Péronne is een stad in het noorden vanFrankrijk. Ze ligt aan de rivier deSomme in het departementSomme, in de regioHauts-de-France. Péronne telde op 1 januari 2022 7.139[1] inwoners.
Samen met de stedenAlbert enBapaume vormt Péronne de driehoek waarin het slagveld ligt van deSlag aan de Somme in deEerste Wereldoorlog. Péronne is een van de plaatsen die door de Franse autoriteiten is aangewezen als historisch monument van de militaire geschiedenis van Frankrijk.
Al voor de 5e eeuw was er bewoning rond de Mont des Cygnes, een heuvel boven de Somme. In de vroege middeleeuwen werd er een kapittelkerk gewijd aan de heilige Fursy gebouwd in Péronne. KoningKarel III werd hier begraven in 929. Na de dood vanFilips van de Elzas, die heer van Péronne was, in 1191, werd Péronne gehecht aan het Franse kroondomein. De inwoners van de stad legden een eed van trouw af voor de afgevaardigden van koningFilips II van Frankrijk. In Péronne werd in1199 deVrede van Péronne ondertekend waarbijBéthune opnieuw overging van hetaartsbisdom Reims naar hetgraafschap Vlaanderen. In 1204 werd begonnen met de bouw van een donjon in de stad, die zou uitgroeien tot het Kasteel van Péronne. Enkele jaren later kreeg Péronne een stadscharter waarin het onder andere het recht kreeg schepenen te verkiezen. In 1256 werd hetEdict van Péronne afgekondigd door koningLodewijk IX waarbij het huis Dampierre afstand deed van hetgraafschap Henegouwen. In 1360 kwamen de inwoners van Péronne in opstand tegen koning Jan II en ze belegeren het kasteel. Na de opstand te hebben neergeslagen liet de koning als straf het belfort afbreken en zegde hij het stadscharter en de privileges van Péronne op. Tijdens deHonderdjarige Oorlog zag de stad oorlogsgeweld maar ze werd niet veroverd door de Engelsen.
Australische soldaten in Péronne, september 1918
In 1418 kwam Péronne in handen vanFilips de Goede en ging dus van het Franse kroondomein naar Bourgondië. In 1468 werd hier hetVerdrag van Péronne gesloten tussenKarel de Stoute en koningLodewijk XI van Frankrijk. Twee jaar later verbrak de Franse koning dit verdrag en in 1477 heroverde hij Péronne dat weer deel werd van het Franse kroondomein. Er kwam een gouverneur aangesteld door de koning in de stad.
In 1536 belegerde het leger vankeizer Karel V de stad gedurende een maand maar slaagde er niet in de stad in te nemen, mede door het dappere verzet van Catherine van Poix, beter bekend als Marie Fouré. Uit dankbaarheid schonk de Franse koningFrans I vele privileges aan Péronne. Het recht om in het wapenschild een gekroonde P te mogen dragen is er een van. Het devies van Péronne ,Urbs Nescia Vinci (de nooit overwonnen stad), vindt zijn oorsprong in deze gebeurtenissen.
In 1636, belegerden de Spanjaarden opnieuw de stad. Ze slaagden erinBray enCorbie in te nemen, maar niet Péronne. Tijdens deHugenotenoorlogen koos Péronne de kant van deHeilige Liga. De schepenen van de stad verzetten zich tegen het idee dat er een protestants garnizoen zou gelegerd worden in het kasteel.
Péronne werd opnieuw belegerd: in 1815 door het leger vanWellington tijdens deHonderd Dagen vanNapoleon en in 1870-1871 door het Pruisische leger tijdens deFrans-Duitse Oorlog. Op 9 januari 1871 gaf de stad zich over na een beleg van 13 dagen. Tijdens deEerste Wereldoorlog werd Péronne tweemaal bezet door de Duitsers: tussen 28 augustus 1914 en 18 maart 1917, en tussen 23 maart 1918 en 1 september 1918. Toen werd de stad definitief bevrijd door de Australiërs.[2] Tijdens de gevechten werd de stad voor 80% vernield.[3]
De oppervlakte van Péronne bedroeg op 1 januari 2022 14,16 vierkante kilometer; debevolkingsdichtheid was toen 504,2 inwoners per km². Péronne ligt aan deSomme. In het noorden van de gemeente ligt de ongeveer 100 meter hoge heuvel Mont Saint-Quentin, die uittorent boven de stad.
De onderstaande kaart toont de ligging van Péronne met de belangrijkste infrastructuur en aangrenzende gemeenten.