De Schierstins
De Schierstins in 2010
Locatie	Veenwouden,Friesland
Type	cultuurhistorisch
Huisvesting
Monumentstatus	Rijksmonument
Monumentnummer	11700
Gebouwd	14e eeuw
Officiële website
Portaal    Kunst & Cultuur

DeSchierstins (Fries:Skierstins) is een uitbakstenen opgetrokkenwoontoren in hetFriese dorpVeenwouden (Feanwâlden), die uit het begin van deveertiende eeuw dateert. Het is de enige overgebleven middeleeuwsestins in Friesland.

De Schierstins in Veenwouden werd rond 1300 gebouwd, net als andere stinzen ter verdediging, voor een familie Idzengha, die de toren moet hebben overgedragen aan het nabijgelegen grote kloosterClaerkamp bijRinsumageest. Het pand komt voor in een bron uit 1439 als hetSchira Monnika huse, genoemd naar deschiere ("grijze")habijten van decisterciënzermonniken van Klaarkamp, van waaruit in de omgeving van Veenwoudenturf werd gestoken. Later werd het gebouw bekend als deSchierstins (stins: "stenen woonhuis").

Na dereformatie werden kloostergoederen in beslag genomen. Dit gebeurde ook met de Schierstins: van 1580 tot 1609 was het pand in het bezit van deStaten van Friesland. Daarna kwam het in handen van particulieren, die het gebouw verschillende keren lieten uitbreiden. Rond 1814, toen de toenmalige burgemeester vanLeeuwardenThijs Feenstra eigenaar van de Schierstins werd, telde de toren twee aanbouwen en waren rond het complex een zomerhuis, een koetshuis (dat in de jaren zestig van de twintigste eeuw zou worden gesloopt), een boomgaard en een park aangelegd.

Aan het einde van de negentiende eeuw was de Schierstins echter zo vervallen, dat gesproken werd van sloop. Mede op initiatief van hetFries Genootschap werd het pand in 1906 gerestaureerd. Tot rond 1960 deed de Schierstins dienst als postkantoor. Nadat de gemeenteDantumadeel eigenaresse van het pand was geworden, volgde in het begin van de jaren zestig opnieuw een restauratie. Daarna werd de Schierstins eerst een museum (met een raads- en een trouwzaal) en later een cultureel centrum. In 1999 werd de bovenverdieping verbouwd tot expositieruimte.

In 2000 werd in de Schierstins eenTheun de Vrieskeamer ingericht, een kamer voor een permanente tentoonstelling over de in Veenwouden geboren schrijverTheun de Vries. De collectie, die beheerd wordt door hetTheun de Vriesgenootschap, werd in 2008 aanzienlijk uitgebreid, toen een particulier zijn omvangrijke verzameling over De Vries aan het genootschap schonk.

In de tuin rondom de Schierstins is een gevarieerdestinsenflora te bezichtigen. De benamingstinsenplanten, die in 1932 door debotanicusJacob Botke (1877-1939) voor het eerst werd gebruikt, is mogelijk geïnspireerd door het feit dat de bewoners van Veenwouden de bij de Schierstins groeiende planten metstinzeblomkes aanduidden.

• Stins
• Rijksmonument in Dantumadeel
• Museum in Friesland
• Steenhuis

• Wikipedia:Rijksmonument met lokaal zelfde link als op Wikidata
• Wikipedia:Coördinaten op Wikidata