Neurenberg (Duits:Nürnberg) is eenkreisfreie Stadt in het midden van de Duitse deelstaatBeieren. De stad telt 515.543 inwoners (31 december 2020)[1] op een oppervlakte van 186,38km². Samen met de omliggende gemeentenFürth,Erlangen enSchwabach vormt het een agglomeratie van 1,3 miljoen inwoners.[2][3].
De stad is een van de weinige steden in Duitsland die de oorspronkelijke vestingmuren en torens grotendeels heeft behouden.
In1493 werd hier de beroemdeKroniek van Neurenberg uitgegeven. De stad was machtig als centraal punt van het invloedrijkeBurggraafschap Neurenberg. Zie ook:Rijksstad Neurenberg. Van de 15e tot de 17e eeuw had Neurenberg een bloeiendemetaalindustrie. Daarna raakte de stad in verval.
In 1927, 1929 en van 1933 tot en met 1938 werden in de stad denationaalsocialistische'partijdagen' van de nazipartij (NSDAP) gehouden. De keuze voor Neurenberg kwam voort uit de plaats die de stad in hetmiddeleeuwse Duitse Keizerrijk had ingenomen als verzamelplaats voorRijksdagen en hoeder van deregalia van de Keizer.Neurenberg was in 1933 beslist geen door denazi's gedomineerde plaats; de stad had toen eenliberale burgemeester en een progressief bestuur. Dit bestuur was ook zeker niet blij met de nazipartijdagen die er plaatsvonden omdat die voor veel onrust zorgden en het verbood ze in de jaren 1930, 1931 en 1932. Nadat de nazi´s in 1933 aan de macht waren gekomen kon het bestuur de dagen niet meer verbieden en werden niet-nazistische gemeentepolitici geïntimideerd en vervolgd.Julius Streicher woonde eveneens in Neurenberg.
Derassenwetten van de Nationaalsocialistische staat, wetgeving waarbijJoodse burgers van het maatschappelijke leven werden uitgesloten en rechteloos werden gemaakt, zijn in Neurenberg afgekondigd en worden daarom de "Rassenwetten van Neurenberg" genoemd.
Tot deTweede Wereldoorlog had de binnenstad een vrijwel geheelmiddeleeuws karakter bewaard metgotische bouwwerken. Door luchtaanvallen en een vier dagen durend grondoffensief aan het eind van de oorlog werd de historische binnenstad vrijwel geheel verwoest.Na de oorlog werd de middeleeuwse bebouwing van de binnenstad weer grotendeels gereconstrueerd.
DeProcessen van Neurenberg werden in 1945-1946 door het Neurenberg-tribunaal gehouden tegen de leiders vannazi-Duitsland die beschuldigd werden vanoorlogsmisdaden. De geallieerden vonden Neurenberg daarvoor gepast vanwege het belang van de stad voor de verslagen nazi's: hier werden de nazi-partijdagen gehouden en de Neurenberger rassenwetten afgekondigd. Een meer pragmatische reden was dat de stad, zelf grotendeels verwoest in de laatste oorlogsmaanden, nog een intact groot gerechtshof had met een bijbehorende gevangenis.
Tot de bekendste naoorlogse bedrijven behoorde het landelijk bekendepostorderbedrijfQuelle, waarvoor de beroemde architect Ernst Neufert in1955 een groot logistiek gebouw ontwierp. Het complex kwam in 2009 door het faillissement van Quelle leeg te staan, en was anno2015 het op één na grootste leegstaande gebouw van Duitsland. Het vinden van een nieuwe bestemming wordt bemoeilijkt, doordat het gebouw onder monumentenzorg staat.
In 1888 overschreed Neurenberg de 100.000 inwoners. In 1900 had de stad meer dan 250.000 inwoners. Het hoogste aantal van 515.000 inwoners werd bereikt in 1972, waarna het inwoneraantal zakte tot 465.000 in 1985. Sindsdien werd het half miljoen opnieuw bereikt in 1992 en na opnieuw een daling in 2006.
Neurenberg is de Europese hoofdstad vanspeelgoed. Dit uit zich bijvoorbeeld in de jaarlijkseSpielwarenmesse en het speelgoedmuseum. Fabrikanten zoalsFerbedo enSchuco hadden hier hun zetel.
Zeppelinfeld, het enorme stadion waar de partijdagen van de NSDAP plaatsvonden. Het enorme podium en het stadion van de Hitlerjugend zijn er nog steeds te zien.
1. FC Nürnberg is de professionele voetbalclub van Neurenberg. 1. FC Nürnberg werd 9 keer landskampioen van Duitsland. Dit gebeurde voor het laatst in 1968. Neurenberg was speelstad bij hetWereldkampioenschap voetbal van 2006. De wedstrijden werden gespeeld in hetFrankenstadion. Neurenberg was in 2001 gastheer van hetWK ijshockey.
7 km ten noorden van de stad ligt deFlughafen Nürnberg, een internationale luchthaven die nipt tot de top 10 van de Duitse luchthavens behoort in termen van passagiersverkeer.
De stad ligt op het kruispunt van meerdere Duitse autosnelwegen, die zich vooral ten zuiden en ten oosten van de stad kruisen waaronder deA 3, deA 6, deA 9 en deA 73. Ook een aantal Bundesstraßen geven aansluiting op de ring rond Neurenberg zoals deB 2, deB 4, deB 8 en deB 14.
De stad is opgenomen in het IC/ICE netwerk van deDeutsche Bahn. Bijna alle treinen stoppen in het hoofdstationNürnberg Hauptbahnhof wat eenknooppunt voor langeafstandsverkeer is. Enkel sommige regionale treinen van de Gräfenbergspoorlijn die eindigen in Nordost-Bahnhof, vanwaar er aansluiting op de metro is, doen niet Nürnberg Hauptbahnhof aan.
Neurenberg heeft eenS-Bahnnet van vier lijnen in de regio (S1 t/m S4), drieU-Bahn lijnen (U1 t/m U3), waarvan twee zonder bestuurder. Daarnaast rijden er in de stad zelf diverse tramlijnen (4 t/m 9). Devervoersautoriteit is de "Verkehrsverbund Großraum Nürnberg", de VGN en de exploitant van de metro, tram en bus is de VAG Verkehrsaktiengesellschaft.[4].
.svg)
.svg)
.svg)
