Movatterモバイル変換


[0]ホーム

URL:


Naar inhoud springen
Wikipediade vrije encyclopedie
Zoeken

Telluur

Zoek dit woord op in WikiWoordenboek
Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Telluur / Tellurium
118
1H2Periodiek systeem1314151617He
2LiBeBCNOFNe
3NaMg3456789101112AlSiPSClAr
4KCaScTiVCrMnFeCoNiCuZnGaGeAsSeBrKr
5RbSrYZrNbMoTcRuRhPdAgCdInSnSbTeIXe
6CsBaHfTaWReOsIrPtAuHgTlPbBiPoAtRn
7FrRa↓↓RfDbSgBhHsMtDsRgCnNhFlMcLvTsOg
 
LanthanidenLaCePrNdPmSmEuGdTbDyHoErTmYbLu
ActinidenAcThPaUNpPuAmCmBkCfEsFmMdNoLr
Telluur
Telluur
Algemeen
NaamTelluur / Tellurium
SymboolTe
Atoomnummer52
GroepZuurstofgroep
PeriodePeriode 5
BlokP-blok
ReeksMetalloïden
KleurZilvergrijs
Chemische eigenschappen
Atoommassa (u)127,60
Elektronenconfiguratie[Kr]4d10 5s2 5p4
Oxidatietoestanden−2, +4, +6
Elektronegativiteit (Pauling)2,1
Atoomstraal (pm)142
1eionisatiepotentiaal (kJ·mol−1)869,30
2eionisatiepotentiaal (kJ·mol−1)1794,64
3eionisatiepotentiaal (kJ·mol−1)2697,75
Fysische eigenschappen
Dichtheid (kg·m−3)6240
Hardheid (Mohs)2,25
Smeltpunt (K)723
Kookpunt (K)1261
AggregatietoestandVast
Smeltwarmte (kJ·mol−1)17,5
Verdampingswarmte (kJ·mol−1)52,6
Van der Waalse straal (pm)206
KristalstructuurHex
Molair volume (m3·mol−1)20,42·10−6
Geluidssnelheid (m·s−1)2610
Specifieke warmte (J·kg−1·K−1)200
Elektrische weerstandΩ·cm)4,36·105
Warmtegeleiding (W·m−1·K−1)2,35
SI-eenheden enstandaardtemperatuur en -druk worden gebruikt,
tenzij anders aangegeven
Portaal Portaalicoon  Scheikunde

Telluur oftellurium is eenscheikundig element met symboolTe enatoomnummer 52. Het is een zilvergrijsmetalloïde.

Ontdekking

[bewerken |brontekst bewerken]

Telluur is in1782 ontdekt door de Oostenrijks-Hongaarse wetenschapperFranz Joseph Müller von Reichenstein. Zestien jaar later, in1798, werd het doorMartin Heinrich Klaproth voor het eerst geïsoleerd en kreeg het zijn naam. De naamtelluur is afgeleid van hetLatijnsetellus dataarde betekent.[1]

Bij het onderzoeken van telluur werd ookseleen gevonden.

Toepassingen

[bewerken |brontekst bewerken]

Vanaf dejaren '60 werd telluur steeds vaker gebruikt in thermo-elektrische apparaten en als legeringsmateriaal inautomatenstaal voor een betereverspaanbaarheid, maar ook in anderemetalen. Het wordt aanlood toegevoegd om het metaal wat sterker en duurzamer te maken en beter bestand tegenzwavelzuur. Wanneer telluur wordt toegevoegd aan roestvast staal wordt dat eenvoudiger bewerkbaar.[1] Andere toepassingen zijn:

  • In dekeramische industrie.[1]
  • In combinatie metbismut wordt het gebruikt in thermo-elektrische apparaten.[1]
  • Het wordt toegevoegd aangietijzer om het afkoelproces, en daardoor de mechanische eigenschappen van het eindproduct, te beïnvloeden.[1][2]
  • Telluur wordt in combinatie metcadmium gebruikt in sommigezonnepanelen.

