| Universiteit Utrecht | ||||
|---|---|---|---|---|
 | ||||
HetAcademiegebouw van de Universiteit Utrecht. | ||||
| Latijnse naam | Universitas Rheno-Traiectina ofUniversitas Ultraiectina | |||
| Motto | Sol Iustitiae Illustra Nos (Zonne der gerechtigheid verlicht ons) | |||
| Locatie | Utrecht,Nederland | |||
| Opgericht | 1636 | |||
| Type | Vrij onderwijs | |||
| Rector | Prof. dr. ir.Wilco Hazeleger | |||
| Studenten | 39.000+ (2023)[1] | |||
| Personeel | 8.500+ (excl. Geneeskunde) (2021)[1] | |||
| Lid van | EUA,Utrecht Network,LERU,SAE | |||
| Officiële website | ||||
| ||||
DeUniversiteit Utrecht (UU) is een Nederlandseuniversiteit in de stadUtrecht (tot 20 oktober 1992 bekend als deRijksuniversiteit te Utrecht (RUU)). Met bijna 40.000 studenten (en een jaarlijkse instroom van 7.000 nieuwe studenten) is de UU een van de grootste universiteiten van Nederland. Aan de universiteit zijn ongeveer 10.000 medewerkers verbonden, waarvan meer dan 700 hoogleraren. De universiteit biedtbacheloropleidingen,minors,masteropleidingen enpromotietrajecten. Er zijn zeven faculteiten. In 2023 bedroeg het totale jaarbudget circa 1,1 miljard euro.[2]
In 1634 ontstond de Utrechtseillustere school waar, na deLatijnse school, een vervolgopleiding kon worden gevolgd. De illustere school werd verbonden aan deHiëronymusschool en twee jaar later verheven tot universiteit. De opening van de Universiteit Utrecht vond plaats op26 maart1636. De inaugurale rede werd gehouden door de invloedrijke hoogleraar theologieGisbertus Voetius; de eersterector magnificus was hoogleraarrechten enwiskunde Bernardus Schotanus.[3] De universiteit koos de zinspreukSol Iustitiae Illustra Nos (Zonne der gerechtigheid verlicht ons, afgeleid vanMaleachi 3:20[4]) en een zon (sol) als wapensymbool.[5] De universiteit telde bij de opening enkele tientallen studenten en er werkten zeven hoogleraren aan vier faculteiten: de filosofische, die eenpropedeutische opleiding aan alle studenten bood, en de drie hogere faculteiten, de theologische, de juridische en de medische. Kort na de opening zouAnna Maria van Schurman als eerste vrouw toegelaten worden.
Utrecht bloeide in de zeventiende eeuw op, ondanks deconcurrentie van de oudere universiteiten vanLeiden (1575),Franeker (1585) enGroningen (1614) en van deillustere scholen vanHarderwijk (1599, universiteit vanaf 1648) enAmsterdam (1632). Vooral Leiden was een geduchte concurrent van Utrecht. Daarom moesten er de nodige investeringen worden gedaan. De stadsbibliotheek in deJanskerk kreeg de functie vanuniversiteitsbibliotheek. HetCatharijnegasthuis werd voor de medische faculteit in 1636 een academisch ziekenhuis. Eenmedische kruidentuin kon in 1639 worden aangelegd opbolwerkSonnenborgh. Drie jaar daarna richtte men op deSmeetoren eensterrenwacht in, die later ook gebruikt werd voorweerkundige waarnemingen. In deze beginjaren werd tevens deMaliebaan geopend waar hetmaliespel gespeeld kon worden.
De universiteit trok vele studenten uit het buitenland aan, met nameDuitsers,Engelsen enSchotten. Zij waren getuigen van de intellectuele en theologische strijd die de aanhangers van de nieuwe filosofie (René Descartes woonde een tijdlang in Utrecht) leverden met de aanhangers van de orthodoxe theoloogVoetius, de eerste hoogleraar van de universiteit.
