Detilde is hetdiakritische teken
. Meestal wordt het boven eenletter aangebracht, maar onder andere in denatuurwetenschappen wordt het als zelfstandigsymbool gebruikt. Het neemt dan een eigen tekenpositie in (ASCII-teken 126). De naam 'tilde' komt van hetLatijnse 'titilus' (tableau, bovenschrift).
In despelling van hetPortugees wordt de tilde gebruikt op de 'a' en 'o' om de nasaleklinkers /ã/ en /õ/ weer te geven. DeSpaanse spelling kent de 'n' met tilde ('ñ') om de klank /ɲ/ (zoals 'nj' in 'anjer') weer te geven. In hetfonetische alfabetIPA wordt de tilde gebruikt omnasalisering van een klinker aan te geven. Ook de standaardspellingen van hetBaskisch, hetBretons, hetEstisch, hetMaori en hetVietnamees gebruiken de tilde.In sommige Aziatische talen, bijvoorbeeldKoreaans, wordt de tilde gebruikt om een klank langer te maken instraattaal. In het Nederlands zou dit dan iets opleveren als: “Vandaag was zo leuk!”
De benamingtilde is internationaal bekend, maar in het Spaans isvirgulilla gebruikelijker. Dat betekent: dun streepje, een verkleining vanvírgula. Eenkomma, ook een internationaal bekend woord, heet in het Fransvirgule.
In een woordenboek wordt de tilde vaak gebruikt om het lemma te herhalen. Bijvoorbeeld:
ijshielo (m); het ~ was gebroken,estaba roto el ~
In dewiskunde en denatuurkunde wordt de tilde als zelfstandig symbool gebruikt omevenredigheid aan te duiden. Bijvoorbeeld bij een lineaire beweging is de afgelegde weg
recht evenredig met de (verlopen) tijd
; anders geschreven:
.
In de elektriciteitsleer wordt de tilde gebruikt omwisselstroom ofwisselspanning aan te geven. De tilde is een versimpeld symbool van desinusgolf die karakteristiek is voor wisselstroom. Voorgelijkstroom ofgelijkspanning wordt een stippellijn gebruikt.
In de wiskunde wordt de tilde ook gebruikt om eenequivalentierelatie te beschrijven;
betekent dan:
is equivalent met
. In demeetkunde betekent dat dan meestal dat twee figurengelijkvormig zijn.
Twee boven elkaar geschreven tildes,
, hebben de betekenisis ongeveer gelijk aan. Zo geldt voor hetgetal
(pi):
of
.
In delogica wordt de tilde gebruikt om delogische negatie aan te geven, ter vervanging van ¬, als dit teken niet beschikbaar is.
In computertoepassingen heeft de tilde onder andere de volgende toepassingen:
- InUnix wordt de tilde vaak gebruikt als aanduiding voor de locatie van de home-directory.
- In eenURL wordt de tilde vaak gebruikt als introductieteken om gebruikersmappen aan te duiden. Dan staat "www.domein.eu/~piet" voor de map van gebruiker Piet.
- In veelcomputerspellen wordt de tildetoets gebruikt om deconsole te openen, een venster of onderdeel van het scherm waar men commando's kan invoeren.
- Een bestand dat inMicrosoftWindows geopend is en dat tijdelijk opgeslagen wordt voor bijvoorbeeld herstelling na een eventuele crash, krijgt een tilde voor de bestandsnaam van een tijdelijk opgeslagen bestand.
- Bij de meesteLinuxdistributies eindigen automatisch opgeslagen oudere versies van bestanden op een tilde.
