DePetsjenegen (ook welPatzinaken) waren een confederatie vanTurkse clans die in hetByzantijnse leger dienden.
Met de intrede van deSeltsjoeken inAnatolië (1053) verlieten de Petsjenegen echter de Byzantijnse legers en namen deel aan de legers van de Seltsjoeken, wat uiteindelijk bij deSlag bij Manzikert in een overwinning van de gezamenlijke Turksehordes resulteerde.
In de negende eeuw sloten de Petsjenegen een verbond met hetByzantijnse Rijk om zich te beschermen tegen deRoes en deMagyaren.
Met de opkomst van het Khanaat van deKarachaniden, een verbond vanTurkse volkeren (Oguzen,Kimekken enKarlukken), werden de Petsjenegen uit hun leefgebied verdreven. De Petsjenegen kregen steun van deSamaniden. In 892 werden de Petsjenegen westwaarts gedreven door deChazaren en deKumanen, waarbij de Magyaren over deDnjepr gedreven werden.
In 896 begonnen deBulgaren eenoorlog tegen hetByzantijnse Rijk. Na de verpletterende nederlaag tijdens deSlag bij Bulgarophygon riep KeizerLeo VI van Byzantium de hulp in van deMagyaren, die hem een leger stuurden. Dat leger wist tot diep in Bulgarije binnen te dringen. Het Byzantijnse leger viel Bulgarije vanuit het zuiden binnen. Detsaar van BulgarijeSimeon I ging, om een tweefrontenoorlog te voorkomen, onderhandelingen aan met het Byzantijnse Rijk, maar sloot intussen een verdrag af met de Petsjenegen om de Magyaren van zijn grondgebied te verdrijven. Dit deden de Petsjenegen zo goed dat ze de resterende Magyaren in deEtelköz en in dePontisch-Kaspische Steppe westwaarts verdreven naar de gebieden rond de benedenloop van deDonau,Transdanubië genaamd, en richting dePannonische vlakte. In dit gebied stichtten de Magyaren later hun eigenstaat.
Ook met deKievse Roes hadden de Petsjenegen een wisselende relatie. In 920 was er oorlog tegenIgor van Kiev. Deze oorlog wordt beschreven in deNestorkroniek. In deRussisch-Byzantijnse oorlog (941-944) streden ze in 943 aan de zijde van Igor.
Tijdens de regeerperiode vanSvjatoslav I van Kiev (962-972) streden ze eenmaal met de Roes, de andere keer voor de Byzantijnen. In 968 belegerden de Petsjenegen de stadKiev, die ze ookinnamen. Dan steunden ze Svjatoslav in zijn campagne tegen het Byzantijnse Rijk in 970-971. In 972 kregen ze van de Byzantijnse keizerJohannes I Tzimiskes de opdracht Svjatoslav te vermoorden. De Petsjenegen lokten Svjatoslav in eenhinderlaag en vermoordden hem. Volgens de Nestorkroniek maakte de PetsjenegischeKhanKurya een drinkbeker van de schedel van Svjatoslav, iets wat normaal is volgens de tradities van desteppevolkeren.
Onder de heerschappij vanVladimir van Kiev keerden de kansen van de Roes in hun voordeel, want hij wist namelijk de Petsjeneegse stadPerejaslav in te nemen. De inname van deze stad betekende een belangrijke overwinning op de Petsjenegen. Na de inname van deze stad verloren de Petsjenegen nog meer terrein aan Kiev onder het bewind vanJaroslav de Wijze in 1037. Kort hierna werden de Petsjenegen van dePontische steppe verdreven door een anderTurks volk, namelijk deKumanen.
Na eeuwen van strijd met de omliggende staten, het Byzantijnse Rijk,Bulgarije, hetKievse Rijk, hetRijk der Chazaren en de Magyaren viel het stepperijk van de Petsjenegen steeds sneller uiteen. De Petsjenegen werden verslagen tijdens deSlag bij Levounion in 1091 tegen de gecombineerde Byzantijnse en Koemaanse legers. Deze troepen stonden onder leiding van de Byzantijnse keizerAlexios I Komnenos. In 1094 werden de Petsjenegen opnieuw verslagen. In 1122 werden de Petsjenegen definitief onderworpen door het Byzantijnse leger tijdens deSlag van Beroia. De Petsjenegen bleven inHongarije, waar ze opgingen in de omliggende volkeren zoals deBulgaren,Magyaren en deOğuzen.
Bronnen, noten en/of referenties
