Sterrenzangers ofDriekoningenzangers zijn volwassenen of kinderen die met een lichtgevende ster en verkleed alsde drie koningen langs de deuren gaan en liederen zingen in de kersttijd (25 december tot6 januari). De sterrenzangers worden beloond metgeld ofsnoep. Het gebruik wordt ook welSterrenzingen ofDriekoningenzingen genoemd en komt in veel landen voor.
In sommige gevallen wordt gevraagd of de ster welkom is en gaat het gezelschap de huizen in. Binnen wordt dan gezongen en een toneelspel opgevoerd, waarna de groep eenaalmoes ontvangt.
Het gebruik was in deMiddeleeuwen al bekend. Op desynode inKonstanz tijdenskerst in1417 voerdenBritsegeestelijken eensterrenzangers drama op voor de rest van de deelnemers. Ze droegen kostbare kostuums en hadden een grote lichtgevende ster bij zich. Dit optreden was een groot succes op de conferentie en wordt wel gezien als de reden dat dit gebruik steeds populairder werd in grote delen vanEuropa.
In1574, op deSynode van Dordrecht, werd besloten alleenKerstmis,Pasen,Pinksteren enHemelvaart alsfeestdag te vieren. In de17e en18e eeuw verzettencalvinistische gelovigen in Nederland zich tegen de Driekoningenviering. Sterrenzangers en koningsprenten, het branden van kaarsen en het zingen van liederen verdwenen in veel plaatsen.
Tegenwoordig komt het Sterrenzingen in Nederland vooral voor inLimburg enBrabant. De groepjes worden niet altijd gevormd door drie personen, soms zijn het grotere groepen. In enkele gevallen gaat het om eenDriekoningenstoet. De kaars op een stok werd vaak doorlampionnen vervangen.
InRetie gaan 's avonds volwassenen onherkenbaar verkleed langs de deuren van bekenden.[1]
InEngeland raakte het gebruik van deStar boys' singing procession verweven met andere gebruiken rondomkerstliedjes. Deze sterrenzangers gaan niet van huis tot huis, maar bezoeken enkele lokale pubs en krijgen gratisbier. Tegenwoordig dragen ze ook niet meer de grote lichtgevende ster, maar eenvierhoekigeparaffine kaars of zelfs een lamp met een normaal handvat. Het Britse gebruik is (in tegenstelling tot de andere gebieden in Europa) nietreligieus maarwereldlijk.
InScandinavië komt hetStjernespil voor in de kustgebieden, meestal niet landinwaarts. Omstreeks1880 kwamen mensen met bezwaren tegen het katholieke bedelen en werd het gebruik verboden door bestuurders. Rond1900 was het gebruik grotendeels verdwenen. Er zijn maar enkele plaatsen waar het gebruik altijd in ere is gehouden, zoalsAmager inDenemarken enHaram enGrimstad inNoorwegen.
In de19e eeuw smolt hetStjernespil samen met het paardrijden op de feestdag van St. Steven (26 december). Tegenwoordig komen de sterrenzangers, samen met debruidsmeisjes enelven, voor tijdens deLucia processie op13 december. In recente tijden hebbenleraren en geestelijken pogingen ondernomen om het gebruik weer in ere te herstellen voor kleine kinderen. Ze nodigen de ouders uit om op de (kleuter)school of kerk te komen om de opvoering te bekijken. De populaire en grappigefolkloristische elementen worden vaak weggelaten in deze moderne uitvoering van hetStjernespil.
InFinland werd een versie van het Sterrenzangers processie uitOulu, bekend als Tiernapojat, een landelijke kersttraditie. Het bestaat uit verschillende festiviteiten in (kleuter)scholen en andere plaatsen en het wordt elke kerst op radio en tv uitgezonden. De Finse versie bevat niet-Bijbelse elementen zoals de overwinning vanHerodus op dekoning van deMoren en eenloflied voorAlexander II van Rusland.
InDuitsland enOostenrijk komen deSternsinger in het hele land voor. Vaak zamelen deSternsinger geld in voorCaritas.
In deze landen schrijven deSternsinger de initialen van de wijzen (CMB) uit het oosten op de huizen na het zingen van lieden, het voordragen van gedichten en het in ontvangst nemen van de giften. Volgens andere uitleg gaat het om hetLatijnseChristus Mansionem Benedicat ('Christus zegene dit huis').