Roemenië (uitspraakⓘ) (Roemeens: România; [romɨˈnia]) is eenrepubliek inZuidoost-Europa grenzend aan deZwarte Zee,Bulgarije,Servië,Oekraïne,Hongarije enMoldavië. Op die laatste twee na is hetRomaanse Roemenië omringd doorSlavische landen. Het land kent veel culturen, talen en religies die onderling beïnvloed zijn. Hetlandklimaat (koude winters en warme zomers) en de bergketen deKarpaten zorgen voor diverse landschappen met ongerepte natuur, oerbossen en vlaktes. Aan de Zwarte Zee zijn er brede zandstranden en een rivierdelta.
Op een grondgebied van 238.391 km² heeft Roemenië 21.302.893 (2020) inwoners. De hoofdstadBoekarest - in hetinterbellumKlein Parijs genoemd - is dé stad van Roemenië en een toeristische attractie. Tijdens het Sovjetregime nam Roemenië een aparte plaats in in hetOostblok en voerde het een relatief onafhankelijke buitenlandse politiek.
Roemenië (România) komt vanRomân (Roemeen), en het Latijnse Romanus ("Romein"). Het oudste document in het Roemeens komt uitCâmpulung uit 1521 (bekend als "Neacșu's brief van Câmpulung"). In de brief waarschuwt Neacşu de burgemeester van Brașov voor een Turkse dreiging. In plaats vanWalachije wordt de naam gebruikt die de inwoners zelf aan hun land gaven: Țara Românească,het Roemeense land (Țara < Latijns Terra = land). In de volgende eeuwen waren er twee spellingen: Român en Rumân. In dezeventiende eeuw werd besloten dat de vorm "rumân", die vaak gebruikt werd voor lagere klassen, de betekenis 'horige' kreeg, terwijl de vorm "român" een etnisch-taalkundige betekenis kreeg. Na de afschaffing van de slavernij in 1746 begon de vorm "rumân" langzaam te verdwijnen, en werd de vorm "român(esc)" definitief de juiste en enige spelling. De naam "România" werd de gebruikelijke naam voor alle Roemeense landen, en werd voor het eerst gebruikt in het begin van denegentiende eeuw. DeRoemenen zijn het meest oostelijke Romaanse volk; het wordt compleet omringd door niet-Romaanse landen ("een Romaans eiland in een Slavische Zee").
De vlag van Roemenië is een verticaledriekleur met blauwe, gele en rode band. De kleuren hebben een oorsprong in de Roemeense geschiedenis. Deze driekleur werd aangenomen op 27 december 1989. De huidige Roemeense vlag is ontworpen doorPetrache Poenaru, op basis van deFranse vlag. ToenTudor Vladimirescu's leger in 1848Boekarest binnentrad, werd de vlag voor het eerst gebruikt. Devlag van Moldavië is gelijk aan de Roemeense vlag, afgezien van het wapen in het midden van de Moldavische vlag. De inwoners vanMoldavië delen met de Roemenen eenzelfde taal en cultuur, al gebruikten zij hetcyrillische alfabet in de periode dat de Republiek Moldavië deel uitmaakte van de Sovjet-Unie. Bijna identiek aan de Roemeense vlag is devlag van Tsjaad, maar dat is toeval.
Hetwapen van Roemenië werd op 10 september 1992 goedgekeurd door hetRoemeense parlement. Het is gebaseerd op het wapen, dat hetKoninkrijk Roemenië tussen 1922 en 1947 in gebruik had. Het wapen laat eenadelaar zien met een kruis in zijn snavel en met eenscepter enzwaard in zijn klauwen. Ook zijn de drie kleuren van deRoemeense vlag in het wapen te zien: blauw, geel en rood.
Het schild in het midden van het wapen is verdeeld in vijf delen. Elk deel staat voor één historische regio. Het traditionele symbool van de regio staat er bij:
de Hongaarse mythologische Turul-vogel (geen adelaar, maar een slechtvalk), een zon en maan (representeren het Hongaarse Szeklerland) en zeven kastelen (representeren de zeven Saksische vestingssteden -Transsylvanië (Transilvania ofArdeal ofErdély)
een leeuw en een brug -Oltenië (Oltenia) enBanaat (Banat) van Temesvár
De tekst is geschreven doorAndrei Mureșanu (1816-1863), een romantische dichter, journalist, vertaler en een volksleider uit de1848-revolutie. De muziek is gecomponeerd door dichter, zanger en schrijverAnton Pann (1796-1854).
Sinds 1848 isDeșteaptă-te, române! een geliefd lied bij Roemenen, dat hun moed gaf op cruciale momenten tijdens de onafhankelijkheidsoorlog (1877-1878) en in beide wereldoorlogen. Tijdens de staatsgreep van 23 augustus 1944, toen Roemenië zich afwendde vannazi-Duitsland en zich aansloot bij degeallieerden, werd het lied spontaan uitgezonden op alle radiozenders en door iedereen meegezongen. Na de invoering van de communistische dictatuur op 30 december 1947, toenkoning Michael moest aftreden, werdDeșteaptă-te, române! verboden. Op 22 december 1989, tijdens de anticommunistische revolutie, weerklonk het lied door de straten, waar het de mensenmassa's begeleidde en verenigde. Het is sindsdien weer het nationale volkslied geworden.
In 513 v.Chr. werden ten noorden van de Donau verscheidene stammen van deGeten verslagen door de Perzische keizerDarius de Grote tijdens zijn veldtocht tegen deScythen (Herodotus IV.93). De Geten waren net als deDaciërs die in hetzelfde gebied woonden eenThracisch volk. Sommigen zien de Geto-Daciërs als een enkel volk.[4] Na een half millennium werden de Geto-Daciërs onder leiding vanDecebalus verslagen door het Romeinse Rijk onder leiding van keizerTrajanus. Hij had tussen 101 en 106 na Chr.twee veldtochten nodig om hen te verslaan. Het gebied kreeg de status van Romeinse provincie met de naamDacia (Dacia Traiana). DeZuil van Trajanus op hetforum inRome herinnert aan deze overwinning.
DeGotische enKarpatische invasies tussen 238-269 (vanaf het begin van de Romeinsecrisis van de derde eeuw tot aan deSlag bij Naissus) dwongen het Romeinse Rijk uiteindelijk om Dacia op te geven en de inwoners hiervan terug te trekken ten zuiden van de Donau in het voormaligeMoesië. Deze nieuwe, beter te verdedigen Romeinse provincie kreeg de naamDacia Aureliana en maakt tegenwoordig onderdeel uit vanServië,Bulgarije en Roemenië.[5]
Dacië bereikte een hoogtepunt tijdens het bewind vanBoerebista rond 80 v.Chr.
