| Slag bij Nancy | ||||
|---|---|---|---|---|
| Onderdeel van deBourgondische Oorlogen | ||||
 | ||||
Renatus a civibus intra Nanceium exceptus (René neemt de stad Nancy in), door Pierre Jacobi | ||||
| Datum | 5 januari1477 | |||
| Locatie | Nancy,Frankrijk | |||
| Resultaat | Beslissende Lotharingse overwinning, dood vanKarel de Stoute, einde van de Bourgondische oorlogen en de opheffing van het hertogdom Bourgondië. | |||
| Strijdende partijen | ||||
| ||||
| Leiders en commandanten | ||||
| ||||
| Troepensterkte | ||||
| ||||
| Verliezen | ||||
| ||||
| Bourgondische Oorlogen | ||
|---|---|---|
DeSlag bij Nancy was een veldslag op5 januari1477 tussen deBourgondiërs, onder leiding vanKarel de Stoute die de stadNancy belegerde, en troepen uitZwitserland enLotharingen, aangevoerd doorRené II, hertog van Lotharingen. Karel sneuvelde tijdens deze laatste slag van deBourgondische Oorlogen.
Karel wilde Lotharingen aan zijn bezittingen toevoegen in zijn ambitie om zijn rijk uit te breiden van deNoordzee tot deMiddellandse Zee. Lotharingen werd tevens geconfronteerd met de veroveringszucht van de Franse koning,Lodewijk XI.
In zijn pogingen om zijn onafhankelijkheid te bewaren sloot René II teTrier een verdrag met Karel, waarin hij beloofde geen alliantie aan te gaan met de Franse koning. Karel interpreteerde het verdrag ruim en besloot de voornaamste centra van het gebied te bezetten:Épinal,Amance... In1475 ging hij zelfs zover dat hij geheel Lotharingen onder zijn heerschappij wilde brengen en hij belegerde daartoe Nancy op24 oktober.
Naast de klassieke wapens waarover soldaten in die tijd beschikten (hellebaard,kruisboog,piek) stonden in Nancy ookbombardes opgesteld die projectielen tot 300 pond konden afvuren. De verdedigers waren ook uitgerust met primitievehandvuurwapens (serpentijnen). Het zwakke punt in hun verdediging was echter het gebrek aan levensmiddelen waardoor de stad zich na een beleg van een maand aan Karel overgaf. Op 30 november 1475 trok hij plechtig de stad binnen en riep hij zichzelf uit tot hertog van Lotharingen.
Karels prestige kreeg een deuk na zijn nederlagen tegen de Zwitserse troepen in deSlag bij Grandson en deSlag bij Murten. De weerstand van de Lotharingers nam toe door een hogere belastingdruk en het afschaffen vanprivileges. René II buitte deze situatie uit door een aantal steden te heroveren met steun van de Zwitsers en de stadStraatsburg. Ook Nancy gaf zich op6 oktober1476 over na enkele wekenbelegering. René kondigde een algemene amnestie af.
Karel, die niet ver uit de buurt was, belegerde Nancy opnieuw vanaf22 oktober. René II vertrok naar Zwitserland om steun te zoeken en liet de verdediging van zijn stad over aan 2.000 soldaten uit Lotharingen,Gascogne en deElzas. Karel was afgesneden van zijn thuisbasis en 400 van zijn soldaten stierven van de kou. Ook de verdedigers leden onder de winterkoude: door het bevroren water konden ze de branden niet blussen die Karels troepen stichtten.
Met financiële steun van Lodewijk XI had René intussen een troepenmacht van 14.000 man verzameld waarmee hij in januari1477 Lotharingen binnentrok. Karel beschikte over 15.000 man waarvan hij de helft verloor door koude endesertie wegens laag moreel. Hij stelde zijn leger op een plaats op die hem weinig bewegingsvrijheid gaf achter de beek vanJarville en links van het bos vanSaurupt, dat hij ten onrechte als ondoordringbaar beschouwde.
René stuurde zijn voorhoede van 8.000Zwitserse landsknechten door dit bos van Saurupt en die voorhoede sloeg decavalerie van Karel uiteen. Ook de rechtervleugel bood weinig weerstand. Karel probeerde de opstelling van zijn troepen te herschikken maar slaagde er niet in. Zijn hoofdmacht in het centrum was nu aan drie zijden ingesloten en viel uiteen. Hetgarnizoen van Nancy deed een uitval en stak het Bourgondisch kamp in brand. Karel werd meerdere malen gekwetst vooraleer de Lotharings edelmanClaude Bausmont hem met eenhellebaard de schedel kliefde tot aan het gebit.
René trok nog dezelfde avond Nancy binnen. Het grootste deel van Karels leger sneuvelde tijdens de slag of terugtocht. Alleen de weinigen die naar Metz konden ontkomen, overleefden. Eigentijdse kronieken vermelden dat het doden van vluchtende soldaten tot drie dagen na de slag doorging.
Het lichaam van Karel werd pas op 7 januari teruggevonden in de vijver vanSaint-Jean naakt, vastgevroren en door de wolven aangevreten. Hij werd te Nancy begraven in deCollégiale Saint-Georges de Nancy.Keizer Karel V liet later zijn lichaam overbrengen naarBrugge[1]. Hij werd begraven in deSint-Donaaskathedraal op deBurg, maar kreeg later een praalgraf in deOnze-Lieve-Vrouwekerk teBrugge.
Na de dood van Karel, die geen mannelijke opvolging had, volgde deBourgondische Successieoorlog. De Franse koning Lodewijk XI van Frankrijk annexeerde Bourgondië en de steden aan deSomme van Karels dochterMaria van Bourgondië.
