Eenruigte is een op het land groeiendevegetatie die zich manifesteert alsformatie waarin een doorruigtekruidengedomineerdekruidlaag het hoofdbestanddeel van devegetatiestructuur en hetaspect vormt. Een ontwikkeldestruik- ofboomlaag is afwezig.Grasachtigen kunnen in ruigten wel vaak voorkomen maar zijn in de regel niet dominant binnen de vegetatiestructuur en vormen nooit zoden of matten. Ruigten zijn gewoonlijk betrekkelijk arm aan plantensoorten.
In degematigde streken sterft doorgaans het grootste deel van de (levende)biomassa van ruigten na devegetatieperiode bovengronds weer af. Afhankelijk van de plaatselijke natuurlijkemilieufactoren of hetbeheer kan er dan eenstrooisellaag gevormd worden.
Vaak treedt een ruigte op alszoom. Vlakdekkend komen ruigten doorgaans voor opverruigdegraslanden ofrietlanden, maar ook opruderale terreinen. Op uitgesprokenvoedselarme standplaatsen komen ruigten nauwelijks voor.
Ruigten kunnen een belangrijke rol spelen in deoverwinteringskansen van veelgeleedpotigen en ook bij kleinezoogdieren. Zo overwintereninsecten dikwijls in (afgestorven)organisch materiaal van bijvoorbeeld hetstrooisel en de dikke, dodestengels van deruigtekruiden, die nog lang kunnen blijven staan. Kleine zoogdieren zoalsmuizen ofwezels kunnen in ruigten een veilige en beschutte plaats vinden vanwege de grote hoeveelheid strooisel en de sterke kroonsluiting van de kruiden.
Sommigesoorten geleedpotigen danken hun triviale naam aan de belangrijke rol die ruigten spelen in debiotoopvoorkeuren van deze dieren. Enkele voorbeelden hiervan zijn deruigterondbuik (Bradycellus verbasci), hetruigtelieveheersbeestje (Hippodamia variegata)[1] en deruigtewolfspin (Pardosa agricola).
In deplantensociologie kan ruigtevegetatiesyntaxonomisch worden ingedeeld naar eenplantengemeenschap van een bepaaldsyntaxon. In het onderstaande overzicht staan perklasse alle gemeenschappen van de rang van deassociatie enromp- ofderivaatgemeenschap die inNederland enVlaanderen (kunnen) voorkomen als ruigtegemeenschap.
Deklasse van natte strooiselruigten (Convolvulo-Filipenduletea) kent ruigten van relatief natte standplaatsen, en worden soms ook 'rietruigten' genoemd.[2] De ruigtegemeenschappen uit deze klasse staan niet permanent in het water, zoals bijrietlanden uit deriet-klasse (Phragmitetea) meestal het geval is. Vaak ontstaan de natte strooiselruigten door verlanding enverruiging van rietlanden.[3] Ze kunnen (nog) een aanzienlijk aandeel van bijvoorbeeldriet,rietgras,liesgras oflisdodde hebben.
Associaties
Derivaatgemeenschappen
Rompgemeenschappen
Deklasse van nitrofiele zomen (Galio-Urticetea) kent uitgesprokeneutrafente ruigtegemeenschappen waarin veelnitrofieten een zeer hoog aandeel hebben. Hoewel de ruigten uit deze klasse meestalzoomvormend zijn kunnen ze ook vlakdekkend optreden.
Associaties
Derivaatgemeenschappen
Rompgemeenschappen
Deklasse van kapvlaktegemeenschappen (Epilobietea angustifolii) kent ruigten die voorkomen opkapvlaktes of alszoom langs paden of wegen door bossen op dehogere zandgronden.
Associaties
Deklasse van ruderale gemeenschappen (Artemisietea vulgaris) kent ruigten die voorkomen opruderaal terrein. In tegenstelling tot de ruigten uit de andere klassen is het aandeel vaneenjarige,tweejarige ofmeerjarige kruiden relatief hoog. De laatstgenoemde eigenschap weerspiegelt hetpionierkarakter van de ruigten uit deze klasse.
Associaties
Rompgemeenschappen
Demarjolein-klasse (Trifolio-Geranietea sanguinei) kent grazige ruigten op zonnige,kalkrijke standplaatsen. Meestal komen zijzoomvormend voor.
Associaties
In deklasse van matig voedselrijke graslanden (Molinio-Arrhenatheretea) komen ruigten nauwelijks voor. Van de associaties uit deze klasse kan alleen debosbies-associatie als ruigte voorkomen. Daarnaast wordt er binnen deze klasse een rompgemeenschap met jakobskruiskruid onderscheiden die de vegetatiestructuur van een ruigte heeft.
Associaties
Rompgemeenschappen
In deklasse van droge graslanden op zandgrond (Koelerio-Corynephoretea) komen ruigten nauwelijks voor. Uit de klasse wordt enkel een rompgemeenschap met jakobskruiskruid in deglanshaver-orde onderscheiden die ruigtevormend optreedt.
Rompgemeenschappen
In deklasse van akkergemeenschappen (Stellarietea mediae) worden ruigten als associatie niet onderscheiden. Wel worden er ruigtevormende rompgemeenschappen uit deze klasse onderscheiden.
Rompgemeenschappen