Tussen 271 en 275 verlieten het Romeinse bestuur en het Romeinse leger het voormalige Dacië, waar deGoten waren binnengevallen. Zij leefden daar tot devierde eeuw samen met de plaatselijke bevolking. Toen kwam er een nomadenvolk, deHunnen. DeGepiden enAvaren bestuurden Transsylvanië tot deachtste eeuw, toen de Bulgaren Dacië aan hun rijk toevoegden en het bestuurden tot 1018. Transsylvanië was vanaf de stichting van het Hongaarse Koninkrijk in de tiende of elfde eeuw tot de zestiende eeuw Hongaars; toen werd het vorstendomTranssylvanië gevormd. Maar door de verwoestingen en financiële lasten werd de lokale bevolking niet beïnvloed door de migranten in hun manier van leven en hun cultuur. DePetsjenegen,Kumanen en Uzen bevonden zich ook op Roemeens terrein, dat bewijzen archeologische vondsten. De Roemeense vorstendommenWalachije (doorBasarab I) enMoldavië (door de MaramureșaanDragoș) werden gesticht tussen de dertiende en veertiende eeuw. In de Middeleeuwen leefden de Roemenen in twee verschillende en onafhankelijke Roemeense vorstendommen: Walachije (Roemeens: Țara Românească -Roemeens Land) enMoldavië (Roemeens: Moldova) maar ook in het door de Hongaren bestuurde Transsylvanië.
In 1475 bracht Stefan de Grote van Moldavië (Ștefan cel Mare) de Turken in deSlag bij Vaslui een nederlaag toe. Ook andere heersers in devijftiende eeuw zoalsVlad Țepeș (Vlad de Spietser), ook bekend als (Vlad Dracula, heerser van Walachije) enJohannes Hunyadi (Iancu de Hunedoara, heerser van Transsylvanië) streden tegen de Turken. Ondanks de overwinningen in de vijftiende eeuw kwamen Walachije en Moldavië eind vijftiende, begin zestiende eeuw ondersuzereiniteit van het Ottomaanse Rijk (1476 - Walachije, 1514 - Moldavië). Als vazalstaten hadden ze complete interne autonomie en een zekere externe onafhankelijkheid, die ze eind achttiende eeuw volledig kwijtraakten. In 1812 annexeerde het Russische Rijkde oostelijke helft van Moldavië (hoewel Moldavië dit gedeeltelijk terugkreeg na hetVerdrag van Parijs in 1856). In 1775 annexeerde Oostenrijk-Hongarije het noordelijke gedeelte vanBoekovina (het noorden van Moldavië) en annexeerde het Ottomaanse Rijk het zuidoostelijke gedeelte van Moldavië, deBoedzjak (Roemeens:Bugeac).
Een van de grootste Hongaarse koningen,Matthias Corvinus (in het Roemeens bekend alsMatei Corvin, heerser tussen 1458-1490 - zijn vader was een Roemeen), was geboren in Transsylvanië en is geclaimd door de Roemenen vanwege zijn Roemeense vader,Johannes Hunyadi (Roemeens:Iancu de Hunedoara), maar is ook geclaimd door de Hongaren vanwege zijn Hongaarse moeder. Later in 1541, werd Transsylvanië officieel een multi-etnisch vorstendom, onder suzereiniteit van het Ottomaanse Rijk na deSlag bij Mohács.
Michaël de Dappere (Roemeens:Mihai Viteazul) (1558 - 9 augustus 1601) was heerser van Walachije (1593-1601), van Transsylvanië (1599-1600) en van Moldavië (1600). Tijdens zijn bewind werden zijn drie vorstendommen, die grotendeels bewoond waren door Roemenen, voor het eerst verenigd en bestuurd door één vorst. Hij geldt als een van de nationale helden van Roemenië.
Aan het eind van de achttiende eeuw veroverde Oostenrijk-Hongarije Transsylvanië. Tijdens de Oostenrijks-Hongaarse dubbelmonarchie (1867-1918) werden de Roemenen in Transsylvanië onderdrukt door de politiek van ‘magyarisatie’ door de Hongaarse overheid.
Na eeuwen van Ottomaanse overheersing in Moldavië en Walachije begonnen ook de Roemenen daar zich steeds meer onderdrukt te voelen. Zo begon er in 1848 in Walachije een nationalistische revolutie onder leiding vanTudor Vladimirescu, die echter hardhandig werd neergeslagen. Walachije bleef onder Ottomaanse overheersing.
Van Verenigde Prinsdommen naar Koninkrijk Roemenië
Opening in Boekarest van de eerste Wetgevende Vergadering van deVerenigde Prinsdommen van Roemenië, (L'Illustration, 1862)
Walachije en Moldavië verklaarden zich onafhankelijk van de Turken in 1859 en kozen dezelfde vorst (Domnitor),Alexander Johan Cuza (Roemeens:Alexandru Ioan Cuza), maar werden niet erkend doorFrans Jozef I van Oostenrijk. SultanAbdülaziz erkende deze staat op 23 december 1861, waarna Moldavië en Walachije op 24 januari 1862 formeel één werden alsVerenigde Prinsdommen van Roemenië, ook wel genoemdKlein Roemenië, met als hoofdstad Boekarest.
De toenemende autoritaire houding van Cuza leidde door toedoen van een grote coalitie van conservatieve en liberale radicalen in 1866 tot zijn val.[6]
Op 26 maart 1866 werdKarel van Hohenzollern-Sigmaringen door de regering tot nieuwe vorst (Domnitor) van het land verkozen. Door de vertegenwoordiger van een erkende dynastie (Hohenzollern-Sigmaringen) aan de macht te brengen hoopte men net als de Grieken tegenwicht te bieden tegen de omringende staten die tot dan toe gewoon waren geweest het Roemeense grondgebied te overheersen. Rusland had al luid en duidelijk de separatistische tendensen in Moldavië gesteund door het organiseren van betogingen in Iasi, de hoofdstad van de toenmalige provincieMoldavië. Op 10 mei 1881 werd Karel als Carol I tot de eerstekoning ('rege') van Roemenië gekroond.[7]
Tijdens deRussisch-Turkse oorlog tussen 1877-1878 vocht Roemenië aan Russische zijde; in 1878 werd de onafhankelijke staat Roemenië officieel erkend door deGrootmachten tijdens hetCongres van Berlijn. In ruil voor het afstaan van de drie zuidelijke districten van Bessarabië aan Rusland, die door Moldavië na de Krimoorlog in 1852 waren herwonnen, ontving Roemenië deDobroedzja. In 1881 werd het vorstendom Roemenië opgeheven en kwam er een nieuw koninkrijk voor in de plaats; de vorst Carol I werd gekroond tot koning van Roemenië.
