Voor het kanton, zieKanton Pelt.Gemeente inBelgië.svg) | |||
|---|---|---|---|
  | |||
| Geografie | |||
| Gewest |  Vlaanderen | ||
| Provincie | .svg) Limburg | ||
| Arrondissement | Maaseik | ||
| Oppervlakte – Onbebouwd – Woongebied – Andere | onbekend | ||
| Coördinaten | 51° 14' NB, 5° 26' OL | ||
| Bevolking (bron:Statbel) | |||
| Inwoners – Mannen – Vrouwen – Bevolkingsdichtheid | onbekend | ||
| Leeftijdsopbouw – 0-17 jaar – 18-64 jaar – 65 jaar en ouder | onbekend | ||
| Buitenlanders | onbekend%(01/01/2024) | ||
| Economie | |||
| Gemiddeldinkomen | onbekend euro/inw.(2022) | ||
| Werkloosheidsgraad | onbekend%(jan. 2019) | ||
| Overige informatie | |||
| Postcode 3910 3910 | Deelgemeente Neerpelt Sint-Huibrechts-Lille | ||
| Zonenummer | 011 | ||
| NIS-code | 72025 | ||
| Politiezone | [[Politiezone |]] | ||
| Hulpverleningszone | [[Hulpverleningszone |]] | ||
| Website | www | ||
| Detailkaart | |||
 | |||
| ligging binnen het arrondissement Maaseik in de provincie Limburg | |||
| |||
Neerpelt is een voormaligegemeente in het noorden van deBelgische provincieLimburg die alsdeelgemeente op 1 januari 2019 opging in de nieuwefusiegemeentePelt. Inwoners van Neerpelt worden 'Neerpeltenaren' genoemd.
In Neerpelt zijn sporen van prehistorische beschaving teruggevonden. Samen met het hoger gelegenOverpelt werd Neerpelt vanaf de vroege middeleeuwen dichter bevolkt. Het kreeg toen de naamPaleth(e) (poel, moerassig gebied). Pas in 1218 kwam het voorvoegsel "neer-" voor. Sommige bronnen geven aan dat de Ierse missionarisWillibrordus (658-739) in de buurtschapHerent een kapel zou gebouwd hebben. Hiervan is echter niets bewaard gebleven en er is evenmin een bevestiging door archeologische vondsten.
In de late middeleeuwen en daarna vormde Neerpelt, samen met Overpelt,Kaulille enKleine-Brogel hetAmbacht Pelt, een bestuurlijk gebied in het graafschapLoon (tot 1366), daarna in het onafhankelijkePrinsbisdom Luik (tot aan deFranse Revolutie). Vanaf 1815 was Neerpelt een gemeente in de provincie Limburg van het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden, na de opsplitsing van Limburg (1839) in Belgisch-Limburg. De kantonhoofdplaats kwam in 1910 over van het naburigeAchel.
De moderne tijd brak aan met de aanleg van despoorlijn Antwerpen-Mönchengladbach (1879), die het landelijke Neerpelt en heel deNoorderkempen ontsloot. Neerpelt kreeg een eigenstation. De Duitsers noemden de lijn de 'Baumwolle-Bahn' omdat er Amerikaans katoen werd aangevoerd voor de textielindustrie inMönchengladbach enKrefeld. Met de bouw van de sterk vervuilende zinkfabriek in Overpelt begon in 1888 ook de industrialisatie van de streek. Een groot deel van de grond is hierdoor metcadmium verontreinigd.
Tegen het einde van deTweede Wereldoorlog, in september 1944, hield het Britse grondleger vanveldmaarschalk Montgomery één week pauze aan hetKempens Kanaal; het kerkdorpGrote Heide werd daardoor later bevrijd van de Duitse bezetter (die in die periode de kerktoren van Neerpelt-centrum stukschoot) dan de rest van de gemeente. Op 17 september 1944 startte vanuit Neerpelt en het naburigeLommel deOperatie Market Garden, die geheel Nederland had moeten bevrijden, maar bij Arnhem vast zou lopen.
In 1976 fuseerde de gemeente, de hoofdplaats werd Neerpelt. De fusiegemeente bestond uit 2 deelgemeentes, met name Neerpelt enSint-Huibrechts-Lille, dat tot 1976 een zelfstandige gemeente was. In Neerpelt zelf liggen nog drie woonkernen die elk een zelfstandige parochie zijn, meer bepaald:Grote Heide,Herent enBoseind.
In 2017 werd bekendgemaakt dat Neerpelt enOverpelt in 2019 fuseren tot een nieuwe gemeente met de naamPelt.[1] Op zondag 14 oktober 2018 werd de toekomstige gemeenteraad van de nieuwe gemeente Pelt gekozen worden die begin januari 2019 in functie trad.
Neerpelt is de hoofdplaats van hetkieskanton engerechtelijk kantonNeerpelt. De gemeente beschikt dan ook over eenvredegerecht en regionale belastingkantoren. Voor wat betreft het landschap behoort het zandige Neerpelt tot deKempen.
Neerpelt wordt door hetKanaal Bocholt-Herentals (Kempisch kanaal) in tweeën gedeeld. Door Neerpelt stroomt deDommel. Het riviertje vormt gedeeltelijk de natuurlijke grens met het naburigeOverpelt en stroomt dan via het natuurgebied Het Hageven de grens met Nederland over. De bossen in Neerpelt behoren tot het bosgebiedBosland.
| # | Naam | Opp. (km²) | Inwoners (2020) | Inwoners per km² | NIS-code |
|---|---|---|---|---|---|
| 1 | Neerpelt | 29,39 | 13.978 | 475 | 72025A |
| 2 | Sint-Huibrechts-Lille | 13,49 | 3.410 | 253 | 72025B |
De gemeente Neerpelt telt ruim 16.000 inwoners, waarvan er 2440 in 2006 deNederlandse nationaliteit hadden.
