De eerste nederzettingen die rond het huidige Nice zijn gevonden, dateren van rond 400.000 jaar geleden. Bij de vindplaatsTerra Amata zijn de resten gevonden die wijzen op het vroegste gebruik vanvuur en de bouw van huizen.
In de 4e eeuw voor Christus versloegen Griekse kolonisten uitPhocaea uit de omgeving vanAléria deLiguriërs en stichtten Νικαία (Nikaia ofNicaea) ter ere van deze overwinning. De naam betekentzegerijk, naar deGriekse godin van de overwinning,Nikè. Al snel werd het een van de drukste handelsplaatsen aan de Ligurische kust.
In 154 voor Christus vestigden deRomeinen zich in het gebied, nadat de Griekse nederzettingen Nikaia en Antipolis (Antibes) door Liguriërs uit de omgeving vanBiot enCannes aangevallen waren. Ter bescherming van de regio werd daarop door de Romeinen naast Nicaea een tweede nederzetting,Cemenelum genaamd, op de bergen vanCimiez gesticht. De gevonden ruïnes wijzen erop dat Cemenelum (op de plaats waar vandaag de dag de wijkCimiez ligt) een bevolkingsaantal van 15.000 tot 20.000 had. De plaats had daarmee centrale bestuursfuncties en kende door de bouw van deVia Iulia Augusta (7e eeuw voor Chr.) een opleving, zodat de basis voor de stad groeide.
Cemenelum werd in de 5e eeuw opgegeven, ten gunste van Nicaea. In 508 vielProvence in handen van deOstrogoten, in 536 in handen van hetFrankische Rijk. In de 7e eeuw sloot Nice zich aan bij eenGenuees verbond met andere Ligurische plaatsen. Zodoende kon in de 8e eeuw een aanval door deSaracenen afgeweerd worden, die van over deMiddellandse Zee kwamen. Tijdens de volgende eeuw werd Nice echter regelmatig door hen geplunderd (in 813, 859 en 880). Ook hierna bleef Nice regelmatig blootgesteld aan aanvallen vanmoslims. Van 888 tot 975 opereerden de Saracenen vanuit hun nabijgelegen basis Fraxinet (Farakhshanit in hetArabisch), genoemd naar het dorpje Fraxinetum (La Garde-Freinet). Hierna werden de moslims door een alliantie van Franse vorsten verdreven.
In 1144 werd een gemeenteraad (Consulat) aangesteld, in 1176 gevolgd door de eerste stadswetten. Door een bondgenootschap metPisa werdGenua een vijand van Nice. Hoewel dekoning van Frankrijk en dekeizer de stad graag wilden onderwerpen, bleef Nice bij hetgraafschap Provence horen. Zodoende behoorde de stad in de 12e eeuw bijAragón en vanaf 1246 bij hetHuis van Anjou.
In de 13e eeuw werd de rivaliteit met Genua duidelijk merkbaar, zodat er rond 1250 voor korte tijd een grimmige sfeer in de stad hing. Als reactie liet de graaf van Provence rond 1250 een vloot in Nice stationeren. In 1295 volgde de stichting van de stadVillefranche (betekenendvrije stad ofvrijstad) dicht bij Nice, met een basis om piraterij te bestrijden. Na de dood van gravinJohanna I in 1382, ontstond onenigheid over de opvolging. Karel van Anjou en zijn neef Karel van Durazzo maakten beiden namelijk aanspraak op de troon van het graafschap. Op aanraden vanJean Grimaldi keerde Nice zich in deze strijd tegen de Anjous, waarna in 1388 hertogAmadeus VII van Savoye vanSavoye het oostelijke deel van Provence alsgraafschap Nizza (Frans:Comté de Nice) bij zijn hertogdom voegde, zodat hij toegang tot de zee verkreeg. Vanwege haar strategische ligging werd de stad sterk gefortificeerd en bevochten.
KoningFrans I van Frankrijk doorkruiste in 1524 het graafschap Nizza om de Franse aanspraken inLombardije tegen deHabsburgers te bevechten. Bij de slag vanPavia werd hij doorkeizer Karel V gevangengenomen, die hem in 1525 vanaf Villefranche per schip naar Spanje liet brengen. In 1536 trok deHertog van Savoye zich terug in het graafschap Nizza voor de koning van Frankrijk. Twee jaar later werd in Nice, dankzij bemiddeling vanpaus Paulus III, een wapenstilstand tussen Frans I en Karel V gerealiseerd. In 1543 volgde de belegering en plundering van Nice door de Franse troepen en de vloot van de TurkseKhair ad Din; de citadel bleef behouden. Volgens de lokale overleveringen trad Catherine Ségourane, een wasvrouw, op als eenJeanne d'Arc van Nice, die de aftocht van de Turken bewerkstelligd zou hebben.
