| Rosa Manus | ||
|---|---|---|
 | ||
Rosa Manus (1928) | ||
| Algemene informatie | ||
| Volledige naam | Rosetta Susanna Manus | |
| Geboren | 20 augustus 1881 Amsterdam | |
| Overleden | maart 1942 waarschijnlijkBernburg | |
| Beroep(en) | feministe, pacifiste | |
| Bekend van | activiste voor hetvrouwenkiesrecht envrouwenrechten,IAV | |
_-_pacifiste_-_feministe_-_portretschilderij_-_Collectie_Atria_-_Amsterdam.JPG)
Rosette Susanna (Rosa) Manus (Amsterdam,20 augustus1881 –Bernburg, waarschijnlijkmaart1942) was eenNederlandsepacifiste en activiste voor hetvrouwenkiesrecht envrouwenrechten in het algemeen.
Manus kwam uit een gezin met zeven kinderen en groeide op in een gegoedliberaal-joods milieu. Ze wilde een modewinkel openen, maar dat stond haar vader niet toe. In 1908 kwam zij in contact met de internationaleWereldbond voor Vrouwenkiesrecht en de NederlandseVereeniging voor Vrouwenkiesrecht. Door haar organisatietalent, goede sociale vaardigheden en taalkennis bleek ze een zeer goede netwerker. Ze zat in het bestuur van onder andere de Vereeniging voor Vrouwenkiesrecht, later Vereeniging van Staatsburgeressen, deWereldbond voor Vrouwenkiesrecht en deInternationale Vrouwenbond voor Vrede en Vrijheid.
In 1913 organiseerde Manus metMia Boissevain de tentoonstelling ‘De Vrouw 1813-1913’ en in 1915 metAletta Jacobs en Boissevain hetInternationaal Congres van Vrouwen, dat vrouwen uit oorlogvoerende en neutrale landen bijeenbracht. In 1932 haalde ze als vredesactiviste meer dan 8 miljoen handtekeningen op van vrouwen uit 56 landen. Ze was medeorganisator van deRassemblement Universel pour la Paix in1936, een conferentie van vredesorganisaties uit zo veel mogelijk landen als protest tegen oorlog enfascisme.
MetJohanna Naber enWillemijn Posthumus-van der Goot richtte zij in 1935 hetInternationaal Archief voor de Vrouwenbeweging (IAV) op.[1] Reeds enkele weken na de Duitse invasie in 1940 werd het archief gesloten, waarna de inhoud ervan in juli 1940 naar Berlijn overgebracht werd. Het was lange tijd onduidelijk wat er met het IAV gebeurd was, tot het in 1992 in een geheim archief in Moskou ontdekt werd. In 2003 kon het worden overgebracht naar Amsterdam.[2]
Op 16 augustus 1941 werd Rosa Manus gearresteerd vanwege haar "pacifistische en internationale neigingen"[3] en naar degevangenis in Scheveningen gebracht. Later werd zij getransporteerd naarRavensbrück. Haar zuster kreeg in juni 1942 een overlijdensverklaring waar in stond dat Manus aldaar op 29 mei was overleden, maar hetRode Kruis gaf na de oorlog in een overlijdensakte 28 april 1943 als overlijdensdatum op. Deze laatste datum wordt als officiële overlijdensdatum aangehouden, aangezien de overlijdensberichten die door nazi’s werden verstuurd vaak onjuist zijn gebleken. In 2015 betoogdeMyriam Everard echter in hetHistorisch Nieuwsblad dat Rosa Manus hoogstwaarschijnlijk in maart 1942 in een krankzinnigeninrichting teBernburg is vergast.[4]
Het archief[5] van Rosa Manus berust bijAtria, kennisinstituut voor emancipatie en vrouwengeschiedenis te Amsterdam.
