Eenregeringsleider is de persoon die aan het hoofd staat van een groep mensen die een staatsrechtelijke eenheid bestuurt, deregering. Dat wat geregeerd wordt kan een land zijn, bijvoorbeeldNederland, een verzameling (deel)staten, bijvoorbeeldBelgië ofDuitsland, of een eenheid daarbinnen, bijvoorbeeld deAmerikaanse staatTexas. Ook andere varianten zijn mogelijk. Staatsrechtelijke eenheden die op een lager niveau zijn georganiseerd worden ook bestuurd, maar in het normale spraakgebruik noemt men dat meestal niet een regering en wordt de persoon die aan het hoofd staat niet regeringsleider genoemd. De functionaliteiten van het werk op verschillende niveaus is dus vergelijkbaar maar de gangbare benaming is anders.
De rechten, plichten en bevoegdheden die een regeringsleider heeft, is afhankelijk van de ter plaatse geldende wetten, regels en gewoonten, en verschillen sterk van land tot land. Ook de keus of men een bestuur een regering noemt en de voorzitter regeringsleider, verschilt per regio. In Nederland bijvoorbeeld, wordt het begrip regeringsleider alleen gebruikt voor de minister in een kabinet die de functie heeft gekregen om voorzitter te zijn van deministerraad, een andere benaming is minister-president.[1] Het bestuur van een provincie of gemeente wordt niet regering genoemd en haar voorzitter niet regeringsleider. In Duitsland wordt het begrip minister-president echter alleen gebruikt voor de regeringsleider van een deelstaat, die daar niet regeringsleider wordt genoemd
Afhankelijk van destaatsvorm verschilt de benaming van deze persoon. Zo geldt in eenpresidentiële republiek of in eensemipresidentieel systeem alsstaatshoofd, depresident, die vaak tevens de regeringsleider is. In eenparlementaire republiek is vaak de voorzitter van de ministerraad, de regeringsleider. Van laatstgenoemde isDuitsland een voorbeeld: de Duitse president is formeel het staatshoofd maar heeft een voornamelijk ceremoniële functie, regeringsleider is debondskanselier. Bijmonarchieën bestaat eenzelfde onderscheid: inabsolute monarchieën is demonarch vaak tevens de (de facto) regeringsleider, terwijl inconstitutionele monarchieën de minister-president de rol van regeringsleider op zich neemt. De bevoegdheden en de rol van de regeringsleider verschilt lichtelijk van land tot land.
Andere benamingen voor deze functie kunnen zijn:premier,Eerste minister,president van de regering ofvoorzitter van de ministerraad.
InBelgië wordt defederale regeringsleider eerste minister of premier genoemd. De regeringsleiders van de gemeenschaps- en gewestregeringen worden aangeduid met de termminister-president.
InDuitsland is debondskanselier de regeringsleider.
InFrankrijk is de premier de regeringsleider. Zie delijst van premiers van Frankrijk voor namen.
InIerland wordt het hoofd van de regeringTaoiseach genoemd.
InNederland is de Koning in naam de regeringsleider maar de verantwoordelijkheid voor deze functie wordt gedragen door de voorzitter van de ministerraad, deminister-president, vaak (officieus) ook aangeduid als "premier".[2][3] Ziehier voor namen.
De regering in Nederland is gevestigd inDen Haag. DeMinisterraad vergadert in deTrêveszaal nabij hetBinnenhof.
InSpanje wordt de regeringsleiderpresidente del gobierno (president van de regering) genoemd, kortwegpresidente, hoewel het niet om hetstaatshoofd gaat (dat is de koning). De functie is niet zozeer eenprimus inter pares in deministerraad, alswel de duidelijke leider van de regering. Zie delijst van premiers van Spanje voor namen.
In hetVerenigd Koninkrijk noemt men de regeringsleiderPrime Minister. Zie delijst van premiers van het Verenigd Koninkrijk voor namen.
Bronnen, noten en/of referenties
- ↑Officieel is echter de koning(in) regeringsleider.
- ↑Art. 2 Statuut.
- ↑D.J. Elzinga, R. De Lange en H.G. Hoogers,Van der Pot. Handboek van het Nederlandse Staatsrecht, Deventer: Kluwer 2006, p. 532 en 971.
Lijsten van staatshoofden en regeringsleiders naar jaar