DeFranse bezetter degradeerde in 1810 de Utrechtse universiteit tot 'école secondaire' (middelbare school), maar na de oprichting van hetKoninkrijk der Nederlanden in 1813 kreeg de universiteit haar oude rechten terug. In 1817 werden Leiden, Groningen en Utrecht de drieRijksuniversiteiten (zgn. 'hoge scholen') van het Noordelijke deel van de nieuwe staat. Leiden kreeg de titel van 'eerste' hoge school. Utrecht speelde een prominente rol in de opbloei van de Nederlandse natuurwetenschap. Rond 1850 vormde zich de zogenaamde 'Utrechtse school' in de natuurwetenschappen, met als kopstukken de hooglerarenHarting,Mulder,Buys Ballot enDonders. Zij introduceerden hetonderwijslaboratorium als oefenplaats voor hun studenten. DeRijks Veeartsenijschool werd in 1918 een hogeschool en vanaf 1925 de faculteitDiergeneeskunde van de universiteit.
Met het begin van deTweede Wereldoorlog bleef de universiteit geopend. Rector Kruyt ontsloeg in november 1940 de drie joodse hoogleraren (Ornstein, Wolff en Roos) en vier joodse assistenten (Katz, Fischer, Pais en Van der Hoeven) en deed daarna een "dringend beroep" op de Utrechtse studenten om niet als in Leiden en Delft in opstand te komen. "Nooit probeerden de Utrechtse bestuurders de vaak onduidelijke maatregelen [van de Duitsers] te interpreteren ten faveure van de [joodse] betrokkenen. In geval van twijfel vroeg men stelselmatig om precisie bij het departement van Onderwijs, wat consequent tot verscherping van de verordeningen leidde."[3] Ook Joodse studenten werden buiten de universiteit gezet. Eind 1942 eiste de Duitse bezetter de naamregisters op in verband met tewerkstellingen. De universiteit weigerde deze te overhandigen. Een aantal studenten ging er vervolgens toe over om de studentenadministratie in brand te steken. Sommige studenten verzorgden onderdak voor kinderen uit joodse families via hetKindercomité enKindjeshaven. StudenteTruus van Lier ging over tot gewapend verzet en schoot in 1943 de Utrechtse NSB-hoofdcommissaris van politie G.J. Kerlen dood.
Vanaf de jaren 1960 is een aanzienlijk deel van de universiteit verhuisd naarDe Uithof dat het meest oostelijke deel van de stad beslaat en ten zuiden vanDe Bilt ligt.
De Universiteit Utrecht is vertegenwoordigd in deStichting Academisch Erfgoed, een stichting die als doel heeft om universitaire collecties en cultuurschatten in stand te houden.
In 2020 was de Universiteit Utrecht mede-initiatiefnemer van deData- en Kennishub Gezond Stedelijk Leven, een onafhankelijk en open platform van publieke en private organisaties die samen werken aan een gezonde stedelijke leefomgeving.[6] Sinds januari 2020 coördineert de Universiteit Utrecht het landelijkeExposome-NL consortium dat samenwerkt op het gebied vanexposoom onderzoek.
Het College van Bestuur (CvB) bestaat uit:
Naast het CvB is er een Raad van Toezicht, een toezichthoudend orgaan van de universiteit, bij wet voorgeschreven. De vijf leden van de raad worden voor vier jaar benoemd door deminister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap.
