Desperweruil (Surnia ulula) is eenuil van gemiddelde afmetingen. De wetenschappelijke naam van de soort werd alsStrix ulula in 1758 gepubliceerd doorCarl Linnaeus.[2] De termsperwer in zijn naam refereert aan de vorm van zijn vleugels en aan zijn lange staart, die aan desperwer doen denken.
De vogel heeft een ronde kop met geleogen. Hij wordt 36 tot 41 centimeter groot[3] (het vrouwtje wordt iets groter dan het mannetje) en weegt tot 370 gram. Hij wordt ongeveer 25 jaar oud.
De sperweruil leeft in de uitgestrekte bossen vanNoord-Amerika en het noorden van van Eurazië. Hij heeft een voorkeur voor bossen waar grote open plaatsen in voorkomen. Zijn nest bouwt hij in holle bomen, of hij gebruikt een verlaten nest van een andere grote vogel.
Er worden drie ondersoorten onderscheiden.[4]
- S. u. ulula (Linnaeus,1758): noordelijkEurazië.
- S. u. caparoch (Müller,1776): noordelijk Noord-Amerika.
- S. u. tianschanica (Smallbones,1906): van centraalAzië tot noordelijkChina en noordelijkMongolië.
In Nederland is de sperweruil een zeldzamedwaalgast. Er zijn tussen 1900 en 2021 viermaal sperweruilen waargenomen: in 1920 een dode sperweruil bijAmerongen,[5] in 1995 waarnemingen bijBrunssum, in 2005 bijHooghalen en tussen 12 november 2013 en 10 februari 2014 was een sperweruil bijZwolle te zien.[6]
De grootte van de wereldpopulatie is in 2020 geschat op 100.000-500.000 volwassen individuen. Men veronderstelt dat de soort in aantal stabiel is. Om deze redenen staat de sperweruil als niet bedreigd op deRode Lijst van de IUCN.[1]
De sperweruil is overwegend overdag actief. Hij voedt zich metlemmingen en andere kleineknaagdieren, en soms ook met kleinevogels als er niet voldoende knaagdieren zijn.Het gehoor van de sperweruil is buitengewoon goed.
Eind april legt de sperweruil maximaal 7eieren. Het broeden duurt ongeveer 27 dagen en wordt alleen door het vrouwtje gedaan. Het mannetje brengt intussen eten, en als het vrouwtje weg is bedekt hij de eieren met zijn vleugels.
- SoortenBank.nl beschrijving, afbeeldingen en geluid
- Kaarten met waarnemingen:
Bronnen, noten en/of referenties
- ↑ab(en)Sperweruil op de IUCN Red List of Threatened Species.
- ↑Linnaeus, C. (1758).Systema naturae ed. 10: 93
- ↑Charlotte Uhlenbroek (2008).Animal Life, Tirion Uitgevers BV, Baarn.ISBN 978-90-5210-774-5
- ↑König, C., Weick, F., Becking, J.-H. (2008). Owls of the World, 2. A&C Black Publishers Ltd., Londen, Verenigd Koninkrijk. ISBN 978-0-7136-6548-2.
- ↑A.B. Wigman schrijft over deze, indertijd voor Nederland nieuwe soort inDe Levende Natuur, 25e jrg. nr. 8 (1920), p. 189-191, die "door een boer onder Geldersch-Veenendaal (...) uit den pereboom (werd) geschoten, waar hij onvermoeid zat te roepen." Hij werd naar een preparateur gebracht die hem determineerde. Zie ook:Berg, Arnoud B van den (1984) - 'Invasie van Sperweruil in westelijk Europa in herfst van 1983.' In:Dutch Birding, 6e jrg. nr. 1, p. 23-25.alhier online beschikbaar (geraadpleegd 2018-06-16), met een foto van de opgezette uil in de collectie van hetRijksmuseum van Natuurlijke Historie.
- ↑Dutch Avifauna. Dutch Birding. Geraadpleegd op26 december 2021.
