Eensubstituent is in deorganische chemie eenatoom of een atoomgroep, die één of meer waterstofatomen in eenorganisch molecuul kan vervangen. Veelfunctionele groepen kunnen als substituent worden beschouwd. Een aantal veel voorkomende substituenten staat in onderstaande tabel. Het begrip substituent wordt vooral gebruikt om de grote hoeveelheid organische verbindingen tot een overzienbaar aantal terug te brengen. Fysische en chemische eigenschappen van verbindingen kunnen vervolgens beschreven worden in termen van de eigenschappen van de verbinding zonder substituent, gecorrigeerd voor de aanwezigheid van de substituent.
Naastazijnzuur zijn ookchloorazijnzuur,dichloorazijnzuur entrichloorazijnzuur bekend. Al deze verbindingen vertonen een zuur karakter. De aanwezigheid van de substituent (chloor) in dit geval, heeft tot gevolg dat dezuursterkte van de zuren steeds groter wordt. Door hetelektronegatieve chloor (trekt elektronen weg bij het tweede koolstofatoom) is het steeds beter mogelijk een negatieve lading in de zuurgroep (en daarmee het eerste koolstofatoom) te plaatsen. Dit betekent dat azijnzuur in water voor ongeveer 1% in ionen gesplitst is, trichloorazijn is voor vrijwel 100% in ionen gesplitst.
| Naam | Formule | Homologe reeks | Voorbeeldverbinding |
|---|---|---|---|
| alkoxy | –OR | methoxy,ethoxy, ... | ethoxybenzeen |
| alkyl | –R | methyl,ethyl,propyl,butyl, ... | isopropylbenzeen |
| alkylamino | –NHR | methylamino,ethylamino, ... | pramipexol |
| amino | –NH2 | aminobenzeen | |
| fenoxy | –OC6H5 | 2-fenoxyethanol | |
| fenyl | –C6H5 | fenylazijnzuur | |
| halogeen | –X | fluor,chloor,broom,jood | chloroform |
| hydroxy | –OH | ethanol | |
| nitro | –NO2 | nitromethaan | |
| thiol | –SH | thioglycolzuur |