Het College van Bestuur (CvB) en de universiteit worden ondersteund door de Universitaire Bestuursdienst (UBD). De verschillende directies van de UBD geven beleidsadvies en voeren diensten uit op het gebied van onderwijs, onderzoek, administratie,IT, ontwikkeling en beheer van vastgoed, juridische zaken, enzovoort.[10] Ook het Centrum voor Wetenschap en Cultuur (CWC) is onderdeel van de UBD. Het CWC bestaat uit met hetUniversiteitsmuseum Utrecht (UMU) (met deOude Hortus), het Programmabureau dat onder andere de lezingenreeksStudium Generale organiseert en Parnassos Cultuurcentrum, waar studenten en medewerkers cursussen kunnen volgen in bijvoorbeeld muziek, dans, theater, fotografie, en waar voorstellingen worden gegeven.[11]
De gebouwen van de Universiteit Utrecht zijn over de stad verspreid. De meestefaculteiten zijn gevestigd in De Uithof. Twee grote faculteiten (Geesteswetenschappen en Recht, Economie, Bestuur en Organisatie) zijn gevestigd in de binnenstad.
De zeven faculteiten van de UU zijn:
Naast de faculteiten zijn er binnen de UU nog 7 graduate schools en twee onderwijsinstituten:
De faculteit Bètawetenschappen is in november 2004 ontstaan als fusie en bestaat uit de volgende departementen:
| Departement | Studies |
|---|---|
| Farmaceutische wetenschappen | College of Pharmaceutical Sciences (CPS); Farmacie |
| Biologie | Biologie |
| Scheikunde | Scheikunde |
| Natuurkunde | Natuurkunde |
| Wiskunde | Wiskunde; Wiskunde en toepassingen |
| Informatica | Informatica; Informatiekunde |
Voorheen waren dit zelfstandige faculteiten, behalve de laatste twee, die samen een faculteit vormden.
De bacheloropleiding Biomedische Wetenschappen wordt samen door de faculteiten Bètawetenschappen, Diergeneeskunde en Geneeskunde aangeboden, en bevindt zich onder de faculteit Geneeskunde.
De faculteit Bètawetenschappen kent zes studieverenigingen, die opkomen voor de belangen van studenten, maar vooral ook studie-inhoudelijke en sociale activiteiten organiseren:
De faculteit Diergeneeskunde is de enige instelling in Nederland waar dierenartsen worden opgeleid, met ongeveer 1500 studenten en 1000 medewerkers. Deze faculteit bestaat uit de volgende departementen met daaronder afdelingen:
Om het onderwijs en onderzoek te faciliteren, beschikt de faculteit Diergeneeskunde over drie universiteitsklinieken:
Hier kunnen verschillende diersoorten op (meestal) doorverwijzing specialistische zorg krijgen, waarbij gelijktijdig studenten worden opgeleid. Gezamenlijk vormen de drie klinieken eenacademisch dierenziekenhuis, het grootste academische dierenziekenhuis buiten de Verenigde Staten.
De bacheloropleiding Biomedische Wetenschappen wordt samen door de faculteiten Bètawetenschappen, Diergeneeskunde en Geneeskunde aangeboden, en bevindt zich onder de faculteit Geneeskunde.
De faculteit Geesteswetenschappen is opgedeeld in vier verschillende departementen:
De faculteit Geesteswetenschappen is een van de grootste faculteiten van de Universiteit Utrecht, verantwoordelijk voor meer dan 26 bacheloropleidingen en meer dan 32 masterprogramma's, plus zeven educatieve masters.
De faculteit Geesteswetenschappen kent verschillende studieverenigingen, die opkomen voor de belangen van studenten, maar vooral ook studie-inhoudelijke en sociale activiteiten organiseren, waaronder:
Het onderwijs dat gegeven wordt door de faculteit geneeskunde wordt veel in samenwerking gedaan met het UMC Utrecht. Onder de faculteit geneeskunde vallen 2 bacheloropleidingen en 3 masteropleidingen:
De faculteit Geowetenschappen is met 4 bacheloropleidingen en 16 masteropleidingen het grootste opleidingscentrum op het terrein van geowetenschappen met ongeveer 3200 studenten. Deze faculteit bestaat uit de volgende departementen:
De faculteit Recht, Economie, Bestuur en Organisatie (afgekort REBO) bestaat uit de volgende departementen:
De faculteit Recht, Economie, Bestuur en Organisatie kent drie studieverenigingen, die opkomen voor de belangen van studenten, maar vooral ook studie-inhoudelijke en sociale activiteiten organiseren:
De faculteit Sociale Wetenschappen bestaat uit de volgende departementen:[18]
De Universiteit heeft ervoor gekozen een flink deel van haarbudget in moderne architectuur in De Uithof te investeren. Zodoende staan er nu onder andere hetEducatorium vanRem Koolhaas, een studentencomplex vanRudy Uytenhaak en een bibliotheek vanWiel Arets. De campus trekt daardoor veel bezoekende architectuurstudenten. In 2011 is het David de Wiedgebouw (vernoemd naarDavid de Wied) in gebruik genomen, ontworpen doorHerman Hertzberger enLaurens Jan ten Kate.
