Het begrip optimisme wordt vaak gebruikt in een afgezwakte vorm: het geloven in en de verwachting van een goedeafloop. Optimisten zien elke tegenslag en onheilspellende stand van zaken in het verleden in het licht van deze positieve toekomstverwachting.Onrealistisch optimisme is een geforceerde vorm van optimisme, waarbij er geen ruimte bestaat voor negatieve gedachten en gevoelens zodat onrealistisch optimisme (toxische positiviteit) negatieve gevolgen kan hebben.
De term optimisme is niet toe te schrijven aan Leibniz zelf, maar is later wel met hem in verband gebracht. Het werd doorjezuïtischetheologen gebruikt om de "zich als theoloog voordoende wiskundige" (sich zum Theologen aufspielenden Mathematiker) op de hak te nemen.
Deze negatieve kleuring is in de loop der tijd verloren gegaan, en vormt met pessimisme een vragenpaar, hoe de wereld te beschouwen is. Een bekende bijbehorende uitdrukking in dit verband is: "Is het glas half vol of half leeg?"