Opmerkelijke eigenschappen

[bewerken |brontekst bewerken]

Inkristallijne vorm is telluur zilverwit en in zuivere vorm heeft het een metallieke glans. Toch is het een bros en gemakkelijk verpulverbaar metalloïde. Telluur is een P-typehalfgeleider waarbij deelektrische geleidbaarheid afhankelijk is van de richting waarin de atomen geordend zijn.[1]

Telluur deelt metseleen enzwavel de eigenschap dat de geleidbaarheid afhankelijk is van de hoeveelheid opvallend licht. In een vlam brandt het met een groenblauwe kleur. In gesmolten toestand reageert telluur metkoper,ijzer en staal. In zonnecellen is telluur zeer effectief voor het opwekken van energie.

Verschijning

[bewerken |brontekst bewerken]

Telluur is een vrij zeldzaam element dat meestal in gebonden toestand in de natuur voorkomt, zelden in de vrije vorm. De meest voorkomende verbinding is het mineraalcalaveriet. Het mineraaltelluriet bestaat uittelluur(IV)oxide.

De belangrijkste bron van telluur zijnslakken die overblijven bij de elektrolytische raffinage van koper.

Isotopen

[bewerken |brontekst bewerken]
ZieIsotopen van telluur voor het hoofdartikel over dit onderwerp.
Stabielste isotopen
IsoRA (%)HalveringstijdVVVE (MeV)VP
120Te0,096stabiel met 68 neutronen
121Tesyn154dEV1,334121Sb
122Te2,603stabiel met 70 neutronen
123Te0,9081·1013jEV0,051123Sb
124Te4,816stabiel met 72 neutronen
125Te7,139stabiel met 73 neutronen
126Te18,952stabiel met 74 neutronen
127Tesyn109dβ0,786127I
128Te31,6877,7·1024j2β0,867128Xe
129Tesyn33,6dβ1,604129I
130Te33,7992,7·1021j2β2,528130Xe

In de natuur komen er vijf stabiele isotopen van telluur voor en er zijn ongeveer 30 radioactieve isotopen bekend, veelal met relatief langehalveringstijden van miljoenen jaren.

Toxicologie en veiligheid

[bewerken |brontekst bewerken]

Vrijwel alle telluurverbindingen zijngiftig. Arbeiders die in ijzergieterijen aan lage concentraties telluurverbindingen in de lucht waren blootgesteld, 0,01 mg·m−3 of minder, kregen last vanfoetor ex ore, een sterk ruikende adem. Zodra telluur wordt toegevoegd aan vloeibaar ijzer ontstaat TeO2. Eenmaal ingeademd wordt dittelluurdioxide in het menselijk lichaam omgezet indimethyltelluride, Te(CH3)2; dit wordt via de longen uitgescheiden en veroorzaakt dat de adem een onmiskenbare knoflookgeur heeft, die soms weken kon aanhouden.[1][2]

Externe links

[bewerken |brontekst bewerken]
Bronnen, noten en/of referenties
  1. abcdefgC. R. Hammond. CRC Handbook of Chemistry and Physics, 56. CRC Press, B-36.
  2. abM. C. van Gemeren (27 januari 1962). Foetor ex ore.Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde 106 (I 4): p. 176. Geraadpleegd op23 juli 2011.
·Overleg sjabloon (de pagina bestaat niet) ·Sjabloon bewerken
Zuurstofgroep

Zuurstof ·zwavel ·seleen ·telluur ·polonium ·livermorium

·Overleg sjabloon (de pagina bestaat niet) ·Sjabloon bewerken
Chemische elementen en isotopen
Periodiek systeem:standaard ·alternatief ·elektronenconfiguratie ·ezelsbruggetje eerste 20 elementen ·geschiedenis
Isotopentabel:op element (compleet/ in delen) ·op atoommassa
Zie ook:lijst van chemische elementen ·abundantie
WikiWoordenboek
Overgenomen van "https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Telluur&oldid=67407236"
Categorieën:

[8]ページ先頭

©2009-2025 Movatter.jp