Nicosia (Grieks: Λευκωσία,Levkosía,Turks:Lefkoşa) is de hoofdstad vanCyprus, gelegen aan de rivier dePedieos en met een inwoneraantal van 309.500 (2001-2005).
Nicosia is sinds 1975 eenverdeelde plaats. Het zuidelijke deel behoort tot Grieks Cyprus en het noordelijke deel totTurks Cyprus. De grens, 'De groene lijn', loopt dwars door de stad, van oost naar west. Ze bestaat uit een gedemilitariseerde zone, die sinds1974 door deVerenigde Naties wordt onderhouden. De oude cirkelvormig ommuurde stad wordt er vrijwel exact mee in tweeën gedeeld.
Het centrale deel van Cyprus waar Nicosia is gelegen, wordt al zeker sinds de vroege bronstijd bewoond. Zo'n 1200 jaar voor Christus werd de stad door (waarschijnlijkGriekse) kolonisten gesticht onder de naamLedra. Enkele eeuwen later viel geheel Cyprus onderAssyrisch bestuur, zo ook de kleine stad Ledra. Rond 300 voor Christus werd de toen geruïneerde stad herbouwd in opdracht van Lefkonas, zoon vanPtolemaeus I Soter. De stad kende echter geen sterke groei zoals de kuststeden, die profiteerden van de handel metAnatolië, deLevant en Egypte. Wel kreeg ze in de vierde eeuw een Byzantijnse bisschop aangewezen en werd er een kasteel gebouwd. Pas enkele eeuwen na de vernietiging van de oostelijke kuststadSalamis (tot dan toe de hoofdstad van het eiland) door de Arabieren in647 wordt Nicosia tot hoofdstad verklaard; rond 965 n.Chr. De centrale ligging maakte ze gemakkelijker te verdedigen tegen aanvallen van buitenaf. De laatste Byzantijnse gouverneur van Cyprus,Isaac Komnenos, verklaarde zichzelf tot keizer van het eiland in 1183, en heerste vanuit Nicosia tot 1191, toen de kruisvaarders onder leiding vanRichard I van Engeland de stad belegerden en innamen. Richard verkocht het eiland echter aan detempeliers, die vanuit het kasteel in Nicosia over het eiland dachten te heersen. In het volgende jaar echter verjoeg de bevolking van de stad de tempeliers en werd het kasteel grotendeels ontmanteld. Het eiland en de stad vervielen daarna onder de dwingelandij van de Kruisvaardersstaten, tot 1489 de Venetianen het eiland innamen. In 1570 viel de stad na 40 dagen belegering in handen van deOttomanen. In 1878 werd het eiland en de stad overgedragen aan het Britse Rijk. In 1925 hebben de Britten het eiland geannexeerd. De Grieks-Cyprioten streefden nog steeds naar een hereniging met Griekenland. Dit leidde tot verschillende conflicten tussen Grieken, Turken en de Britten. In 1960 werd uiteindelijk besloten dat Cyprus, na eeuwen van buitenlandse overheersing, onafhankelijk zou worden. Sinds 1960 is Nicosia de hoofdstad van de onafhankelijke republiek Cyprus. In juli 1974 vond er een poging tot eenstaatsgreep door het leger plaats om hereniging met Griekenland makkelijker te kunnen verwezenlijken. Turkije antwoordde hierop door Cyprus binnen te vallen en bezette het deel waar de Turks-Cyprioten oververtegenwoordigd waren om zo hun veiligheid te kunnen garanderen. Kort daarop werd de onafhankelijkheid van het Turkse deel van Cyprus uitgeroepen.
Sinds 1975 is Nicosia tevens de hoofdstad van het de-facto onafhankelijke Turkse republiek Noord-Cyprus en is de stad in tweeën gedeeld.
Op3 april2008 is de Ledrastraat in het centrum van Nicosia na 34 jaar weer opengesteld voor publiek. Het is de eerste doorgang tussen Grieks en Turks Cyprus binnen de stad Nicosia.
Nicosia telde in de periode oktober-december 2011 in totaal 116.392 inwoners. In het deel van Nicosia ten zuiden van de Groene Lijn werden 55.014 inwoners geteld, overwegendGriekssprekend enGrieks-orthodox.Noord-Nicosia heeft 61.378 inwoners, voornamelijkTurkssprekend en met eenislamitische achtergrond. Al met al is de bevolking sinds 1911 meer dan verzevenvoudigd (zie: onderstaand tabel).
De bevolkingsontwikkeling van de stad Nicosia[1][2]
In zowel Noord- als Zuid-Nicosia ligt een vijf kilometer langeVenetiaanse vestingmuur. Deze stervormige muur werd rond 1567 gebouwd en omsluit de oude stad met elfbastions. Vijf bastions liggen in het zuiden (Caraffa,Podocataro,Constanza,D’Avila enTripoli), terwijl er vijf in het noorden zijn gesitueerd (Roccas,Mula,Quirini,Barbaro enLoredano). Het bastionFlatro is gedeeld; hierop bevindt zich de grenspost van beide zijden alsook een VN-post.
DeLedrastraat ligt grotendeels in Zuid-Nicosia en vormt hier een belangrijke winkelstraat. Een kleiner deel van de Ledrastraat ligt in Noord-Nicosia.
Zuid-Nicosia
HetBevrijdingsmonument op het Podocataro-bastion werd kort na de Britse dekolonisering in 1960 opgericht
De in 1872 nog onder Ottomaanse heerschappij gebouwdeFaneromeni-kerk, de grootste kerk van Nicosia
DeJohanneskathedraal die in 1662 gebouwd werd en in de 18e eeuw tot kathedraal verheven
DeOmeriye-moskee, die werd voorafgegaan door de in de 14e eeuw gebouwde gotische kloosterkerk Sint-Maria van de Augustijner heremieten
HetIconenmuseum, dat is ondergebracht in een zijvleugel van het Aartsbisschoppelijk Paleis. Het museum herbergt meer dan 150 iconen en is een van 's werelds belangrijkste iconencollecties
The National Struggle Museum (Het Nationale Strijdmuseum)
HetCyprus Museum ligt iets ten zuidwesten van de oude stad. Het is het belangrijkste archeologische museum van het eiland en biedt met vondsten vanaf dejonge steentijd tot deByzantijnse tijd een beeld van de Cypriotische cultuurgeschiedenis
HetHuis van Hadjigeorgakis Kornesios is een stadsvilla uit de 18e eeuw die een indruk geeft van de leefstijl van de toenmalige elite
HetMonument voor de Armeense Genocide, een gedenkplek voor deArmeense Genocide tijdens het Ottomaanse Rijk
Voetbal is een belangrijke sport in Nicosia. Uit de Cypriotische hoofdstad komen de meest succesvolle voetbalclubs van het land.APOEL Nicosia is de recordkampioen van Cyprus en enige club uit het land dat zich plaatste voor de kwartfinale van deChampions League (2012). APOEL Nicosia deelt hetGSP-stadion met aartsrivaalOmonia Nicosia. Omonia Nicosia heeft een politiek linkse achtergrond.Olympiakos Nicosia is de derde professionele voetbalclub van Nicosia. Ook Olympiakos Nicosia en hetCypriotisch voetbalelftal hebben het GSP-stadion als thuisbasis.