Koninkrijk Roemenië na de Eerste Wereldoorlog en in het oranje de Moldavische ASSRHetCultuurpaleis inIași
Na twee jaar neutraliteit in deEerste Wereldoorlog verklaarde Roemenië de oorlog aan decentrale mogendheden. De Roemeense campagne eindigde in een ramp voor Roemenië; de centralen bezetten een groot deel van het land en vernietigden een groot deel van het Roemeense leger in vier maanden tijd. Na de oorlog vielen onder andere het Russische Rijk en Oostenrijk-Hongarije, waarna Bessarabië (1917), Boekovina en Transsylvanië (1918) toegevoegd werden aan het Roemeense Koninkrijk. HetVerdrag van Trianon in 1920 zorgde ervoor dat ook de regio'sBanaat,Crișana enMaramureș aan Roemenië werden toegevoegd. Het nieuwe Roemenië zou grenzen aan Joegoslavië, Hongarije,Tsjechoslowakije, Polen (Woiwodschap Stanisławów), de Sovjet-Unie en Bulgarije.
Op 15 oktober 1922 werdkoning Ferdinand (de neef van Carol I, koning van Roemenië sinds 1914) inAlba Iulia, in het hart van Transsylvanië, tot koning van hetComplete-Roemenië gekroond.
Vlak voor de Tweede Wereldoorlog, in 1939, werd Roemenië de grootste olieleverancier van Duitsland. In 1940 greep generaalIon Antonescu met een staatsgreep de macht. Antonescu gedroeg zich als een dictator en werkte samen met deIJzeren Garde, een fascistische groep.
Het noorden van Transsylvanië was door hettweede Weense scheidsgericht bij verdrag aan Hongarije toebedeeld. In 1940 werden het noorden van Boekovina, Bessarabië en het zuiden van de Dobroedzja bezet door Russische en Bulgaarse troepen.Carol II trad datzelfde jaar in paniek af en werd opgevolgd door de jongeMichael. De regering zocht hulp en sloot uiteindelijk aan bij nazi-Duitsland, Italië, Hongarije en Bulgarije, dus verklaarde Roemenië de oorlog aan de Russen en de geallieerden. In de voetsporen van de Duitsers heroverde Roemenië naOperatie Barbarossa Bessarabië en het noorden van Boekovina op de Sovjet-Unie, onder leiding van generaal Ion Antonescu. Roemenië ontving van nazi-Duitsland het gebiedTransnistrië, een deel van het huidige Moldavië.
Tijdens de Tweede Wereldoorlog speelde het regime van Antonescu, dat metnazi-Duitsland samenwerkte, een rol in deHolocaust; het regime onderdrukte en vermoordde vele Joden en in mindere mate ookRoma (zigeuners). Volgens een rapport dat in 2004 door een commissie onder leiding vanElie Wiesel werd vrijgegeven, waren de Roemeense autoriteiten een van de belangrijkste daders in de planning en uitvoering van de moord op 280.000 tot 380.000 Joden, hoofdzakelijk in de oostelijke en veroverde gebieden van Roemenië.[8]
Aan het eind van de oorlog drongen Sovjetlegers in 1944 Roemenië binnen.Koning Michael beëindigde de dictatuur van Antonescu en verklaarde Duitsland de oorlog, maar de conferentie van Parijs in 1947 erkende geen rol van Roemenië in de nederlaag van nazi-Duitsland.
Terwijl troepen van hetRode Leger in het land gestationeerd waren, werden er in 1946 verkiezingen gehouden; de communisten kregen 80% van de stemmen, dit was het resultaat van stemmanipulatie. Koning Michaël werd door de communisten (en het Rode Leger) gedwongen afstand te doen van zijn troon. Hij verliet het land, dat prompt werd uitgeroepen tot volksrepubliek. CommunistGheorghe Gheorghiu-Dej kwam aan de macht.
Roemenië was een communistische staat die tot 1958 onder direct militair en economisch bestuur van de USSR stond. In deze periode werden de schaarse middelen die Roemenië na de Tweede Wereldoorlog nog overhad, overhandigd aan (lees: weggenomen door) de Russen na een verdrag, de "SovRom": gemixte Sovjet-Roemeense bedrijven moesten de schade van de Russen in de Tweede Wereldoorlog goedmaken, naast "genereuze" herstelbetalingen aan de USSR. Tijdens deze periode werden er meer dan twee miljoen mensen vaak willekeurig gevangengenomen, veelal op grond van voorgewende politieke, economische of andere redenen. Er waren honderdduizenden moorden, martelingen en misbruiken van politieke tegenstanders en gewone burgers. Minstens 200.000 mensen verloren tussen 1948 en 1964 hun leven wegens communistische machtsuitbreiding in Roemenië.
Gheorghiu-Dej rekende in 1952 als nationaal-communist in een showproces af met de rivaliserende Moskou-gezinde communisten rondAna Pauker. In 1965 overleed Gheorghiu-Dej en werdNicolae Ceaușescu eerste secretaris van de partij. Er werd een nieuwe grondwet aangenomen en de naam van het land werd veranderd van Volksrepubliek Roemenië tot Socialistische Republiek Roemenië. Twee jaar later, in 1967, werd Ceaușescu benoemd tot staatshoofd. Hij vaardigde hetDecreet 770 uit. Onder zijndictatuur streefde Roemenië naar een onafhankelijker koers binnen het Sovjetblok. Zo werd bijvoorbeeld deinval van het Warschaupact in Tsjechoslowakije in 1968 veroordeeld, en wenste het land zich niet te mengen in het conflict tussen de Sovjet-Unie en China. Ook onderwierp Roemenië zich niet aan deBrezjnev-doctrine, waarin de communistische landen van het Oostblok slechts beperkte soevereiniteit werd gegund. Toch kwam het in 1970 tot een vernieuwing van het vriendschapsverdrag met de Sovjet-Unie.
