Eensarcofaag (Oudgrieks:σαρκοφάγος – vleesetend[1]) is een doorgaansstenen kist waarin menselijke stoffelijke resten worden bewaard. Het gaat hierbij specifiek om overblijfselen als gevolg vanbegraven en niet vancremeren. In het laatste geval is de houder van de resten eenurn. Sarcofagen worden al eeuwenlang en door vele culturen gebruikt. Ze hebben derhalve talloze verschijningsvormen en zijn vaak aan de buitenkant, maar ook wel aan de binnenkant, voorzien van decoraties eninscripties.
Slechts weinig mensen worden in stenen kisten begraven of bijgezet; het gaat zowel vroeger als tegenwoordig vooral om zeer belangrijke en rijke mensen, zoalspausen, leden van het koninklijk huis en vroeger defarao's.
In hetoude Egypte werdenmummies van vooraanstaande personen (farao's, priesters, edelen of rijke mensen) tezamen met een of meerdere houtendoodskisten in sarcofagen geplaatst. Eerst waren deze sarcofagen rechthoekig, later (in deLate periode, 712-332 v.Chr.) kregen zij een meer mensachtige vorm. De Egyptische sarcofagen waren vervaardigd uit materialen alskalksteen,zandsteen,basalt,graniet encalciet.
Ook bij deEtruskische cultuur werden belangrijke mensen in een sarcofaag bijgezet. Vanaf de 6e eeuw werden op de sarcofagen ook mensen afgebeeld in reliëf, ze worden liggend afgebeeld op een bed. Soms de overledene en soms ook nog de echtgenoot erbij.[2]
Bij de Grieken, Macedoniërs en Romeinen bestond de sarcofaag als een rechthoekige stenen kist met daarop verschillende scènes. In de Grieks-Macedonische tijd waren dit vooral scènes met tempels, graffioenen, goden of hangende trossen bloemen met druiven. Er bestonden ook sarcofagen met geen scènes erop. In de tijd van de eerste christenen in Rome werden een mengeling van scènes afgebeeld, zowel christelijke symbolen en scènes, Joodse symbolen en ook Romeinse goden en taferelen.
Ook in vroeger tijden was het gebruikelijk dat rijke mensen in een stenen kist werden begraven. Soms was het zelfs zo, dat de kist met het lichaam erin niet onder de grond gestopt werd, maar in het kerkgebouw bleef staan. In sommige kerken bevinden zich ookwandgraven. Daar is het lichaam van de overledene in een sarcofaag in de muur van de kerk geplaatst. Bij de vroegchristelijke begraafplaatsles Alyscamps inArles staan honderden sarcofagen in de openlucht opgesteld.
De sarcofaag van Jeanne-Marie Crévelier opDolmen de Périssac, cimetière deConfolens,Charente
De koningen en koninginnen van Spanje worden in schitterende sarcofagen in hetPanteón de los Reyes onder hetEscorial bijgezet. De gedeeltelijk vergulde stenen kisten staan boven elkaar in een achthoekig vertrek.
Het woord sarcofaag is een combinatie van deGriekse woorden:sarx (σαρξ), wat vlees betekent, enphagoon (φαγων), wat eten betekent. Letterlijk is een sarcofaag dus een vleesetend object. Het is daarom minder juist om bij de kist van een farao het woord sarcofaag te gebruiken. De bedoeling van demummificatie is juist dat het vlees van de farao bewaard zal blijven.
↑De term is afkomstig vanλίθος σαρκοφάγος (vleesetende steen), een bepaald soort kalksteen dat, naar gelooft werd, het ontbindingsproces versnelde. Daarmee werd het als een goed materiaal voor de vervaardiging van doodskisten gezien. Via het Latijn (lapis sarcophagus) is het woord sarcofaag in het Nederlandse taalgebied in gebruik geraakt
↑Ramage, Nancy H. & Andrew (2009).Roman Art: Romulus to Constantine. New Jersey: Pearson Prentice-Hall.
%2c_320-300_ac._ca._01.JPG)
%2c_01.JPG)
_(14783509685).jpg)
