Eenorakel (Grieks:χρησμός) verwijst in de eerste plaats naar een uitspraak die onder goddelijke inspiratie werd gedaan, met name in deoudheid. Soms duidt men er de plaats mee aan waar het orakel plaatsvond ("het orakel van Delphi"), of een persoon of bemiddelaar (medium) die beweert over profetische gaven te beschikken en in staat is een door een of meer vermeendegodheden ingefluisterde boodschap of wijze raadgevingen te brengen.
Hoewel de term vooral met deGriekse mythologie en dereligieuze praktijk van de oude Grieken wordt geassocieerd, was het orakel als instelling of praktijk reeds voor de tijd van de Grieken in gebruik. Daarvan getuigen bijvoorbeeld demegalithische tempels van Malta, waarin zich typische orakelnissen bevonden, met een akoestiek die de stem veel luider deed klinken en met wanden inrode oker beschilderd met een typisch spiraalmotief.
Voor de Grieken was het orakel bij uitstek het communicatiepunt met hun goden. Het orakel beweerde de wil van een of meer goden weer te geven, en uiteindelijk ook altijd uit te komen, ook al werd het niet altijd correct begrepen en trachtten velen zich eraan te onttrekken.
Er waren in deoudheid verschillende eerbiedwaardige orakelplaatsen bekend, maar hetOrakel van Delphi met de Pythia was het drukst bezochte en meest gerespecteerde van de gehele oudheid. Andere orakels waren;
Een orakel zetelde in hetadyton, het allerheiligste van een Griekse tempel.
De christenen zijn er eeuwenlang van overtuigd geweest dat de orakels van de oudheid doorduivels endemonen werden "bediend" en dat zij na de geboorte vanJezus zwegen.[bron?] De pogingen van filosofen uit de vroegeVerlichting om aan te tonen dat de orakels ook na het begin van onze jaartelling nog functioneerden, werden scherp veroordeeld door theologen.[bron?] Teksten waarin werd gesteld dat de orakels pas zwegen nadat de christen gewordenRomeinse keizers de orakels sloten en het waarzeggen verboden werden scherp gecensureerd.[1]
Vormen van orakels zijn bijvoorbeeld:
Tijdens deHan-dynastie verdween het voorspellen met schildpadschilden en werd de I Ching en het daarop gebaseerde voorspellen met behulp van stengels van het duizendblad steeds belangrijker.
Sibillen waren vrouwen die de toekomst voorspelden in deklassieke oudheid (zie ook deSibillijnse boeken). Ook eenziener enprofeet kan de toekomst voorspellen. Eenharuspex kan de toekomst zien in de ingewanden van dieren.Eenaugur bestudeert de vlucht van vogels,Kalchas werd doorHomeros de wijste van de vogelwichelaars genoemd. Wie het orakel van Kalchas wilde raadplegen,offerde hem een zwarte bok en ging op het vel daarvan in de tempel van Kalchas slapen. De persoon vernam dan wat hij weten wilde in eendroom.
Het orakel bij de tempels vanSvantovit, de god van dewichelarij en de oorlog uit deSlavische mythologie, gebruikte een dobbelsteen bij zijn voorspellingen. Dedomovoj werd vroeger ook wel gezien als een orakel omdat zijn gedrag detoekomst of onheil zou kunnen voorspellen.
HetTibetaans staatsorakel zetelde inNechung, maar na deTibetaanse diaspora inMcLeod Ganj.
InSuriname is dewatramama, mama-sneki of slangenmoeder bekend,[2] dit is een vrouwelijkemagiër.
InIvoorkust wordt hetmuizenorakel ('gbekle', ook wel 'gbekre') meegedragen door rondreizende waarzeggers.