Tot 2020 had de campus de naam ‘De Uithof’, dit kwam van een oude boerderij die jarenlang op het terrein gevestigd was. Het hele landbouwgebied hoorde bij het toenmalige klooster Oostbroek. In 2020 is de universiteit begonnen met een rebranding van de campus onder de nieuwe naam "Utrecht Science Park".[19]
Het studentenleven speelt zich af bij studie- en studenten(sport)verenigingen.Zie voor een opsomming:
Een aantal bekende personen isalumnus en/of (voormalig) medewerker van de UU, onder wie enkele winnaars van deNobelprijs. Onder de eredoctores van de Universiteit Utrecht geniet vooralWinnie Mandela bekendheid (1986).
Zie:Lijst van alumni en medewerkers van de Universiteit Utrecht
Zie:Lijst van eredoctoraten van de Universiteit Utrecht
·
·
| Bekostigd: | Amsterdam ·Delft ·Eindhoven ·Groningen ·Leiden ·Maastricht ·Nijmegen ·Open Universiteit ·Rotterdam ·Tilburg ·Twente ·Utrecht ·Vrije Universiteit ·Wageningen |
| Aangewezen: | Humanistiek ·Kampen (Broederweg) ·Nyenrode ·Protestantse Theologische Universiteit ·Saba ·TIAS ·T.U. Apeldoorn |
| Grensoverstijgend: | Limburg ·Webster University |
| Voormalig: | Harderwijk ·Franeker ·Kwartierlijke Academie van Nijmegen ·K.T.U. Utrecht ·Universiteit voor Theologie en Pastoraat |
· ·.svg)
België -Universiteit Antwerpen ·
Tsjechië -Masaryk-universiteit ·
Denemarken -Universiteit van Aarhus ·
Spanje -Complutense-universiteit van Madrid ·
Finland -Universiteit van Helsinki ·
Frankrijk -Université de Lille ·Universiteit van Straatsburg ·
Duitsland -Ruhr-universiteit van Bochum ·Universiteit Leipzig ·
Estland -Universiteit van Tartu ·
Griekenland -Aristoteles-universiteit van Thessaloniki ·
Hongarije -Eötvös Loránd Tudományegyetem ·
IJsland -Háskóli Íslands ·
Ierland -University College Cork ·
Italië -Università di Bologna ·
Letland -Latvijas Universitāte ·
Litouwen -Universiteit van Vilnius ·
Malta -Universiteit van Malta ·
Nederland -Hogeschool voor de Kunsten Utrecht ·Universiteit Utrecht ·
Noorwegen -Universiteit van Bergen ·
Oostenrijk -Universiteit van Graz ·
Polen -Jagiellonische Universiteit ·
Portugal -Universiteit van Coimbra ·
Roemenië -Alexander Jan Cuza-universiteit van Iași ·
Slowakije -Comeniusuniversiteit Bratislava ·
Slovenië -Universiteit van Ljubljana ·
Turkije -Boğaziçi Universiteit ·.svg)
Verenigd Koninkrijk -Queens University Belfast ·Universiteit van Hull ·.svg)
Zwitserland -Universität Basel
· ·
