Numen (meervoudNumina) is een Latijnse term voor "spirituele kracht" of "voelbare heilige aanwezigheid".
Letterlijk in het Latijn betekentnumen: "knikje van het hoofd" (van een god). Dat knikje van het hoofd van een god, geeft zijn wil, kracht of bekrachtiging aan. DeRomeinse godsdienst kende de numina dus als krachten en niet alsantropomorfe goden. De latere goden waren de oorspronkelijke zogenaamde numina. Dat houdt in dat ze geen menselijke gestalte hadden en ervaren werden als krachten en machten. Veel van die machten waren verbonden met het huis, bijvoorbeeldVesta, de numen van het haardvuur ofPenates, machten die het voortbestaan van het huis verzekerden en later ook vereerd werden als beschermer van de hele stad.
De Romeinse godsdienst kende oorspronkelijk dan ook geenmythen. Toen de Romeinen na verloop van tijd in contact kwamen met de Grieken leerden ze hun goden en godenverhalen kennen. Onder invloed van de Grieken werden de Romeinse goddelijke machten 'echte' goden.
Het concept is vergelijkbaar met de drijfkrachten die in deEgyptische mythologie alsneteru werden aangeduid. Zowel aan godheden als aan entiteiten tot op het laagste niveau werd een zeker sacraal karakter toegeschreven dat met dezelfde benaming werd weergegeven.[1]
InRudolf Otto's boek "Das Heilige" (Breslau 1917) gebruikt hij dit begrip "numen" en introduceerde het adjectief numineus: een transcendente gevoelservaring die tegelijkertijd vrees en fascinatie opwekt. Dit begrip komt overeen met het filosofische begriphet sublieme dat onder andereKant gebruikte. Daarbij dient te worden begrepen dat Kant metesthetica in zijn derde kritiek de letterlijke betekenis van esthetica bedoelde: de zintuiglijke (gevoels)ervaring. Zie ook het boek "Het numineuze" vanTjeu van den Berk.