DeRepubliek Nagorno-Karabach (Armeens: Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետություն), ook bekend onder de officiële naam deRepubliek Artsach (Armeens: Արցախի Հանրապետություն), was een niet-erkende staat in deKaukasus, die van 1991 tot 2023 bestond. Sindsdien zetelt de regering en het parlement van de republiek in ballingschap inJerevan (Armenië). In 2015 kende Nagorno-Karabach 145.053 inwoners, voornamelijk christenen.Stepanakert (Khankendi) was hoofdstad en tevens de grootste stad van de republiek.
De republiek Nagorno-Karabach werd op 2 september 1991 uitgeroepen binnen de grenzen van deNagorno-Karabachse Autonome Oblast en de aangrenzende Shaumyan-regio van deAzerbeidzjaanse Socialistische Sovjetrepubliek. Een aantal omliggende districten in Azerbeidzjan, die bezet waren door Armeense strijdkrachten, werden later aan de republiek toegevoegd. Geen enkele VN-lidstaat erkende de republiek gedurende zijn bestaan. Het door Nagorno-Karabach gecontroleerde gebied maakte formeel deel uit van het internationaal erkende grondgebied vanAzerbeidzjan.
Geografisch gezien lag de republiek in het noordoosten van hetArmeense Hoogland, in het zuidwesten van Azerbeidzjan. Tot deoorlog van 2020 grensde het aanArmenië in het westen, aan Azerbeidzjan in het noorden en oosten, en aan Iran in het zuiden. Na het staakt-het-vuren en de uitvoering van het akkoord van 10 november 2020 werd het gebied dat onder controle was van Nagorno-Karabach omringd door Azerbeidzjan.
Op 19 en 20 september 2023 voerde Azerbeidzjan eenmilitaire operatie uit tegen de strijdkrachten van de Republiek Nagorno-Karabach, waarbij het binnen een dag de volledige controle over de regio verkreeg. De vertegenwoordigers van Nagorno-Karabach kondigden een staakt-het-vuren aan onder voorwaarden die in feite neerkwamen op een capitulatie van de republiek. Als gevolg van het Azerbeidzjaanse offensief sloegen de inwoners van de republiek op de vlucht naar Armenië via deLaçın-corridor. In oktober 2023 waren vrijwel alle van de naar schatting 120.000 inwoners het gebied ontvlucht.
Op 28 september 2023 ondertekende de leider van de republiek Nagorno-Karabach, Samvel Shahramanyan, een decreet over het beëindigen van het bestaan van de republiek per 1 januari 2024, maar op 22 december 2023 kwam hij daarop terug en stelde dat het decreet ongeldig was.[1][2] Sinds de Azerbeidzjaanse overname van Nagorno-Karabach verblijft deregering in ballingschap in Jerevan en controleert het geen territorium meer. De Azerbeidzjaanse autoriteiten begonnen op 5 maart 2024 met de afbraak van het Karabach-Armeense parlementsgebouw, omdat de bouw ervan illegaal zou zijn geweest.[3] Het parlement van Nagorno-Karabach beschuldigde Azerbeidzjan van vandalisme en stelde in een verklaring dat Azerbeidzjan alle Armeense sporen probeert te wissen.[4]
De internationale gemeenschap, inclusief Armenië, erkende de onafhankelijkheid van Nagorno-Karabach niet, omdat men vredesonderhandelingen tussen Armenië en Azerbeidzjan niet in de weg wilde staan.[5] In deze onderhandelingen stond de status van Nagorno-Karabach centraal. Nagorno-Karabach werd wel erkend doorAbchazië,Zuid-Ossetië enTransnistrië, die zelf ook niet algemeen erkend worden. Nagorno-Karabach was passief deelnemer aan deGemeenschap voor democratie en rechten van staten, die voornoemde driede facto staten in 2006 oprichtten.
De Republiek Nagorno-Karabach kende naast de centrale overheid ook anderebestuurslagen, territoriale onderdelen waar regels vastgesteld en/of beslissingen werden genomen over bepaalde gebieden en/of hun bewoners. Het betreft de volgende bestuurslagen:
| Bestuurslagen[6][a] |
|---|
| centraal niveau | gemeenteniveau |
Republiek Nagorno-Karabach- Arts'akhi Hanrapetut'jun
| | stad Stepanakert[b] |
| provincies[c] | steden[d] |
| dorpen[e] |
- ↑De aanduidingen zijn in de ambtstaalArmeens.
- ↑De stadStepanakert maakt geen deel uit van een provincie.
- ↑De marz, ook wel vertaald als regio, zijngedeconcentreerde onderdelen van de centrale overheid.
- ↑Steden zijn verschijningsvormen van een gemeente (ամայնք,hamaynk), ook wel vertaald als gemeenschap.
- ↑Dorpen zijn verschijningsvormen van een gemeente (ամայնք,hamaynk), ook wel vertaald als gemeenschap.
|
- H. Krüger: Der Berg-Karabach-Konflikt. Eine juristische Analyse. Springer Verlag, Heidelberg/ London/ New York 2009,ISBN 978-3-642-01723-0
nieuwsbladen
toerisme
Bronnen, noten en/of referenties
.svg)
.svg)