Het binnenlands bestuur van Ceaușescu kenmerkte zich intussen door een toenemende hardheid ten aanzien van alles wat als dissident gedrag werd aangemerkt. Gaandeweg verspeelde de dictator zijn aanvankelijke goodwill in binnen- en buitenland, onder meer door het machtsstreven van zijn echtgenoteElena, en door de bouw van een gigantisch paleis in de hoofdstad Boekarest, waarvoor hele woonwijken moesten verdwijnen (zieSystematizatie).
Een korte periode bracht relatieve economische bloei tussen de late jaren zestig en de vroege jaren zeventig, die door sommigen het "gouden tijdperk" werd genoemd. Dit tijdperk eindigde geleidelijk aan, eerst politiek en toen economisch. Sommige partijleiders (zoalsIon Iliescu,Corneliu Manescu, ofGheorghe Apostol) stelden tijdens de latere periode van dit tijdperk veranderingen voor, waarop zij gedegradeerd werden. De Roemeensestaatsschuld nam enorm toe tussen 1977 en 1981: van 3 tot 10 miljard dollar. De invloed van internationale financiële organisaties zoals hetIMF en deWereldbank groeide en kwam in conflict met Ceaușescu'sautarkische politiek. Ceaușescu stelde uiteindelijk een project van totale terugbetaling van de buitenlandse schuld in werking (voltooid in 1989, erg kort voor zijn afzetting). Om dit doel te bereiken, legde hij een beleid op dat Roemenen verarmde en de Roemeense economie uitputte. Hij breidde de politie uit (zieSecuritate) en voerde via demassamedia eenpersoonsverheerlijking naarNoord-Koreaans voorbeeld op.
Een positieve ontwikkeling tijdens deze periode was een vrijwel completealfabetisering en de ontwikkeling van een efficiënt onderwijssysteem. Nochtans was deze onderwijshervorming niet gekoppeld aan industriële ontwikkeling en urbanisatie beleid, zodat bijna de helft van de bevolking van Roemenië nog op het platteland woont (ongeveer 47%; zie deDemografie van Roemenië). Een andere ontwikkeling is de besproken terugtocht van de Sovjettroepen in Roemenië in 1958. Deze terugtrekking maakte het mogelijk om een onafhankelijker buitenlandse koers te varen, zoals bleek uit de veroordeling van de door Sovjet-Unie geleideinvasie van Tsjecho-Slowakije (1968), en de voortzetting van Roemeens-Israëlische diplomatieke relaties na deZesdaagse Oorlog van 1967 (Roemenië was het enige land in hetWarschaupact dat dit deed), de totstandbrenging van economische (1963) en diplomatieke (1967) relaties met de Bondsrepubliek Duitsland, enzovoort. De nauwe banden tussen Roemenië met zowel Israël als de Arabische landen (enPLO) stonden Roemenië toe om een essentiële rol in de processen van Israël-Egypte en van de vrede tussen Israël-PLO te spelen.
Door de onderdrukking door Ceaușescu volgde er uiteindelijk eenvolksopstand in december 1989. Die begon inTimișoara nadat de lokale bevolking protesteerde tegen de gedwongen verplaatsing van de populaire domineeLászló Tőkés. De protesten sloegen over naar andere steden en het leger sloot zich uiteindelijk aan bij de protestanten. Ceaușescu werd afgezet en probeerde, samen met zijn vrouw Elena met behulp van de Securitate te vluchten. Nadat zij werden ingesloten en na een kort schijnproces werden zij op een binnenplaats inTârgoviște opkerstdag geëxecuteerd. De Roemeense Revolutie was de enige gewelddadige anti-communistische revolutie in Oost-Europa die eindigde in een executie van de dictator en kostte waarschijnlijk meer dan duizend doden.Ion Iliescu werd direct daarna tot "redder van Roemenië" en later tot president gekozen. Hij is een ex-communist en volgde een gematigde koers.
Na deKoude Oorlog haalde Roemenië de banden aan met West-Europa ondanks dat vele Roemenen het land verlieten wegens ontevredenheid. In mei 1990 kwamen de eerste vrije verkiezingen die vanIliescu de president maakten. Bij de verkiezingen in 1996, versloegEmil Ion Constantinescu Iliescu. Vier jaar later werd Iliescu herverkozen enAdrian Năstase werd premier. Op 12 december 2004 werdTraian Băsescu president. Zijn belofte om corruptie te bestrijden door alle vroegere leden van deSecuritate (de Roemeense geheime dienst tijdens het communisme) te ontmaskeren kreeg steun van de coalitie deAlliantie (DA) van Waarheid en Rechtvaardigheid. Ze werd gevormd door zijnDemocratische Partij en deNationaal-Liberale Partij. De overheid bestond uit een grotere coalitie die de Humanistische Partij (nu Conservatieve Partij genoemd) en de etnisch-Hongaarse partij UDMR omvatte.
In 2007 werd Roemenië samen met Bulgarije toegelaten tot deEuropese Unie. Maar omdat het land niet op alle punten voldeed aan de toelatingsvoorwaarden, werd het onder bijzonder toezicht geplaatst van deEuropese Commissie. De tekortkomingen betroffen de bestrijding vancorruptie en georganiseerde misdaad.[9]
In februari 2017 vonden de grootsteprotesten sinds de revolutie van 1989 plaats. Men richtte zich tegen desociaaldemocratische regering vanSorin Grindeanu, die een noodverordening uitvaardigde waardoor honderden politici en andere hooggeplaatsten beschermd dreigden te worden tegen vervolging voor corruptie.
In december 2017 overleed ex-koningMichaël I van Roemenië. Hoewel er sinds 1947 geen koningshuis meer is in Roemenië heeft het wel een speciale juridische en vertegenwoordigende status binnen de republiek. Sinds het overlijden vanMichaël I van Roemenië heeft zijn dochterMargareta van Roemenië niet de titel van koningin aangenomen, maar omdat ze ook niet langer kroonprinses is, is in overleg met de regering een tussenvorm gekozen: bewaarder van de kroon, met het predicaat 'Hare Majesteit'.[10]
De Karpaten verdelen Roemenië in drie landstreken: ten noordwestenTranssylvanië, ten zuidenWalachije en ten oostenMoldavië. Langs de kust, ten oosten van deDonau, ligt deDobroedzja. Het zuiden van Roemenië bestaat vooral uit vlakte,campia română (Roemeense vlakte), deBeneden-Donauvlakte. In het midden van het land, in Transsylvanië is er sprake van een hoogvlakte. Het uiterste westen van Roemenië (Crișana, Banaat) bestaat ook uit vlakte, en heet in het Roemeensde westervlakte (câmpia de vest).
