| Otto I van Wittelsbach | ||
|---|---|---|
| 1117-1183 | ||
 | ||
| Hertog van Beieren | ||
| Periode | 1180-1183 | |
| Voorganger | Hendrik XII | |
| Opvolger | Lodewijk I | |
| Familie | ||
| Vader | Otto IV van Wittelsbach | |
| Moeder | Heilika van Langenfeld | |
Otto I van Beieren (Kelheim, 1117 —Pfullendorf,11 juli1183), uit hethuis Wittelsbach, was de eerste uit zijn geslacht die bekleed werd met de functie van hertog vanBeieren. Hij en zijn nakomelingen zouden tot 1918 hertog en later koning van Beieren zijn.
Otto maakte aanvankelijk carrière als legeraanvoerder vankeizer Frederik I Barbarossa. In 1152 veroverde hij de "kluis van Verona", een strategische bergpas die de weg van Duitsland naar Verona (en het Italiaanse laagland) controleerde. In 1154 was hij legeraanvoerder van Frederiks Italiaanse campagne. En in 1155 gaf hij met groot persoonlijk gevaar leiding aan de achterhoede toen Frederik in de Alpen in een hinderlaag was gelopen, waardoor Frederik zich in veiligheid kon stellen. Otto volgde in 1156 zijn vader op als paltsgraaf van Beieren. Hij wasvoogd van het bisdomFreising, de abdij van Weihenstephan in Freising, het klooster vanGeisenfeld en het klooster vanEnsdorf.
Otto nam in 1157 deel aan de rijksdag vanBesançon. Daar kwam het tot een conflict tussen de pauselijke legaat (de laterepaus Alexander III) en de keizer, over de vraag of de paus gezag had over de keizer. De emoties liepen zo hoog op dat Otto de legaat bijna heeft gedood. In 1159 was de legaat inmiddels tot paus gekozen en Otto organiseerde de verkiezing van detegenpaus Victor IV (Octavianus) en gaf hem militaire steun. Paus Alexander was hierdoor gedwongen naar Frankrijk te vluchten. Na de dood van Victor werd die opgevolgd doortegenpaus Paschalis III en na diens dood had Otto weer de hand in de verkiezing vantegenpaus Calixtus III.
In Duitsland ontpopte Otto zich als een bekwaam bestuurder en politicus. Hij werkte voortdurend aan de versterking van zijn eigen positie terwijl hij een belangrijke bondgenoot was van keizer Frederik in diens politieke krachtmeting metHendrik de Leeuw. Hij voerde voor Frederik een aantal diplomatieke missies uit in Italië en hetByzantijnse Rijk.
In 1180 nam Frederik het hertogdom Beieren af van Hendrik, en benoemde Otto tot hertog. In 1183 kocht Otto het graafschapDachau. In dat jaar was hij aanwezig toen inKonstanz (stad) de vrede werd gesloten tussen de keizer en de Italiaanse steden. Otto was daarna nog aanwezig op een rijksdag in Regensburg, en overleed op weg naar huis. Hij werd begraven in deabdij van Scheyern, een vroeger kasteel van de familie.
Otto huwde (ca. 1157) metAgnes van Loon (ca. 1150 - 26 maart 1191), dochter van graafLodewijk I van Loon, en werd vader van:
Na de dood van Otto trad Agnes van Loon op als regent voor Lodewijk. Zij werd later bij haar man begraven in Scheyern.