Eensaluut is eengroet, in het bijzonder een groet doormilitairen en anderen die een uniform dragen. Salueren is een eerbetoon door het brengen van een saluut. Men salueert door een hand aan de pet (of ander hoofddeksel) te brengen. Als geen hoofddeksel wordt gedragen (bv. binnen een gebouw) salueert de militair door zijn hoofd abrupt in de richting te draaien van de meerdere.
Het salueren van militairen vindt zijn oorsprong in het kort afnemen van de hoed als respectbetoon voor een meerdere. Omdatgrenadiers geen hoeden droegen maar mutsen, hoefden zij niet de muts af te nemen, maar mochten zij volstaan met het kort aantikken van de muts met de rechterhand. Deze eenvoudige vorm van salueren is vervolgens voor alle militairen gebruikelijk geworden.
Er zijn meldingen dat het groeten stamt uit demiddeleeuwen. Als ridders te paard in volledige harnas elkaar kruisten (al dan niet voor eensteekspel) werd het vizier geopend om het gelaat zichtbaar te maken. Dit vooral als teken van wederzijds respect. Dit handgebaar lijkt sterk op de hedendaagse groet, maar de gelijkenis houdt geen bewezen verband in.
Het woord saluut betekent heil of gezondheid. Een saluut is dus eigenlijk een heilswens.
Een militair saluut kan ook met tromgeroffel, het afvuren van geweren, het strijken van een vlag, eenfanfare, fluitsignalen ensaluutschoten van geschut worden gebracht.
In veel landen is het gebruikelijk dat een militair ofpolitieagent salueert als hij door een burger wordt aangesproken.
De Nederlandsekoning groet in de aanhef van eenWet ofKoninklijk Besluit de lezer met het woord “Saluut!”
In bijzondere situaties zoals bij het uitvoeren van het volkslied, kan door een militair ook eeneregroet worden uitgebracht. Een militair met een wapen aan de schouder brengt de eregroet door zijn rechterhand op het wapen te leggen[1] of door zijn wapen te presenteren.
Bij ceremonies zoals eenkranslegging of het hijsen van een vlag, wordt de krans, de vlag of het vaandel gegroet. Wie een uniform draagt salueert met de hand aan de pet, een burger maakt een lichte buiging.
In hetleger van een aantal landen bestaat eengroetplicht door te salueren wanneer een militair een meerdere tegenkomt. Van de superieur wordt verwacht dat hij teruggroet. In beginsel kan alleen worden gesalueerd indien men een hoofddeksel draagt. In navolging van het militair groeten in de Verenigde Staten van Amerika, wordt tegenwoordig, bijvoorbeeld binnen een gebouw, ook wel gesalueerd zonder hoofddeksel.
In een aantal landen bestaat het gebruik dat ridders een militair saluut ontvangen, bijvoorbeeld inMonaco bij deOrde van Grimaldi.
In deNederland geldt voor alle rangen de verplichting eenridder in deMilitaire Willems-Orde, in burger of in uniform, indien hij of zij zijnversierselen draagt, te groeten.
In Nederland werd na diverse ludieke acties van deVereniging van Dienstplichtige Militairen (VVDM) de groetplicht in augustus1973 afgeschaft doorstaatssecretarisMommersteeg. Zo werden (onder)officieren tijdens een wandeling over dekazerne expres om de drie meter door dienstplichtigen gegroet zodat de eersten constant aan het teruggroeten waren. De maatregel van Mommersteeg betrof alleen de groetplicht van de individuele militair; bij militaire ceremonies bleef de verplichting tot het brengen van de militaire groet. Ook werd de verplichting om te groeten door in het buitenland en bij internationale staven geplaatste militairen niet afgeschaft.
Een man in burger salueert niet, maar kan iemand groeten door zijn hoed, pet of ander hoofddeksel af te nemen. Dat geldt niet voor iemand die een uniform (met hoofddeksel) draagt - hij salueert. Evenwel, bij het betreden van een kerk, bij een gebed of een begrafenis, ontbloot ook de drager van uniform zijn hoofd.[2] Dit blijft achterwege op de begraafplaats indien de geüniformeerde bewapend is, bijvoorbeeld ten behoeve van eerbetoon.
Een burger kan ook een saluut brengen door de rechterhand op de hartstreek te leggen, zoals bij het spelen van het volkslied.