aangelegd, waarna lijn 3 de rechtstreekse route vanaf de Eerste Constantijn Huygensstraat kon gaan rijden en de omweg via het Leidseboschje verviel. Ooklijn 2 ging toen (in plaats van door de P.C. Hooftstraat en deHobbemastraat) door deze straat rijden en vanaf 1982 ooklijn 5. De lijnen 2 en 5 verdwenen hier weer toen de nieuwe trambaan door de Hobbemastraat enPaulus Potterstraat in 1992 in gebruik kwam. Lijn 5 bleef wel op het gedeelte tussen de Paulus Potterstraat en Roelof Hartplein rijden.
Vanaf 1977 verscheen ooklijn 12 in de Van Baerlestraat. Van 2003 tot 2016 reedlijn 24 ook door de Van Baerlestraat, tussen Museumplein en Roelof Hartplein, dit omdat de route via deFerdinand Bolstraat gedeeltelijk versperd was door bouwwerkzaamheden aan deNoord/Zuidlijn.
Lijn 3 is inmiddels al ruim een eeuw een vaste verschijning in de Van Baerlestraat.
.jpg)
.jpg)