In het noorden van de Dobroedzja vindt men de grootste delta van Europa, deDonaudelta. Deze delta is rijk aan vogels en vis. De grootste rivier van Roemenië is deDonau, die grotendeels op de grens van Bulgarije stroomt. Aan de Donau liggen ook verscheidene belangrijke havensteden zoals Galați, Brăila en Tulcea. Andere grote rivieren, die niet belangrijk zijn voor de handel, zijn deMureș, deSomeș, deOlt, deSiret en deProet.
Het hoogste punt van de Karpaten is deMoldoveanu (2544 m), een berg in hetFăgărașgebergte (Zevenburgse Alpen of Zuidelijke Karpaten). Twee andere bergen in het Făgăraș-gebergte beslaan de tweede en derde plek.
Natuurrampen, zoals aardbevingen, lawines en overstromingen komen soms voor. De ergste aardbeving was deaardbeving van 1977. In 2005 en 2006 waren er verscheidene overstromingen. Vaak zijn er in de bergen, in de lente, (modder)lawines wegens smeltende sneeuw en regenval.
Reliëfkaart van Roemenië
De oppervlakte is 238.391 km² (circa 8×België of 6×Nederland). De landsgrenzen zijn in totaal 3149,9 km lang. Die is als volgt verdeeld over de verschillende aangrenzende landen en zeeën:
Bulgarije: 613,3 km, waarvan 470 km door de Donau
Servië: 546,4 km, waarvan 289,6 km door de Donau
Moldavië: 681,3 km door de Proet
Oekraïne: 649,4 km, waarvan 343,9 km door de Tisza en de Donau
Hongarije: 448,0 km, waarvan 32,2 km door de Mureș
Roemenië heeft qua cultuur en stedelijk aanzien mooie en toeristisch interessante steden, hoewel er tijdens het communistische bewind vele stadswijken ten onder zijn gegaan. Zo heeft Timișoara de bijnaamKlein Wenen, en had Boekarest in de jaren twintig en dertig de bijnaamKlein Parijs. De eerste elektrische straatverlichting in Europa was in Timișoara.[11] Iași en Cluj-Napoca hebben beroemde universiteiten en Constanța heeft de grootste en belangrijkste haven van Roemenië. En in Boekarest ligt het op een na grootste gebouw van de wereld, het Parlementspaleis. Ook de middeleeuwse steden van Transsylvanië, zoalsSibiu,Brașov,Biertan enSighișoara mogen niet vergeten worden.
Roemenië is rijk aan natuur. Er zijn oerbossen en Roemenië heeft zeldzame of zelfs unieke diersoorten en de grootste populatieslynxen,wolven enberen van Europa. De Donaudelta is rijk aan vis en vogels, maar toch leven de meeste diersoorten in de bergen. Om de diersoorten te beschermen, zijn er natuurparken. Vroeger bedekten oerbossen bijna heel Roemenië (behalve het zuidoosten). Tegenwoordig bedekken ze 26,2% (6.366.000 hectare) van het land. In het zuiden, rond Boekarest, is er slechts een klein deel over (zieVlăsiabos). De eerste organisatie ter bescherming voor dieren (Legea pentru Protectia Monumentelor Naturii) werd opgericht in 1930. Een jaar later nam een organisatie het over die nog functioneert. Er worden ongeveer 630 zones beschermd (totaal 1.200.000 hectare). Buiten dit bestaan er driebiosfeerreservaten, 14nationale parken, verschillendenatuurparken en 362 nationale reservaten. De Donaudelta staat op deUNESCO-Werelderfgoedlijst.
Roemenië heeft een landklimaat met warme zomers en koude winters. Gemiddeld is het in de winter −3 °C en in de zomer tussen 22 en 24 °C.
In het zuiden van het land, op de Beneden-Donauvlakte, staat het jaarlijkse gemiddelde van temperatuur op 10 °C; in het noorden is dit 8 °C.
Lokaal zijn er vele verschillen, wegens de bergen in het midden, vlaktes in het zuiden, oosten en uiterste westen, de Atlantische Oceaan in het westen en de Middellandse Zee in het zuiden.
In het westen van het land is er meer neerslag dan in het oosten. Het jaarlijkse gemiddelde is ongeveer 637 mm, met (veel) meer neerslag in de bergen (1000–1400 mm/jaar) dan op de Bărăganvlakte (500 mm/jaar) of in de Dobroedzja (400 mm/jaar).
De districten en regio's van Roemenië.Regio's:Dobroedzja - geel,Walachije - blauw,Moldavië - rood,Transsylvanië - groen (enBanaat - bruin, maar Banaat kan ook tot Transsylvanië gerekend worden)
Naast Roemenen wonen er veel Hongaren en in mindere mate Duitsers (Saksen) in Roemenië. Ook de invloed van deRoma (zigeuners) is vrij groot.Na een daling van het bevolkingsaantal halverwege de jaren vijftig van de twintigste eeuw nam de Roemeense bevolking onder invloed van Ceaușescu sterk toe, mede doorDecreet 770. Roemenië had het grootste aantal inwoners in 1989: 23.151.564. Na Ceaușescu's val werd abortus onmiddellijk weer gelegaliseerd en begon het inwoneraantal weer te dalen. Op 1 januari 1998 had Roemenië 22.526.096 inwoners. Daarmee stond het wereldwijd op de 42e plek qua bevolkingsgrootte en in Europa op de 12e. 12.387.000 mensen (55%) woonden toen in steden en 10.139.000 (45%) op het platteland
De vrouwen waren in 1998 in de meerderheid, met 11.499.000 mensen (51%). Er waren toen 11.027.000 mannen (49%). 24 steden hadden een inwonertal van boven de 100.000, waarvan het totale inwonertal uitkwam op 7.007.000 (56% van de in stad wonende mensen).
De grootste steden waren in 1998 Boekarest (2.032.000), Iași (349.000), Constanța (344.000), Cluj-Napoca (333.000), Galați (332.000), Timișoara (327.000), Brașov (316.000), Craiova (314.000), Ploiești (253.000) en Brăila (234.000). De bevolkingsdichtheid was toen 94,5 inw/km, waarmee Roemenië op de 74e plek van de wereld en 26e plek van Europa kwam.
De levensverwachting was gemiddeld 69,05 jaar, voor de vrouwen 73,09 jaar en voor de mannen 65,30 jaar. De levensverwachting voor stedelingen was 69,84 jaar en voor plattelandsbewoners 67,99 jaar. In 1998 was 19,2% van de Roemeense bevolking 0 tot 14 jaar oud, 62,3% 15 tot 59 jaar en 18,3% boven de 60 jaar.
