Sesam (Sesamum indicum,synoniem:Sesamum orientale) is een plant uit de familiePedaliaceae. De soort hoort waarschijnlijk tot de oudste vanwege de olie gekweektegewassen van de wereld. De plant komt oorspronkelijk uitAfrika. Het woord sesam komt van het Arabischesaasim/simsim.
Sesam wordt verbouwd in tropische en subtropische gebieden in de gehele wereld, maar vooral in Afrika,India,Zuid- enMidden-Amerika. Het is een kruidachtige plant die 0,5–1 m groot wordt. De bloemen lijken wel op een vingerhoed. De oliehoudendezaden zitten in eendoosvrucht, een peul die vijftig tot honderd zaadjes bevat. De wortels van de plant worden in de zomer geoogst en de zaden op het moment dat de peulen bruin-zwart zijn verkleurd. De zaden, de olie en de wortel worden voor culinaire en geneeskundige doeleinden gebruikt.
Sesamzaadjes worden zowel gepeld als ongepeld verkocht, vaak ook geroosterd. Ze worden gebruikt ter verfijning van brood en gebak en voor het kruiden van gerechten. Met name geroosterd sesamzaad heeft een sterke smaak. In de Midden-Oosterse keuken wordttahin (tahini, tahine of tahina in andere talen) veel gebruikt. Dit is een olierijke saus of pasta van gemalen sesam,citroensap,peper,knoflook en anderespecerijen. De saus wordt gebruikt omhummus en andere gerechten mee te kruiden. Geroosterde sesamzaden zijn voorts een belangrijk ingrediënt voor veeloriëntaalse zoetwaren zoalshalva. InJapan isgomasio bekend, een specerij gemaakt van geroosterde sesam enzeezout. In de natuurvoedingsbeweging worden ook welgekiemde zaden gebruikt.
InChina en in de antiekeOriënt werden de zaden als levensverlengend en geestversterkend beschouwd.
In 2021 werden in België en Nederland sommige producten met sesamzaad uit de handel gehaald, omdat er het niet-toegelatenetheenoxide aan was toegevoegd.[1]
Ziesesamolie voor het hoofdartikel over dit onderwerp.
Sesamzaad bevat tot 50% olie en 20% eiwit.Sesamolie uit gebrande enkoudgeperste zaden is vrijwel reukloos, licht zoetig en wordt zeldenrans. Het verliest wel vrij snel zijn aroma. De goede houdbaarheid kan verklaard worden door het hoge gehalte aanantioxidanten. In de Chinese, Japanse en Arabische keuken is het een gebruikelijke olie bij de bereiding van voedsel.
Uit sesamolie wordt ook zeep gemaakt, ze dient als grondstof voorcosmetica en is bruikbaar alsmassageolie.
In deayurvedische geneeswijze wordt sesamolie uitwendig toegepast ter behandeling van huidziekten.
