Eenoculair (van het Latijnseoculus, oog) is eenlens of lenzenstelsel waarmee het door hetobjectief van een optisch systeem gevormde beeld kan worden waargenomen met hetoog. Voor de meeste moderne toepassingen is het oculair een positieve lens, voor deHollandse kijker wordt echter een negatief oculair gebruikt.
Vroeger werd een oculair ook wel eenooglens genoemd, maar deze term kan verwarring geven met delens in het oog.
Een optisch systeem, zoals eentelescoop, eenverrekijker, eenmicroscoop, eenperiscoop, en vele andere, vormen een zogenaamd "luchtbeeld”, een beeld dat als het ware "in de lucht zweeft”. Een oculair is in feite eenloep waarmee dat beeld met het oog bekeken kan worden. Bijspiegelreflexcamera's wordt het beeld van hetcameraobjectief niet als luchtbeeld maar via eenmatglas bekeken, het oculair van dezoeker kan op deze manier gebruikt worden om de scherpstelling enscherptediepte te beoordelen.
Oculairs van optische instrumenten zijn vaak verwisselbaar. Door een ander oculair te plaatsen, kan men veelal een grotere (of kleinere) vergroting instellen, waardoor tegelijk debeeldhoek kleiner (of groter) wordt.Ook kan men in veel gevallen het oculair wat naar voren of achteren verplaatsen, waardoor men kan scherpstellen indien menbij- ofverziend is. Dit omdat bij gebruik van een bril het oog meestal wat verder van het oculair komt, waardoor men niet het gehele beeldveld kan zien.