In 1992 waren er van de 22.810.035 inwoners 20.408.542 (89,4%) Roemenen en 2.401.493 (10,6%) van een andere etniciteit. De etniciteiten in Roemenië waren als volgt: de Hongaren waren de grootste minderheid in Roemenië met 1.624.959 inwoners (7,1% van het totale inwonertal), daarna kwamen deRoma 401.087 (1,7%), Duitsers 119.462 (0,5%), Oekraïners 65.764 (0,3%) en Joden 8955 (0,04%).
Tussen 1990 en 1996 zijn er 255.034 Roemenen geëmigreerd, waarvan 99.715Duitsers. Vlak na de revolutie in 1990 waren er al 96.929 mensen geëmigreerd. In 1996 waren dat er 21.526. Inmiddels wonen er meer dan 8 miljoen Roemenen buiten Roemenië.
De officiële taal is hetRoemeens. Door minderheden wordt ook hetHongaars,Duits (in Transsylvanië),Russisch (in de Donaudelta),Turks enTataars in de Dobroedzja en hetRomani (taal van de Roma, zigeuners) in Roemenië (vooral op de laagvlaktes) gesproken.
Het Roemeens is een Romaanse taal. Deze taalgroep bevat onder andere Latijn, Frans, Spaans, Catalaans, Portugees en Italiaans. Ongeveer 30 miljoen mensen wereldwijd spreken Roemeens, waarvan de meeste sprekers in Roemenië enMoldavië wonen.
Het Hongaars - een Fins-Oegrische taal - gesproken door deHongaarse minderheid, is de grootste minderheidstaal en wordt vooral in hetSzeklerland gesproken. Daar is het Hongaars een de facto co-officiële taal naast het Roemeens waar de Hongaren meer dan 20% van de bevolking uitmaken. Tot de jaren negentig werd er in Transsylvanië door een groot aantalZevenburger Saksen Duits gesproken, maar in plaats van het communistische regime te aanvaarden, vluchtten velen naarWest-Duitsland en degenen die overbleven emigreerden na de val van het communisme, toen de grenzen opengingen.
Verder wordt er in Roemenië hetRomani, de taal van deRoma (zigeuners), gesproken. In het zuidoosten van het land wordt er door Tataarse en Turkse minderheden Turks gesproken. In termen van buitenlandse talen, spreken 5 miljoen Roemenen Engels, 4-5 miljoen Frans, 1,5 miljoen Duits, 2 miljoen Italiaans en 1 miljoen spreekt Spaans. Historisch gezien was Frans de leidende taal voor de studie; tegenwoordig is het Engels zodat de ouderen in Roemenië Frans spreken en de jongeren Engels.
Degrondwet garandeert vrijheid van godsdienst. Het grootste deel van de bevolking is Roemeens-orthodox, de etnische Hongaren zijn doorgaans rooms-katholiek of protestant (hervormd of gereformeerd), de etnische Duitsers meestal lutheraan.
Vooral deiconen en dekloosters zijn een bekende uiting van de orthodoxe Kerk.
In Dobroedzja is er een minderheid van deislam (Turken en Tataren) overgebleven sinds de Ottomaanse overheersing of gekomen na migraties vanaf de Krim.
De oudere klassieke schrijvers van Roemeense literatuur enRoemeense poëzie bleven ook zeer bekend buiten Roemenië. Traditioneel waarderen Roemenen poëzie meer dan Roemeens proza.Mihai Eminescu, een negentiende-eeuwse dichter is nog steeds erg geliefd in Roemenië, en wordt ook de "beste Roemeense dichter aller tijden" genoemd. Revolutiejaar 1848 had zijn echo's in de drie vorstendommen waardoor er midden negentiende eeuw een nieuwe elite opkwam:Mihail Kogălniceanu (schrijver, politicus en de eerste premier van verenigd Roemenië),Vasile Alecsandri (politicus, toneelschrijver en poëet),Andrei Mureșanu (publicist en schrijver van het Roemeense volkslied) en Nicolae Bălcescu (historicus, schrijver en revolutionair).
De werken vanGeorge Enescu zijn erg bekend voor Roemenen. Velen beschouwen Enescu als hun nationale musicus. Hetsymfonieorkest van Boekarest is naar Enescu genoemd.
DeRoemeense keuken is beïnvloed door de Hongaarse, Oostenrijkse, Slavische, Turkse en Griekse keuken. De Roemeense maaltijd draait vaak grotendeels om vlees. Er wordt vaak schapenvlees en varkensvlees gegeten. Iedere regio heeft zijn eigen specialiteiten.
Pastramă (Pastrami), vaak gemaakt van schapenvlees
Papanasi, een toetje van deeg, met room en jam eroverheen gegoten.
De nationale drankțuică is een thuisgestookte pruimenjenever. Vooral op het platteland inWalachije is țuică erg populair enpalinka, een sterke vorm van țuică, is meer populair in het noorden van Roemenië.
Vooral wijn, maar ook bier wordt veel gedronken door de Roemenen. De meest gedronken wijn is rode wijn. Iedere streek kent zo zijn eigen wijnsoort. De meeste wijn wordt gemaakt in het zuiden van de regio Moldavië.
De media in Roemenië begonnen zich te ontwikkelen na 1989. De publieke omroep isTeleviziunea Română (de Roemeense televisie). Andere bekendetelevisiezenders zijn onder andereProTV enAntena 2. Bekende kranten in Roemenië zijnRomânia Liberă enJurnalul.EuropaFM is een veel beluisterde radiozender.De Roemeense publieke radio heetSocietatea Română de Radiodifuziune of kortRadio România.
Kerstmis en (Orthodox)Pasen worden in het land gevierd (het zijn officiële vrije dagen). Afwijkend van andere Oosters-orthodoxe Kerken, viert de Roemeense kerk Kerstmis op 25 december; Pasen wordt wel op de Oosters-orthodoxe datum gevierd. Andere officiële feestdagen zijnNieuwjaarsdag (1 januari),Dag van de Arbeid (1 mei), en denationale feestdag van Roemenië (1 december, Verenigingsdag).
Ieder jaar zijn er festivals in Roemenië. Zo is er in de zomer aan de zee inMangalia hetCallatisfestival, inVama Veche hetStufstockfestival, inSibiu hetAirfield Festival en inMamaia verschillende (muziek)festivals. Het inmiddels ter ziele geganePeninsula Félsziget was gedurende jaren het grootste muziekfestival van Roemenië. In Sighișoara vindt ieder jaar het "Festival van de Middeleeuwen" plaats. Sinds 2015 vindt het popfestival Untold plaats in Cluj.
