| Plesiosauroidea Status:Uitgestorven Fossiel voorkomen: Vroeg-Jura tot Laat-Krijt | |||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | |||||||||||
| Kronosaurus (Pliosauroidea) heeft eenWoolungasaurus (Plesiosauroidea) gevangen. | |||||||||||
| Taxonomische indeling | |||||||||||
| |||||||||||
| Superfamilie | |||||||||||
| Plesiosauroidea Welles, 1943 | |||||||||||
 | |||||||||||
| Leptocleidus | |||||||||||
Afbeeldingen op Wikimedia Commons | |||||||||||
Plesiosauroidea op Wikispecies | |||||||||||
| (en)World Register of Marine Species | |||||||||||
| |||||||||||
DePlesiosauroidea[1][2] zijn eensuperfamilie ofklade vanuitgestorven in zee levendecarnivorereptielen. De groep wordt ingedeeld in verschillende kladen, waarvan de meeste een lange nek hadden. Één groep, dePolycotylidae, had een korte nek. Plesiosauroïden zijn bekend uit hetJura enKrijt.
Plesiosauroidea verschenen in het Vroeg-Jura (Laat-Sinemurien) en bloeiden tot het uitsterven van K-PG, aan het einde van het Krijt. De oudste bevestigde plesiosauroïde isPlesiosaurus zelf, omdat onlangs alle jongere taxa pliosauroïden bleken te zijn. Hoewel hetdiapside reptielen uit hetMesozoïcum waren die gelijktijdig met dedinosauriërs leefden, behoorden ze niet tot die laatste.
De eerste complete plesiosauroïde skeletten werden gevonden inEngeland in het begin van de 19e eeuw, en behoorden tot de eerste fossielegewervelde dieren die door de wetenschap werden beschreven. In 1943 werd een superfamilie Plesiosauroidea benoemd doorWelles. Formeel is echter Gray de nominale auteur omdat hij in 1825 de Plesiosauridae benoemde.
Eenklade Plesiosauroidea werd in 2010 gedefinieerd door Hilary Ketchum en Roger Benson als de groep bestaande uitPlesiosaurus dolichodeirus en alle soorten nauwer verwant aanPlesiosaurus dan aanPliosaurus brachydeirus.
Plesiosauroïden hadden een breedlichaam en een kortestaart. Ze behielden hun voorouderlijke twee parenledematen, die zich ontwikkelden tot grote flippers.
Door tanden is vastgesteld dat verschillende zeebewonende reptielen, waaronder plesiosauroïden, eenwarmbloedigmetabolisme hadden vergelijkbaar met dat vanzoogdieren. Ze konden endotherme warmte genereren om te overleven in koudere habitats.
Plesiosauroïden evolueerden uit eerdere basalere vormen. Er zijn een aantal families van plesiosauroïden, die hetzelfde algemene uiterlijk behouden en worden onderscheiden door verschillende specifieke details. Deze omvatten dePlesiosauridae, niet-gespecialiseerde types die beperkt zijn tot het Vroeg-Jura;Cryptoclididae (bijvoorbeeldCryptoclidus), met een middellange nek en enigszins gedrongen bouw;Elasmosauridae met zeer lange, flexibele nek en kleine hoofden en deCimoliasauridae, een slecht bekende groep kleine uit het Krijt stammende vormen. Volgens traditioneleclassificaties hebben alle plesiosauroïden een kleine kop en lange nek, maar in recente classificaties is een Krijt-groep met korte hals en grote kop, dePolycotylidae, opgenomen onder de Plesiosauroidea, in plaats van onder de traditionelePliosauroidea.
In tegenstelling tot hun pliosauroïde neven, waren plesiosauroïden (met uitzondering van de Polycotylidae) waarschijnlijk trage zwemmers. Het is waarschijnlijk dat ze langzaam onder het oppervlak van het water zwommen, met behulp van hun lange flexibele nek om hun hoofd in positie te brengen om onvoorzichtige vissen of cephalopoden te grijpen. Hun vier-flipper-zwemaanpassing kan hun uitzonderlijke wendbaarheid hebben gegeven, zodat ze hun lichaam snel konden roteren als een hulpmiddel om prooien te vangen.
In tegenstelling tot veel reconstructies van plesiosauroïden, zou het onmogelijk voor ze zijn geweest om hun hoofd en lange nek boven het oppervlak te tillen, in de 'zwaanachtige' pose die vaak wordt getoond. Zelfs als ze hun nek in die mate hadden kunnen buigen (wat ze niet konden), zou de zwaartekracht hun lichaam naar voren hebben getipt en het grootste deel van de zware nek in het water hebben gehouden.
Op 12 augustus 2011 beschreven onderzoekers uit deVerenigde Staten eenfossiel van een zwangere plesiosauriër, gevonden op een boerderij inKansas in 1987. De plesiosauroïdePolycotylus latippinus bevestigde dat deze roofzuchtige mariene reptielen levendbarend waren met enkele grote nakomelingen - in tegenstelling tot de gebruikelijke voortplanting van mariene reptielen, waarbij doorgaans een groot aantal kleine jongen betrokken zijn. Vóór deze studie werden plesiosauriërs soms afgebeeld terwijl ze uit het water kropen om eieren te leggen op de manier vanzeeschildpadden, maar experts hadden lang vermoed dat hunanatomie niet geschikt was voor voortbeweging op het land. De volwassen plesiosauriër meet vier meter lang en dejuveniel is anderhalve meter lang.
Eenstamboom van dePlesiosauria vanDruckenmiller & Russell uit 2008, waarin de plaats, fytogenie en taxonomie van de Plesiosauroidea te zien zijn. De plaats van deThalassiodracon is erg onzeker.
| Plesiosauria |
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Literatuur
Noten
