Door de vele (grote) wateren in de stad wordt Stockholm ook wel het "Venetië van het noorden" genoemd. De stad ligt midden in descherenkust, met 24.000 eilanden.
De stad ligt op veertien met bruggen verbonden eilanden, op de plaats waar hetMälarmeer (Zweeds:Mälaren) met deOostzee in verbinding staat. Net buiten de stad begint descherenkust, een kustgebied met rotseilanden. Veel inwoners van Stockholm hebben een boot, of zelfs een buitenhuis op een eilandje. Langs en in het water zijn in de zomer zonnebaders, zwemmers en vissers te zien.
Het oudste deel van Stockholm is de Oude Stad, ofGamla Stan. Deze wijk op het eiland Stadsholmen doet bijna Zuid-Europees aan door de smalle straten en huizen die in okerkleur of rood zijn geschilderd. Op dit eiland is ook het Koninklijk Paleis gebouwd, met een traditionele wacht.
Stockholm wordt voor het eerst in geschriften genoemd in 1252. De naam komt van de samenstellingstock (blok hout) enholm (eilandje) en staat voor het tegenwoordigeGamla Stan. Er wordt wel gezegd dat de stad is gesticht doorBirger Jarl, om Zweden te beschermen tegen aanvallen van buitenlandse vloten.
De strategische ligging (toegang tot hetMälarmeer) zorgde ervoor dat Stockholm de belangrijkste stad van het land werd, vooral in de onafhankelijkheidsstrijd tegenDenemarken. In 1600 had de stad 10.000 inwoners en tachtig jaar later al 60.000. Pas in 1634 werd de stad de officiële hoofdstad van het Zweedse Rijk. Tussen 1713 en 1714 heerste deZwarte Dood in de stad, die vele doden veroorzaakte. De bevolkingsgroei, evenals de economische groei, stagneerden.
In de tweede helft van de 19e eeuw kwam de industrie op en heroverde Stockholm zijn plaats als belangrijkste stad van het land. In de 20e eeuw stond de stad in de hele wereld bekend als centrum van de architectuur en moderniteit. De stad bloeide en werd in verschillende richtingen uitgebouwd, als deel van hetMiljoenenprogramma. Voorbeelden hiervan zijnRinkeby,Sollentuna enTensta, met een hoog aandeel immigranten. Nog steeds is Stockholm een van de snelstgroeiende hoofdsteden van Europa.
Stockholm ligt op een hoge breedtegraad en heeft duidelijke seizoenen. De zomers zijn vaak mild/warm en droog en de winters koud en tamelijk droog. De hoogste temperatuur ooit gemeten is +38 °C en de laagste -32 °C. Gebruikelijke temperaturen in de verschillende seizoenen zijn:
Winter: van -7 tot +2 °C
Lente: tussen +5 en 15 °C
Zomer: 22 à 25 °C of warmer (temperaturen van tegen de 30 graden zijn niet uitzonderlijk).
Sergels torg in het centrum van StockholmSteegje in deoude stadKaart van een gedeelte van Stockholm, 1910, afgebeeld in hetNordisk familjebok (een encyclopedie).
In de gemeente zelf wonen ruim 975.000 mensen[2] en in de hele Stockholmseagglomeratie 2,4 miljoen mensen, wat ongeveer 20% van de hele bevolking van Zweden is. Vooral in de buitenwijken (zoals Rinkeby, Skärholmen en Tensta) wonen veel mensen met een buitenlandse achtergrond. Zij zijn vooral afkomstig uit het Midden-Oosten, Oost-Afrika en Oost-Azië.
