| Qattara-depressie | ||||
|---|---|---|---|---|
| Situering | ||||
| Stroomgebiedslanden | Egypte | |||
| Hoogte | -133 m | |||
| Coördinaten | 30° 0′ NB, 27° 30′ OL | |||
| Basisgegevens | ||||
| Oppervlakte | 18.000 km² | |||
| Soort water | depressie | |||
| Maximale lengte | 220 km | |||
| Maximale breedte | 120 km | |||
| Gemiddelde diepte | -60 m | |||
| Maximale diepte | -133 m | |||
| Overig | ||||
| Belangrijkste bronnen | grondwater | |||
| Belangrijkste uitlopen | verdamping | |||
| Foto's | ||||
De Qattara-depressie | ||||
| ||||


DeQattara-depressie ofKattara-depressie (Arabisch: منخفض القطارةMunḫafaḍ al-Qaṭṭārah) is een woestijndepressie, gelegen in deLibische Woestijn in het noordwesten vanEgypte in hetMatruh gouvernement. Een geologische depressie is een stuk land dat lager ligt dan de omgeving. De depressie is 220 kilometer lang en maximaal 120 kilometer breed. De bodem van de depressie bestaat uit eenzoutvlakte. Ongeveer 20 kilometer westelijker ligt een soortgelijke maar kleinere depressie met daarin deSiwa Oase.
Het laagste punt van de depressie bevindt zich op 133 meter onderzeeniveau, en is daarmee het op een na laagst gelegen punt vanAfrika. Het laagste punt is hetAssalmeer inDjibouti. De depressie beslaat een gebied van 18.000 km², vergelijkbaar met hetLadogameer.
De bodem van de depressie is bedekt met een laag zout. Binnen de depressie bevinden zich verschillende opgedroogde meren, welke af en toe weer vollopen bij hevige regenval. Deze droge meren beslaan 19% van het totale oppervlak van de depressie. De primaireoase in de depressie, de Moghra-oase, heeft eenbrakwatermeer van 4 km². Tevens bevindt zich er eenrietmoeras. Binnen de depressie zijn tevens zoutmoerassen te vinden, maar deze krimpen langzaam in door zand dat door de wind naar de depressie geblazen wordt.
In het zuidwesten van de depressie bevindt zich een gebied vandrasland en zacht zand. Dit gebied beslaat een oppervlak van 900 km², en omvat onder andere de wilde oases Hatiyat Tabaghbagh en Hatiyat Umm Kitabain.
Er bevindt zich in de depressie slechts een bewoonde vestiging, deQara Oase. Deze oase in het westen van de depressie wordt bewoond door zo'n 300 bedoeïnen.[1] Verder leven er enkele nomadenstammen waaronder deBedoeïenen.
Er groeien maar weinig planten in de depressie. Alleen enkeleAcacia's zoals deAcacia raddiana komen er permanent voor. Deze hebben een zeer diversebiodiversiteit en zijn afhankelijk van regen- en grondwater om te overleven.
De depressie is een belangrijk thuisgebied voor hetjachtluipaard. De meeste worden gezien in het noorden, westen en noordwesten van de Qattara-depressie, waaronder in de geïsoleerde wilde oases Ein EI Qattara en Ein EI Ghazzalat.
Gazellen (Gazella dorcas enGazella leptoceros) komen ook in de Qattara-depressie voor. Zij vormen de voornaamste prooien voor de jachtluipaarden. De grootste gazellepopulatie is te vinden in het zuidwesten van de Qattara-depressie.
Tot de andere bekende fauna in de depressie behoren deKaapse haas (Lepus capensis), degewone jakhals (Canis aureus hupstar), dezandvos (Vulpes rueppelli) en deFennek (Vulpes zerda). Hetmanenschaap kwam ooit ook veelvuldig voor in de depressie, maar is nu vrijwel verdwenen.
Uitgestorven diersoorten die ooit in de depressie leefden zijn dealgazel (Oryx dammah), deaddax (Addax nasomaculatus) en deNoord-Afrikaanse koe-antilope (Acelaphus buselaphus buselaphus).
Tijdens deTweede Wereldoorlog werd de depressie gezien als een onneembaar stuk land voor tanks en de meeste andere militaire voertuigen. Dit was van groot belang voor deeerste en deTweede Slag bij El Alamein. Vooral door de zoutmeren, de hoge klippen en het zeer fijne zand was de depressie een lastige hindernis voor voertuigen.
In de filmIce Cold in Alex uit 1958 wordt de rol van de depressie in de oorlog getoond.
In 1957 kwam de AmerikaanseCentral Intelligence Agency met het plan om de depressie onder water te laten lopen in de hoop zo een grote lagune te creëren. Deze zou, zo redeneerde de CIA, kunnen bijdragen aan het verkrijgen van vrede in hetMidden-Oosten. De lagune zou immers het klimaat leefbaarder maken en veel mensen werk verschaffen. Het project werd echter nooit uitgevoerd.[2]
Al sinds 1912 zijn er ook plannen om de Qattara-depressie te gebruiken voor het opwekken vanelektriciteit.[3][4] De mogelijkheden hiertoe worden nog altijd onderzocht.[5] Onder andere het feit dat de depressie tot 133 meter onder zeeniveau ligt, heeft geleid tot plannen om eenkanaal oftunnel van deMiddellandse Zee ofNijl naar de depressie te graven, en hiermee eenwaterkrachtcentrale aan te drijven.