Hetpatent waarmee de uitvinding van degloeilamp wereldkundig werd gemaaktBioscoopjournaal uit 1973 over opmerkelijke uitvindingen
Eenuitvinding is de ontdekking van een idee, product, materiaal, methode of proces, opzettelijk of toevallig. Die ontdekking kan geheel nieuw zijn, of een oud idee met een nieuwe toepassing, of een nieuwe combinatie van bestaande ideeën. Het proces vaninnovatie omvat, naast de eigenlijke uitvinding, ook het traject ernaartoe, en het vervolgtraject van de praktische toepassing.[1]:605 Voorbeelden van uitvindingen zijn delamp, die het mogelijk maakt licht te maken zondervuur, en destoommachine, die de basis vormde van vele anderemachines, en aan de basis stond van deindustriële revolutie. Een uitvinding stelt de mens in staat om nieuwe uitdagingen aan te gaan. De persoon die de uitvinding doet, is eenuitvinder.
Het juridische uitvindingsbegrip staat centraal in hetoctrooirecht: een uitvinding is datgene waarvoor octrooi verleend kan worden. Zoals vaker in het recht, komt dit begrip niet precies overeen met het spraakgebruik. Een octrooieerbare uitvinding is volgens hetEuropees Octrooiverdrag kort gezegd een voorziening die nieuw en inventief is (dat wil zeggen dat zij nog niet bekend of beschikbaar was, en niet voor de hand lag voor de relevante vakman), en vatbaar is voor toepassing op het gebied van denijverheid.[2]
Traditioneel werden in de geschiedschrijving technieken als hetwiel,menselijke vuurbeheersing,landbouw enmetaalbewerking als eenmalige, plotselinge uitvinding gepresenteerd. Er is in de geschiedschrijving echter een toenemende terughoudendheid om deze zaken op deze manier te benaderen. De menselijketechnologische ontwikkeling betrof eerder langdurige processen, zonder vaststaand einddoel. Zo wasdomesticatie eeniteratief proces, en zeker in het begin een onbedoeld gevolg van de cultivatie van planten en dieren, die aangetrokken werden door de menselijke omgeving.
In dearcheologie wordt het begrip uitvinding ook wel gezien alsanachronisme, temeer omdat vanuit nationalistische tendensen in bepaalde landen wordt geclaimd dat men op grond van archeologische vondsten, het oorsprongsland is van een bepaalde technologische innovatie uit het verleden.
↑J.L.R.A. Huydecoper e.a.,Industriële eigendom. Deel 1. Bescherming van technische innovaties, Deventer: Wolters Kluwer 2016, nrs. 3.3.1.1, 3.3.3.1 en 3.3.4.2.
↑Childe, V.G. (1944): 'Archaeological ages as technological stages' inJournal of the Royal Anthropological Institute of Great Britain and Ireland, Volume 74, No. 1/2, p. 7–24