Turku (Zweeds:Åbo) is een stad in het zuidwesten vanFinland, gelegen aan de monding van de rivier deAura in deOostzee en is de hoofdstad van deregioVarsinais-Suomi. Met 197.900 inwoners (2022) is Turku op vier na de grootste gemeente van Finland, maar het stedelijk gebied geldt naHelsinki enTampere als het op twee na belangrijkste van het land.
Turku is een tweetalige gemeente metFins als meerderheidstaal (± 89%) en Zweeds als minderheidstaal.
Turku was de hoofdstad van de provincieWest-Finland tot deprovincies van Finland opgeheven werden in 2010. In de stad wordt met Kerstmis de Finse 'Kerstvrede' uitgeroepen. In de voorstadNaantali bevindt zich de zomerresidentie van de Finse president. Voor de kust van Turku ligt de toeristischeFinse archipel. Vanuit Turku vertrekken regelmatigveerboten naar de eilanden, maar ook naarStockholm inZweden; deze laatste doet dan ookÅland aan. Turku bezit ook een internationaal vliegveld.
Turku werd gesticht in 1229 en ontwikkelde zich in de 13e eeuw tot de eerste stad van Finland. De Zweden gebruikten de stad vervolgens eerst alsbruggenhoofd en later als administratief centrum voor het ingelijfde Finse gebied. In de 13e eeuw werd Turku ook de eerste bisschopszetel van Finland. Turku is eeuwenlang de belangrijkste en grootste stad van het land geweest, een positie die pas midden 19e eeuw aan de nieuwe hoofdstad Helsinki werd afgestaan. De enige universiteit van het land was in Turku gevestigd van 1640 tot aan 1827, toen degrote brand van Turku bijna de volledige stad vernietigde en de universiteit met de nog resterende overheidsfuncties werd overgeplaatst naar Helsinki. DeVrede van Åbo, waarmee Zweden een deel van Zuidoost-Finland aanRusland afstond, werd in 1743 in de stad ondertekend.
In januari 1940 werd Turku door deSovjet-Unie meermaals gebombardeerd.[1]
Turku is nog altijd een van de grootste steden van Finland en kent een veelzijdige economie. De belangrijkste werkgever is de dienstensector, maar de stad is tevens een belangrijke zeehaven en centrum van landbouw en industrie in Zuidwest-Finland. De belangrijkste producten die in Turku vervaardigd worden zijn machines en voedingsmiddelen. Er wordt veel aandacht besteed aan de ontwikkeling vanhightechindustrie, het Turku Science Park telt een groot aantal ondernemingen in de bio- en informatietechnologie. Daarnaast is toerisme een belangrijke inkomstenbron.
Turku heeft twee universiteiten: de FinstaligeUniversiteit van Turku, opgericht in 1920, en de enige Zweedstalige universiteit van het land,Åbo Akademi, opgericht in 1918. Daarnaast telt de stad enkele hogescholen (waaronder de grootste van Finland) en de Turku School of Economics and Business Administration.
TPS Turku is de belangrijkste sportclub van Turku. Zowel in het voetbal als ijshockey is de club meervoudig landskampioen. IJshockeystadionHK-areena is groter dan het voetbalstadionVeritasstadion.FC Inter Turku is de tweede voetbalclub van Turku en werd in 2008 landskampioen. Het speelt haar wedstrijden eveneens in het Veritasstadion.
Turku was in 1991, 1997 en 2003 speelstad bij hetWK ijshockey.
Opmerkelijk is dat de partnersteden van Turku bijna allemaal de tweede stad in hun eigen land zijn. Dit komt doordat Turku vroeger de Finse hoofdstad was, maar dan is ingehaald door Helsinki (dat in 1812 de titel van hoofdstad kreeg),Espoo,Vantaa enTampere; vandaar dat de stad vooral partnerschap aangaat met andere steden die ook "een bankje achteruit zijn geschoven".
