| Sima Tan | ||||
|---|---|---|---|---|
| Plaats uw zelfgemaakte foto hier | ||||
| Algemene informatie | ||||
| Volledige naam | 司馬談 | |||
| Geboren | ca.160 v.Chr. | |||
| Geboorteplaats | Hejin | |||
| Overleden | 110 v.Chr. | |||
| Overlijdensplaats | Luoyang | |||
| Geboorteland | Han-dynastie,China | |||
| Beroep | astronoom enhistoricus | |||
| Werk | ||||
| Genre | geschiedschrijving | |||
| Bekende werken | Shiji (samenstelling) | |||
| ||||
| Sima Tan | ||||
|---|---|---|---|---|
| Naam (taalvarianten) | ||||
| Vereenvoudigd | 司马谈 | |||
| Traditioneel | 司馬談 | |||
| Pinyin | Sīmǎ Tán | |||
| Wade-Giles | Ssu-ma T'an | |||
| ||||
Sima Tan (gestorven 110 v.Chr.) was een Chinees astronoom en historicus uit deHan-dynastie. Hij begon de samenstelling van deShiji, de eerste geschiedenis van China. Dit werk werd voltooid door zijn zoonSima Qian.
Sima Tan was een zoon van Sima Xi (司马喜) en kleinzoon van Sima Wuyi (司马毋懌). Zij kwamen uit een familie die al generaties het hof had gediend als specialisten in astrologie en in kalenderkwesties. Sima Tan kreeg les inastronomie van Tang Du (唐都) en in hetBoek der Veranderingen door Yang He (楊何). Verder werd hij onderwezen in hetTaoïsme van deHuanglao Dao (黃老道) richting, letterlijk:Weg van de Gele Keizer en de Oude Meester. Dit was een combinatie van Taoïsme,Legalisme enConfucianistische waarden en toonde grote waardering voor deGele Keizer (Huang Di). Verder speelden magie en het zoeken naar eeuwig leven een grote rol. Deze vorm van Taoïsme was gedurende de eerste eeuw van deHan-dynastie richtinggevend aan het keizerlijk hof.
Sima Tan kwam rond 140 in dienst van keizerWudi (140-87) als hoofd van de hofastronomen (taishi ling, 太史令, ook weltaishi gong, 太史公, gebruikelijke Engelse vertaling:Prefect of the Grand Scribes, omdat zowel natuurverschijnselen als regeringsdaden werden bijgehouden). In die functie hield hij toezicht op offerplechtigheden en op de kalender, had de zorg voor de keizerlijke bibliotheek en behandelde astrologische vragen. Vooral die laatste taak was belangrijk, daar er bij veel regeringszaken werd beslist op basis van de positie van sterren of van verschijnselen als zons- en maansverduisteringen.
Hij adviseerde de keizer om in eigen persoon offers te gaan brengen aanHoutu, de god(in?) van de aarde. Dit gebeurde voor het eerst in 113 op een speciaal daarvoor gebouwd altaar in Fenyin (het huidige Wanrong, inYuncheng, provincieShanxi). In 112 werd het advies overgenomen dat de keizer hetFeng shan-offer (封禪) zou gaan brengen. Dit was een offer aan de hemel en de aarde dat door de keizer in eigen persoon diende te worden verricht op de heilige bergTaishan, in het huidigeShandong. Toen keizer Wudi in 110 de reis ondernam, was Sima Tan echter te ziek om de plechtigheden te kunnen bijwonen.
Als hoofd van de keizerlijke bibliotheek was Sima Tan begonnen met het verzamelen en beschrijven van de geschiedenis van"de verlichte heersers en de waardige heren, de trouwe vazallen en de rechtschapen mannen" (Shiji,juan 130), naar het voorbeeld van hetCommentaar van Mijnheer Zuo op deLente- en Herfstannalen. Toen Sima Tan zijn einde voelde naderen legde hij zijn zoonSima Qian de taak op het door hem begonnen werk te voltooien. Sima Qian werd in108 v.Chr. benoemd tottaishi ling als opvolger van zijn in 110 gestorven vader. Zo kon hij voldoen aan diens wens en werd aldus de uiteindelijke samensteller van deShiji. Er kan niet meer worden achterhaald welke delen door Sima Tan en welke delen door zijn zoon zijn samengesteld.
In deShiji heeft Sima Qian een notitie van zijn vader opgenomen waarin hij een schets geeft van de ideeën van zes filosofische "scholen" (jia, 家), zonder dat hij daar namen van filosofen of geleerden bij vermeldde. De zes door Sima Tan genoemde richtingen waren:Yinyang,Ru,Mo,Fa, Ming (名, namen) enDao. Later zijn daar doorLiu Xin (46 v.Chr. - 23 na Chr.) nog vier "scholen" aan toegevoegd. Deze indeling werd later in nog uitgebreidere vorm opgenomen in het classificatiesysteem van detraditionele onderverdeling van de Chinese literatuur in vier categorieën.