Nice in 1624, toen het "Nizza" heette. Italiaans bleef de voertaal tot1860.
In 1600 liet koningHendrik IV van Frankrijk de stad belegeren. Vanwege hetVerdrag van Lyon in 1601 bleef Nice bij het hertogdom Savoye, dat er in 1614 een van de drie gerechtshoven van het land stichtte. Door de havens van het graafschap voor alle naties open te stellen en een volledig vrije handel te verklaren, zorgdeKarel Emanuel I van Savoye in 1626 voor een grote stimulans voor de commercie van de stad. Spanjaarden werden in 1642 uit Nice verdreven.
In 1691 nam koningLodewijk XIV het Graafschap Nizza in, en daarbij ook Nice. Tegelijkertijd nam hij de titelgraaf van Nizza op zich. In 1693 bezocht de militairarchitectSébastien Le Prestre de Vauban de regio rond Nice om de reconstructie van de vesting te regelen. Twee jaar later kwam het Graafschap Nizza terug bij de hertog van Savoye door het trouwen van zijn dochter met een kleinkind van Lodewijk XIV. Tijdens deSpaanse Successieoorlog kwam het opnieuw tot strijd in de regio, omdat Savoye zich aan de kant van de Habsburgers schaarde, tegen Frankrijk. Een Franse aanval onder generaalNicolas de Catinat leidde tot verregaande schade aan de vesting.
Haven van Nice in de 18e eeuwItaliaanse staten in de 19e eeuw
In het kader van deOostenrijkse Successieoorlog veroverden Frans-Spaanse troepen in 1744 het graafschap Nizza. Bij de hierop volgendeVrede van Aken van 1748 werd het graafschap opnieuw aan Savoye toebedeeld. In 1749 werd de huidige haven (Bassin Lympia) aangelegd. Na eenvolksstemming in 1793 werd het graafschap bij Frankrijk gevoegd als 85edepartement, genaamdAlpes-Maritimes.
Van hieruit begonNapoleon Bonaparte in 1796 zijn Italiaanse veldtocht, die tot de bezetting vanPiëmont leidde. In 1800 werd de regio kortstondig door Oostenrijkse troepen bezet. Na de overwinning van Napoleon in deSlag bij Marengo werd het echter weer onder Franse heerschappij gesteld. In 1814 kwam door hetVerdrag van Parijs (1814) het graafschap Nizza bij Piëmont, dat in de tussentijd een deel van hetkoninkrijk Sardinië was geworden. De grenzen werden hierdoor weer die van 1760.
Frankrijk ondersteunde in 1859 de tegen de Habsburgers gerichtenationale vereniging van Italië onder het heerschap van deVictor Emanuel II, de koning van Piëmont-Sardinië. Deze moest daarvoor aanNapoleon III via hetVerdrag van Turijn (1860) toestaan dat Savoye en Nizza uiteindelijk bij Frankrijk werden opgenomen. Dit werd goedgekeurd in een volksraadpleging door 25.000 van de 30.700 stemgerechtigden, een uitslag die waarschijnlijk door de Fransen gemanipuleerd was.
De spoorlijn van deCompagnie des chemins de fer de Paris à Lyon et à la Méditerranée (PLM) bereikte in 1864 de stad Nice. Omdat het station ver buiten de stad op onbebouwd terrein werd gebouwd, verplaatste de bebouwing zich naar de overkant van de rivier de Paillon. De oude binnenstad bleef hierdoor goed behouden.
In de tussentijd was de stad al zo gevestigd als vakantiebestemming voor Engelsen datAlexandre Dumas in 1851 (sarcastisch) verklaarde:Nice is in principe een Engelse stad, waarin men af en toe ook iemand van de oorspronkelijke bevolking kan tegenkomen. In toenemende mate verbleef ook de Europese adel in Nice, zoals de Engelse koninginVictoria en de RussischetsaarNicolaas II, in wiens opdracht in1908 deRussische kerk in Nice, de 'Basiliek Nicolas', werd gesticht. In 1890 kwamen er 22.000 gasten in de winter, in 1910 was dit gestegen tot 150.000.[bron?]