De bevolking van Stockholm door de eeuwen heen:
Jaar
Stockholm
Zweden
Aandeel
2005
771.038
9.047.752
8,5%
2000
750.348
8.882.792
8,4%
1995
711.119
8.837.496
8,0%
1990
674.452
8.590.630
7,9%
1985
659.030
8.358.139
7,9%
1980
647.214
8.317.937
7,8%
1970
740.486
8.091.782
9,2%
1960
808.294
7.500.161
10,8%
1950
744.143
7.041.829
10,6%
1940
590.503
6.371.432
9,3%
1930
502.213
6.142.191
8,2%
1920
419.440
5.904.489
7,1%
1910
342.323
5.522.403
6,2%
1900
300.624
5.136.441
5,9%
1850
93.070
3.482.541
2,7%
1800
75.517
2.347.303
3,2%
1750
60.018
1.780.678
3,4%
Binnenstad gezien vanaf het Koninklijk Paleis, met links het OperagebouwHet Noords Museum (links) en het Vasamuseum
Stockholm is sinds 1 januari2007 verdeeld in 14 stadsdelen, verdeeld in 3 hoofdgebieden. Zij hebben allemaal verantwoordelijkheid voor basisscholen, vrijetijdsbesteding en culturele instellingen in hun stadsdeel.
HetVasamuseum met daarin deVasa, een 17e-eeuws oorlogsschip dat vlak bij Stockholm bij de eerste vaart is gezonken, en dat rond 1960 is geborgen. Het schip is vervolgens volledig gerestaureerd en in een eigen museum ondergebracht.
HetStadhuis (Zweeds:Stadshuset), een markant gebouw uit rode baksteen opgetrokken en zichtbaar vanuit vele plaatsen in de stad. Hier vindt jaarlijks in de Blauwe Zaal (die door de architect opzettelijk in baksteenrode stijl onvoltooid is gelaten) het banket ter gelegenheid van deNobelprijs plaats.
Stockholms slot, het Koninklijk Paleis. Dit enorme slot in Italiaans-Zweedse renaissancestijl is het grootste nog in de oorspronkelijke functie dienstdoende paleis ter wereld. Het bevat onder andere de vele koninklijke vertrekken, de paleiskapel en de troonzaal. Ook is er het museumLivrustkammaren gevestigd, waar dekroonjuwelen bewaard worden en is er een museum over de op dezelfde plaats voorheen gelegen burcht "Tre Kronor".
Djurgården, eeneiland vlak bij het centrum van Stockholm met veel groen en architectonisch waardevolle villa's van rond de vorige eeuwwisseling. Op dit eiland bevinden zich ook verscheidene musea zoalsSkansen, het Noords Museum en het Vasamuseum.
Vaxholm, een schilderachtig dorpje op het gelijknamige eiland een eindje buiten de stad. Er zijn bootverbindingen vanuit het centrum van Stockholm.
HetKoninklijk domein Drottningholm, ensemble van op dewerelderfgoedlijst staande gebouwen uit debarokperiode, met het Slot Drottningholm waar de koninklijke familie woont en het Drottningholm Slottsteater, waar de 18e-eeuwse theater- en operatechniek in stand wordt gehouden.
Skansen, eenopenluchtmuseum met oude huizen uit heel Zweden. Het is aan het eind van de 19e eeuw opgericht en is daarmee een van de oudste musea in zijn soort ter wereld.
Stockholm beschikt over een uitgebreid netwerk vanmetro (drie lijnen, honderd stations, gestart in 1950), bus en trams. Heel wat metrostations zijn op een unieke manier verfraaid door kunstenaars. Het hoofdmetrostation van Stockholm isT-Centralen. Dit ligt weer onder het hoofdtreinstationStockholm Centraal, dat 220.000 passagiers per dag heeft. Het openbaar vervoer wordt verzorgd doorStorstockholms Lokaltrafik.Citybanan is een nieuw te bouwen ondergrondse spoorlijn onder de stadskern van Stockholm met als doel de ’pendeltåg’ (pendeltrein die de voorsteden van Stockholm bedient) te scheiden van het overige treinverkeer dat door het centrum van Stockholm rijdt. In mei 2006 bereikten de stad Stockholm, het provinciebestuur en Banverket (de railinfrastructuurbeheerder) een overeenkomst over de financiering van het project. De bouw is in 2009 gestart en de tunnel wordt in 2017 in gebruik genomen. In de periode 2005-2006 zijn reeds voorbereidende werken uitgevoerd in het Centraal Station van Stockholm, teneinde plaats te maken voor werktunnels. Toen de nieuwe coalitie onder leiding van Fredrik Reinfeldt aan de macht kwam in de herfst van 2006, kwam het bericht dat men het bestaande contract wilde verbreken om in de plaats een financiering mogelijk te maken van de sluiting van een verkeersring rond Stockholm. Na een nieuwe beoordeling gaf de regering echter groen licht om met de werken te beginnen.