Muziek is in Roemenië een belangrijk onderdeel van de cultuur.Naastklassieke muziek en hedendaagse stromingen alspopmuziek,hiphop,heavymetal is ook devolksmuziek (Roemeens:muzică populară) nog regelmatig te horen in het dagelijks leven.
Roemenië is internationaal succesvol in een aantalsporten.
De gymnastNadia Comăneci was de eerste gymnast met een perfecte "tien" aller tijden. Dit deed ze in 1976 op de Olympische Spelen in Montreal, op slechts 14-jarige leeftijd. Verder won ze op de Spelen van 1976 drie gouden medailles, een zilveren en een bronzen. Haar succes vervolgde zij op de Spelen van Moskou in 1980 waar ze twee gouden medailles en twee keer zilver won.
Ilie Năstase, de tennisser, is ook een internationaal bekende Roemeen. Hij won verscheidene grandslamtitels en vele andere toernooien; ook was hij succesvol wanneer hij dubbel speelde. Roemenië bereikte drie keer de finales van de Davis Cup.
Voetbal is erg populair in Roemenië. Er zijn vele spelers die ook internationaal bekend zijn (of waren). De voetbalclubSteaua București was de eerste Oost-Europese club die een Europese titel behaalde. In 1986 wonnen ze de toenmaligeEuropacup I.
Na uitbreken van de economische crisis trok een groot deel van het buitenlandse kapitaal waarop de economie gebouwd was weg uit Roemenië. In 2009 ontving het land van het IMF, de Europese Unie en deWereldbank een lening 20 miljard euro om de economie te hervormen. Om de begroting op orde te krijgen werden de salarissen van de ambtenaren (−25% in 2010) en de pensioenen (−15%) gekort, met de nodige sociale gevolgen.
Na een krimp van −1,3 in 2010 was er in 2011 sprake van een economische groei van 1,5%. In februari werd wederom een noodlening toegezegd door Het IMF en de Europese Unie. De groei van de economie in 2012 was 2%. Datzelfde percentage wordt voor 2013 voorspeld. In juni 2012 stond het IMF toe dat de lonen van de ambtenaren met 8% stegen. De economische groei moest volgens het IMF meer van de interne economie dan van de export komen.[13] Het grootste deel van de bevolking ervoer de economische situatie in 2013 nog altijd als extreem moeilijk.
Het land produceerde 26 miljoenton olie-equivalent (Mtoe) in 2014. (1 Mtoe = 11,63 TWh, miljard kilowattuur.) De energiebronnen waren vooral fossiel (65%) en duurzaam (23%). Dat was niet genoeg voor de energievoorziening, het TPES (total primary energy supply): 32 Mtoe. Het land importeerde 5 Mtoe fossiele brandstof meer dan het exporteerde.
Van de energie ging ongeveer 6 Mtoe verloren bij conversie, vooral elektriciteitsopwekking met kolen en uraan. 1,6 Mtoe werd gebruikt voor niet-energetische producten zoals smeermiddelen, asfalt en petrochemicaliën. Voor energie eindgebruikers resteerde 23 Mtoe waarvan 3,6 Mtoe = 42 TWh elektriciteit,[14] dat voor 42% duurzaam opgewekt werd.[15]
De uitstoot van kooldioxide was 68 megaton, dat is 3,4 ton per persoon.[16] Het wereldgemiddelde is 4,5 ton per persoon.[17]
ZieRoemeense leu voor het hoofdartikel over dit onderwerp.
Roemeniës munteenheid is deleu (meervoud:lei. Leu betekent letterlijkleeuw) en is afgeleid van de Nederlandsedaalders waarop een leeuw werd afgebeeld: de leeuwentaler. Op 1 juli 2005 werd de leu onderworpen aan revaluatie, zodat 10.000 oude lei (ROL) werd veranderd naar 1 nieuwe leu (RON). Er gaan ongeveer 5 nieuwe lei in een euro (2023).
Aanvankelijk mikte Roemenië op toetreding tot deeurozone in 2013. In mei 2014 informeerde Roemenië de verzamelde ministers van Financiën uit deEuropese Unie dat men zich richtte op toetreding tot de eurozone in 2019.[18]
Jaarlijks komen er meer dan 7 miljoen toeristen waarvan de meeste uit West-Europa en de Verenigde Staten. De meest toeristische plaatsen maken deel uit van deWerelderfgoedlijst. De laatste jaren zijn er velenationale parken gecreëerd die veel bezoekers aantrekken. De grootste meren zijnLacul Bicaz enLacul Vidraru, beide stuwmeren in de Karpaten. DeZevenburgse Alpen, een deel van de Karpaten, heeft de hoogste berg van Roemenië, deMoldoveanu met 2545 meter. Hier vindt menberen-,wolven- enlynxen-populaties.
Het noordoosten van Roemenië, de regio Boekovina, is beroemd om zijn beschilderde kloosters, met nameVoroneț,Moldovița,Sucevița enHumor. De regio Maramureș in het noordwesten staat vooral bekend om zijn houten kerken en plattelandsdorpen.
Transsylvanië is een heuvelachtige regio, bekend om de typisch Saksische plaatsen als Sighișoara.
Walachije herbergt de hoofdstad Boekarest, maar heeft ook skigebieden, zoals de pistes in het Prahova-dal bijSinaia enBușteni.Ook bijzonder in Walachije is de doorgang van deDonau door deIJzeren Poort.Een andere bezienswaardigheid is hetKasteel Peleș.
In deDobroedzja zijn er brede zandstranden aan deZwarte Zeekust, met toeristenplaatsen alsMamaia enNeptun. Ook is er deDonaudelta, de grootste rivierdelta vanEuropa. Dit gebied is erg populair bij vissers en voor boottochten.
Ook is de regioMaramureș erg toeristisch. Toeristen komen daar niet alleen voor het mooie heuvel- en berglandschap maar ook voor de Roemeense, en ook andere zoals Duitse, cultuur. Daar kan men bijvoorbeeld dehouten kerken van Maramureș vinden.
