Plaats inNederland | |||
|---|---|---|---|
  | |||
| Situering | |||
| Provincie | Noord-Holland Noord-Holland | ||
| Gemeente | Medemblik Medemblik | ||
| Coördinaten | 52° 46′ NB, 5° 5′ OL | ||
| Algemeen | |||
| Oppervlakte | 3,28[1] km² | ||
| - land | 3,11[1] km² | ||
| - water | 0,17[1] km² | ||
| Inwoners (2023-01-01) | 2.000[1] (610 inw./km²) | ||
| Woningvoorraad | 789 woningen[1] | ||
| Overig | |||
| Postcode | 1674 | ||
| Woonplaatscode | 3155 | ||
| Detailkaart | |||
 | |||
| Foto's | |||
 | |||
| Typerend straatbeeld van Opperdoes | |||
| |||
Opperdoes is eendorp in degemeenteMedemblik in deNederlandseprovincieNoord-Holland. Het dorp ligt vlak bij destadMedemblik.
Tot 1 januari 1979 was Opperdoes een zelfstandige gemeente. In 1979 fuseerde de gemeente met de gemeentenAbbekerk,Midwoud,Sijbekarspel,Twisk en het dorpHauwert (tot dan behorend tot de gemeenteNibbixwoud) tot de gemeenteNoorder-Koggenland, die zelf per 1 januari 2007 met de gemeentenMedemblik enWognum fuseerde tot de gemeente Medemblik.
Opperdoes is een oud dorp. Het wordt al in de11e eeuw vermeld alsThose enThosa, en in1396 als Dosa. Thosa is een Oudnederlands woord, de latere naam is does, wat lichte turf en mosveen betekent. De toevoeging opper kwam pas later, deze naam verwijst naar de ligging (ergens boven). Mogelijk verwijst dit naar een tweede, in de middeleeuwen in deZuiderzee verdronken kern die dan waarschijnlijk Nederdoes of Lagerdoes werd genoemd.[2] Tegenwoordig liggen er alleen nog de buurtschappen't Slot en't Westeinde direct onder het dorp, aan de Dorpsweg die Opperdoes enTwisk met elkaar verbindt.
De toren van de kerk van Opperdoes dateert uit de15e eeuw. In1635 werd te Opperdoes een 'Zeevarende Beurs' opgericht, en in1903 kreeg Opperdoes een eigengroenteveiling. In 1880 kende het dorp zo'n 800 inwoners. In 1984 was dat opgelopen naar 1583. Het dorp behoort al sinds zijn ontstaan tot hetkomdorptype, een dorp dat is ontstaan uit meerdere wegen, die bij en op elkaar aansluitend zijn.
Het dorp had een streng-calvinistische inslag en was daarmee, samen metAndijk, een van de uitzonderingen in de overwegend rooms-katholieke of niet-religieuze regioWest-Friesland. In de periode toen Opperdoes nog zelfstandige gemeente was (voor 1979) waren alleen deARP,SGP enCHU in de gemeenteraad vertegenwoordigd. In 2021 is Opperdoes voor zo’n driekwart onkerkelijk.[3]
Het dorp geniet een zekere bekendheid door de lokale soortaardappel,Opperdoezer Ronde, die wordt geteeld op dezavelgronden rond het dorp en ook in deWieringermeer op gronden die door opperdoezers gepacht zijn. Sinds 1996 geldt 'Opperdoezer Ronde' binnen deEuropese Unie alsbeschermde oorsprongsbenaming (BOB).
Opperdoes wordt ook welKlein-Giethoorn genoemd, omdat net alsGiethoorn, een deel van de plaats bestaat uitbruggetjes over de waterwegen naar de huizen en boerderijen. Maar in plaats vanpunters zijn erschuiten en wordt het geheel niet zo sterk toeristisch uitgebuit. Er is wel een vakantiepark die het uitdraagt en de bijnaam als naam draagt.
Station Opperdoes, een treinstation uit 1887 aan despoorlijn Hoorn-Medemblik, de latereMuseumstoomtram Hoorn-Medemblik, is een toeristische attractie. Het werd voor de reguliere treindienst gesloten in 1941. Het stationsgebouw is een laag, langwerpig gebouw. Het was bij de opening niet het enige station van het dorp; aan het Oosteinde was dehalte Opperdoes Oosteinde gevestigd, deze werd al binnen een jaar uit het dienstrooster geschrapt.
.jpg)
·
·
Stad:Medemblik
Dorpen:Abbekerk ·Andijk ·Benningbroek ·Hauwert ·Lambertschaag ·Midwoud ·Nibbixwoud ·Onderdijk ·Oostwoud ·Opperdoes ·Sijbekarspel ·Twisk ·Wadway (deels) ·Wervershoof ·Wognum ·Zwaagdijk (Zwaagdijk-Oost enZwaagdijk-West)
Buurtschappen:Bangert ·Bennemeer ·Broerdijk ·De Buurt ·Het Hoogeland ·Kerkbuurt ·Koppershorn ·Lekermeer ·Munnikij ·'t Slot ·Veldhuis ·Het Westeinde ·Wijzend ·Zomerdijk
Noord-Holland:Steden en dorpen in Noord-Holland Nederland:Provincies ·Gemeenten