In het voorjaar van 2006 werd een proef gehouden met eentolheffingsysteem voor het autoverkeer in het gebied rondom de historische binnenstad van Stockholm. Tijdens de proefperiode verminderde het autoverkeer op de meetpunten (de tolplaatsen) met gemiddeld 18%. In eenreferendum op 17 september 2006 heeft de bevolking zich kunnen uitspreken over het handhaven of afschaffen van het systeem. De bewoners van de binnenstad hebben overwegend ja gestemd, terwijl de bewoners van de randgemeenten overwegend negatief waren. Toch heeft de politiek besloten om het systeem in te voeren vanaf 1 juli 2007. Tijdens de spits bedraagt de tol 2,20 euro elke keer dat men het tolstation passeert, dus zowel in- als uitrijdend. In het buitenland geregistreerde auto's hoeven niet te betalen en voor bedrijven zijn de tolkosten aftrekbaar voor de belastingen. Er wordt gecontroleerd met camera's gekoppeld aan computers die de kentekenplaten uitlezen.
Het strenge winterklimaat leent zich niet voorfietsen, maar ook in de zomer zijn fietsers minder nadrukkelijk aanwezig in het straatbeeld dan bijvoorbeeld inAmsterdam enKopenhagen. Er zijn fietspaden in een aantal van de grote lanen en straten. Er lopen een tiental gemarkeerde fietsroutes door het hele stedelijke gebied en reizigers mogen hun fiets gratis op de lokale pendeltreinen meenemen.
Stockholm huisvest enkele belangrijke universiteiten:
DeKoninklijke Technische Hogeschool (Zweeds:Kungliga Tekniska högskolan), de technischeuniversiteit, gelegen in zijn eigen campuspark ten noorden van de stad.
HetKarolinska Instituut (Zweeds:Karolinska Institutet), de medische universiteit, opgericht in 1810, na de nederlaag in de oorlog tegenRusland, als trainingsinstituut voor militaire geneesheren. In 1861 werd het instituut een echteuniversiteit. Sinds 1901 kent de universiteit jaarlijks deNobelprijs voor de Geneeskunde toe. Zelf heeft ze vijf Nobelprijswinnaars voortgebracht.
DeUniversiteit van Stockholm (Zweeds:Stockholms Universitet), de algemene universiteit, ook met een ruime parkcampus ten noorden van de stad.
DeEconomische Hogeschool van Stockholm (Zweeds:Handelshögskolan i Stockholm), een economische universiteit.
Het bekende bolvormige stadionEricsson Globe wordt vooral gebruikt voor ijshockeywedstrijden, maar ook voor popconcerten.
Djurgårdens IF is de ijshockeyclub van Stockholm en heeft ook een voetbalafdeling.
De belangrijkste professionele voetbalclubs van Stockholm zijn Djurgårdens IF enHammarby IF en het uit de voorsteden afkomstigeAIK Fotboll enIF Brommapojkarna.
Stockholm was speelstad bij hetWK ijshockey in 1949, 1954, 1963, 1969, 1970, 1981, 1989, 1995,2012,2013 en2025.
.jpg)