De staatsvorm van Roemenië is eenparlementairerepubliek. Het staatshoofd is de president, sinds 2025 is dit waarnemend presidentNicușor Dan. De ambtstermijn duurt vijf jaar. De Roemeense regering staat sinds juni 2023 onder leiding van premierIlie Bolojan. Hij werd aangesteld na het terugtreden van zijn voorgangerNicolae Ciucă. HetRoemeense parlement, dat de wetgevende macht heeft, bestaat uit twee kamers, hetHuis van Afgevaardigden (Camera Deputatilor) met 330 zetels en deSenaat (Senat) met 136 zetels. De leden van het Huis van Afgevaardigden worden met een districtenstelsel gekozen voor vier jaar. De twee kamers vormen samen de wetgevende assemblee, wier taak het is de nieuwe Roemeense (grond)wet(ten) aan te nemen.
Roemenië kentalgemeen stemrecht sinds 1929. Dekiesleeftijd is 18 jaar. De Roemeense grondwet en de kieswet verlenen aan wettelijk erkende organisaties van nationale minderheden een volksvertegenwoordiger in het Camera Deputatilor indien ze niet op de normale manier in de verkiezingen een volksvertegenwoordiger konden krijgen. Nationale minderheden hebben dan het recht op een volksvertegenwoordiger mits ze een aantal stemmen halen dat gelijk is aan vijf procent van alle geldig uitgebrachte stemmen in Roemenië. Momenteel hebben de minderheden 18 zetels in het Huis van Afgevaardigden.
Hier staan de politieke partijen die een parlementaire vertegenwoordiging hebben. Alle partijen hebben een aantal vertegenwoordigers in deKamer van Afgevaardigden.
Sociaaldemocratische Partij (Partidul Social Democrat, PSD) - In 1992 afgescheiden van deFSN, en begon alsFrontul Democrat al Salvării Naționale (FDSN). De naam werd in 1993 veranderd naar PDSR, en nog twee keren in 2001 naarPSDR en vervolgens naarPSD - een van de voorgaande regerende partijen.
Democratische Unie van Hongaren in Roemenië (Uniunea Democrată Maghiară din România, UDMR) - de enige parlementaire partij van een minderheid, met meer dan een vertegenwoordiger in het Parlement. Alle partijen van minderheden in Roemenië krijgen een zetel in het Huis van Afgevaardigden, een uniek recht in Europa.
A2 in RoemeniëDe spectaculairste weg van Roemenië, deTransfăgărășan
De totale lengte van hetRoemeense wegennet is 84.185 km waarvan 60% geasfalteerd.[19] Er zijn er vier snelwegen in gebruik, de A1,A2,A3 enA4 die verder nog uitgebreid zullen worden. Er zijn ook nog 2 snelwegen in aanbouw. Vele nationale wegen worden verbreed, zoals tussenGiurgiu enBoekarest.De nationale wegen zijn niet genummerd naar positie, maar naar meest gebruikte wegen. Dan is het duidelijk dat deA1 het meeste wordt bereden. Er is geen tol op de Roemeense snelwegen, alleen voor de bruggen over deDonau bij deA2 bijCernavodă en bij deDN2A bijVadu Oii. Een vignet is verplicht voor buitenlanders op de snelwegen (A) en nationale wegen (DN). Dezerovignetă is te koop bij tankstations en aan de grensovergangen. Een erg spectaculaire weg is deTransfăgărășan (DN7C) over deZevenburgse Alpen. Deze weg, met haarspeldbochten op een hoogte van boven de 2000 meter, is meestal gesloten van oktober tot en met juni vanwege de sneeuw.
Het Roemeense spoorwegennet is 11.385 km lang, waarvan maar een derde geëlektrificeerd is, en wordt beheerd door hetCăile Ferate Române.
DeDonau, waarop een groot gedeelte van het commerciële vrachtvervoer van Midden-Europa vervoerd wordt, loopt 1075 km door en langs Roemenië. De verbinding van het achterland met de havens aan deZwarte Zee is sterk verbeterd dankzij het gereedkomen van het Donau-Zwarte Zeekanaal, waardoor 380 km van de Donau wordt afgesneden. Vooral voor de export heeft de zeevaart een enorme betekenis voor Roemenië. DeHaven van Constanța is daarom erg van belang voor de Roemeense vrachtvervoer: 60% van de handel komt daarlangs. Andere belangrijke havens in Roemenië zijn inOrșova,Drobeta-Turnu Severin,Turnu Măgurele,Giurgiu,Oltenița,Calarași,Cernavodă, Brăila, Galați enTulcea.
De geschiedenis van het Roemeense onderwijs gaat enkele eeuwen terug. Een van de eerste scholen op huidig Roemeense grond stamt uit de zestiende eeuw, en was vermeld in een document. Het was een priesterschool inCenad (District Arad).
In Scheii Brașovului bestond er in 1495 een Roemeense school en in 1544 richtte de Saksische humanist J. Honteurs een Saksische school in zijn geboortestad,Brașov (toenKronstadt). In de negentiende eeuw bestonden er in het algemeen in Roemeense dorpen een basisschool, meestal functionerend naast de kerk, en cursussen, bij kloosters. In bojarenfamilies werden privélessen gegeven, met Roemeense en Griekse leraren en na de achttiende eeuw ook Franse en Duitse leraren. De "Koninklijke Academieën", scholen voor de "hogere klasse", werden in Roemenië geopend in de zeventiende eeuw, ten zuiden en oosten van de Karpaten. Deze scholen werden in het algemeen in het Grieks gegeven, maar toen de Phanariotesfamilie afgezet werd, werd dit opgeheven.
In de eerste tientallen jaren begon er ook het hoge onderwijs in het Roemeens: in Moldavië, inIași (1814) door Gheorghe Asachi en inWalachije (1818) door Gheorghe Lazăr, een Roemeense leraar geboren in Transsylvanië.
Tegenwoordig hebben Kinderen een leerplicht van hun 6e tot hun 16e jaar.Groepen één tot acht (6 tot 14 jaar) zit de jeugd op de basisschool. Hierna volgt een paar jaar de middelbare school, en daarna de universiteit. Bekende universiteiten zijn onder andere die van Iași, Cluj-Napoca en Boekarest.
Als volgt is het systeem ingedeeld:
Scoala primară și gimnaziala - basisschool
Liceu - Middelbare school
Invățământ superior - Hoog onderwijs
In het schooljaar 1996/97 waren er:
Basisschool: 2.546.231 leerlingen
Middelbare school: 792.788 leerlingen
Hoog onderwijs: 358.488 studenten
Zie voor meer informatie over het Roemeense onderwijs onder "Externe links".
.svg)
.svg)
.jpg)
.svg)
.svg)
.svg)
.svg)
.svg)