Doordat het een toeristenbestemming werd, kwam er bijpassendeindustrialisatie. In de 20e eeuw trok dit voornamelijk Italiaansegastarbeiders aan, die voornamelijk in de wijkenRiquier enMadeleine gingen wonen. Tijdens deTweede Wereldoorlog werd de stad, die aanvankelijk door Italië maar vanaf oktober 1943 door Duitsland bezet werd, nauwelijks beschadigd. In de bergen boven de stad groepeerdehet verzet zich. Terwijl het aantal Engelsen in de stad geleidelijk minder werd, groeide na de Tweede Wereldoorlog de immigrantengroepen afkomstig uit de vroegereFranse koloniën.
Tijdens het weekend van 17 en 18 juli 1976 vond "de kraak van de eeuw" plaats. Een bende gangsters, onder leiding van Albert Spaggiari, brak de kluizen van deSociété Générale open, en ging met 50 miljoen Franse franken (7,6 miljoen euro) aan de haal.Op 16 oktober 1979 stierven 23 mensen toen de kust geraakt werd door een vloedgolf.
De politiek van Nice werd tijdens het tweede deel van 20e eeuw bepaald door de familie Médecin. Tot 1965 wasJean Médecin burgemeester, zijn zoon Jacques was dit tot 1990. Dat jaar vluchtte hij uit Frankrijk naarUruguay, na beschuldigingen van politieke corruptie. In 1994 werd hij uitgeleverd en vervolgens veroordeeld tot gevangenschap voor verschillende vormen van corruptie.
In 2003 werd in Nice hetVerdrag van Nice getekend, waardoor de spelregels van de Europese Unie gewijzigd werden. Dit was nodig vanwege de komst van tien nieuwe lidstaten.
Op 14 juli 2016 werd in Nice een aanslag gepleegd na een vuurwerkshow voor deFranse nationale feestdag. Een witte vrachtwagen reed in op het publiek. De dader werd door de politie neergeschoten. Bij deze aanslag vielen die dag 85 doden en meer dan 400 gewonden.
De oppervlakte van Nice bedroeg op 1 januari 2022 71,92 vierkante kilometer; de bevolkingsdichtheid was toen 4.918 inwoners per km².
De rivier deVar vormt de westelijke grens van de gemeente. Naast de monding van de Var ligt op een kaap deluchthaven Nice-Côte d'Azur. Naar het oosten strekt zich dePromenade des Anglais uit tot aan de kaap Cap de Nice en de beboste heuvel Mont Boron. Die geeft in het oosten uitzicht op de baaiRade de Villefranche.
De onderstaande kaart toont de ligging van Nice met de belangrijkste infrastructuur en aangrenzende gemeenten.
Hetklimaat van Nice, ingedeeld in hetklimaatsysteem van Köppen, is een Cs-klimaat. Hetmediterraan klimaat dat Nice heeft, levert haar in dezomer gedurende 4 maanden temperaturen op die kunnen oplopen tot gemiddeld 30 graden Celsius. Dit brengt droogte met zich mee. Door de relatief koele wind die overheersend uit Afrika komt is het in de zomers aangenaam nabij de stranden. In winterperiodes is het er nat en zijn er temperaturen van gemiddeld 10 graden Celsius.
In de gemeente liggen de spoorwegstationsNice-Riquier,Nice-Saint-Augustin,Nice-Ville, enNice CP. Nice wordt bediend door deTGV, maar de stad ligt niet aan eenhogesnelheidslijn. Deze eindigt (vanuit Parijs) bij Marseille. Er zijn ideeën om de HSL via de kust door te trekken richting Nice en Italië.
Nice is in de sportwereld bekend van het wielrennen. Nice is jaarlijks in maart de aankomstplaats van de prestigieuze wielerkoersParijs-Nice. De finish is dan op de beroemdePromenade des Anglais.
Nice was tot in de jaren dertig bijna jaarlijks etappeplaats in deRonde van Frankrijk.Philippe Thys enNicolas Frantz wonnen er elk drie etappes. In de jaren nadien kwam deze koers er regelmatig terug. Zo vond op 29 en 30 augustus 2020 deGrand Départ van de Ronde van Frankrijk in Nice plaats. Aanvankelijk zou de Tour in juni starten, maar deze werd in verband met decoronapandemie twee maanden uitgesteld. De twee etappes van en naar Nice leverden ritzeges en gele truien op voor de NoorAlexander Kristoff en een dag later voor de FransmanJulian Alaphilippe. In 2024 eindigde deRonde van Frankrijk eenmalig in Nice. Deze eindigt normaal gesproken op deChamps-Élysées inParijs, maar omdat dat jaar deOlympische Spelen in Parijs werden gehouden werd de finish verplaatst naar Nice. De tijdrit naar Nice werd gewonnen door eindwinnaarTadej Pogačar.
_de_Isidore_Dagnan.jpg)
.svg)
.JPG)
