Een uilenbord op een boerderij inSlotenUilenbord op een boerderij inWanswerdUilenbord op een boerderij inSurhuisterveenUilenbord op een boerderij in Midden-Friesland
Eenuilenbord (Fries:ûleboerd,Gronings:oelbred,Drents:oelnbret) is eendriehoekvormig,verticaal staand schot dat ontstaat door het driehoekvormigeeindschild van eenschilddaktrapeziumvormig af te knotten. Dit driehoekige houten bord diende voor de ventilatie (opening) en om de schuur tegen inwateren te beschermen. Door het gat kunnenkerk- ensteenuilen in en uit vliegen. De oudste archiefvermelding is uit 1669.
Een uilenbord bestaat uit twee gedeelten. In het midden een versierde balk die eenmakelaar wordt genoemd. Aan weerszijden bij de Friese uilenborden eenknobbelzwaan met een gekromde hals. Bij de Saksische uilenborden inNedersaksen maar ook in het aangrenzende NederlandseTwente en deAchterhoek vaak twee gestileerde paardenhoofden al of niet naar binnen gewend.
Er zijn veel verschillende vormen van de makelaar (versierde balk in het midden), welke in zes hoofdgroepen zijn te verdelen, die in de verschillende streken voorkwamen:
Zuidwesthoek: de makelaar heeft eenharpmotief. Een groene harp betekent dat de boer eigenaar was van de boerderij; een witte harp betekent dat de boer de boerderij pachtte. In het vlieggat is een vogeltje uitgezaagd.
Kleistreek: de makelaar is lang en slank met een tulp (teken van hoop) op de top. In de driehoek is een zonnerad te zien.
Friese Wouden: de opengewerkte makelaar heeft bovenin de vorm van eenglas en onderin de vorm van eenzandloper.
Midden-Friesland: de makelaar is aan beide zijden versierd metpalmtakken (teken vanvrede).
Nes Dongeradeel: Een makelaar met aan weerszijden metalen krullen en is aan weerszijden versierd met zeepaardjes. De kop van het zeepaardje raakt de buik waarin in een opengewerkte motief een tulp is te zien.
.jpg)