Alle historische gegevens hebben betrekking op de huidige gemeente, inclusief deelgemeenten, zoals ontstaan na de fusie van 1 januari 1977.
De zelfstandige gemeente Neerpelt lag in hetkieskantonNeerpelt (dat identiek is aan hetprovinciedistrictNeerpelt) en hetkiesarrondissementHasselt-Tongeren-Maaseik (identiek aan dekieskringLimburg).
|
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Partij of kartel | 10-10-1976[5] | 10-10-1982[5] | 9-10-1988[5] | 9-10-1994[5] | 8-10-2000[5] | 8-10-2006[6] | 14-10-2012[7] | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Stemmen / Zetels | % | 21 | % | 23 | % | 23 | % | 23 | % | 25 | % | 25 | % | 25 | |
| CVP1 /CD&V+N-VAA /CD&V2 | 68,21 | 17 | 59,921 | 16 | 56,731 | 15 | 56,51 | 15 | 57,091 | 17 | 48,29A | 14 | 41,744 | 13 | |
| VU1 / NIEUW2 /VU&ID3 /CD&V+N-VAA /N-VA4 | 10,591 | 1 | 18,11 | 4 | 12,751 | 2 | 82 | 1 | 5,863 | 0 | 23,934 | 7 | |||
| SP1 /sp.a2 | 16,311 | 3 | 16,561 | 3 | 15,461 | 3 | 14,241 | 3 | 14,271 | 3 | 15,692 | 4 | 14,722 | 3 | |
| PVV1 /VLD2 /VLD+Open3 /Open Vld4 | 4,91 | 0 | 5,411 | 0 | 15,071 | 3 | 17,372 | 4 | 18,762 | 5 | 18,843 | 5 | 8,924 | 2 | |
| Agalev1 /Groen!2 /Groen3 | - | - | - | - | 4,021 | 0 | 5,302 | 0 | 5,783 | 0 | |||||
| Vlaams Belang | - | - | - | - | - | 11,87 | 2 | 4,92 | 0 | ||||||
| N2000 | - | - | - | 3,89 | 0 | - | - | - | |||||||
| Totaal stemmen | 7325 | 8422 | 9159 | 9566 | 10210 | 10616 | 10731 | ||||||||
| Opkomst % | 96,99 | 96,34 | 95,64 | 96,49 | 94,03 | ||||||||||
| Blanco en ongeldig % | 3,07 | 4,51 | 5,28 | 5,32 | 5,13 | 4,79 | 3,52 | ||||||||
De zetels van de gevormde meerderheid staanvetjes afgedrukt. De grootste partij is in kleur.
De rode cijfers naast de gegevens duiden aan onder welke naam de partijen telkens bij een verkiezing opkwamen.
Zie voor de gemeenteraadsverkiezingen van 2018 en later op de fusiegemeentePelt.
Opvallend is deDommel, die feitelijk door de kern van Neerpelt stroomt en tevens de grens metOverpelt vormt. Het Dommeldal is tegenwoordig voor een belangrijk deel gelegen in het natuurgebiedPlateaux-Hageven dat zich ten noordwesten van de plaats uitstrekt. Ten oosten hiervan is een landbouwgebied, waar ook veel intensieve veehouderij voorkomt, en nog verder naar het oosten beginnen naaldbossen. Ten noorden van Neerpelt ligt het landschappelijk fraaieKanaal Bocholt-Herentals, waar ook fietspaden langs lopen.
Veel routes van het bekendefietsroutenetwerk lopen door Neerpelt, voor een groot deel langs hetKanaal Bocholt-Herentals. Neerpelt heeft bovendien een erkendnatuurreservaat: het Hageven. Dit ligt tegen de Nederlandse grens. De meeste natuurgebieden in Neerpelt liggen in het bosgebiedBosland.
Het Neerpeltse dialect behoort tot hetWest-Limburgs. Tussen Neerpelt en Lommel loopt deUerdinger linie, deisoglosse tussen hetBrabants (ik, ook) en hetLimburgs (ich, ooch). Typisch Limburgs is ook de meervoudsvorming door middel van Umlaut: boek/bük, stoel/stül (in plaats van boek/boeken, stoel/stoelen) en de oude, Algemeen-Germaanse lange -oe- klank in hoes (huis),moes (muis), en de oude -ie-klank in ies (ijs), kieke (kijken); klanken zoals die vandaag nog in bijvoorbeeld het Deens aanwezig zijn.
Elk jaar in mei wordt in Neerpelt hetEuropees Muziekfestival voor de Jeugd georganiseerd, waarbij afwisselend koren en orkesten vanuit Europa en tegenwoordig ook andere landen (zoalsJapan enMexico) samenkomen. Het festival benadrukt de strijd tegenracisme en anderediscriminatie.
In hetSint-Hubertuscollege is de dansgroep Imago Tijl thuis, een choreografisch ensemble dat uit scholieren van het gymnasium bestaat. Ook te vinden in Neerpelt: hetProvinciaal Domein Dommelhof, eencultureel centrum in bosrijke omgeving.
In Neerpelt is de digitale krant 'Internetgazet' begonnen. Deze krant wordt gebruikt in Neerpelt,Overpelt,Lommel,Hamont-Achel,Hechtel-Eksel,Houthalen-Helchteren,Peer,Heusden-Zolder enTongeren.
In februari 2011 isRaf Simons (zie boven) genomineerd voor eenOscar voor de kleren die hij ontwierp in de filmIo Sono L'Amore.
Door de afwezigheid van industrie is Neerpelt een typische woongemeente. Ook behoort Neerpelt, samen metHechtel-Eksel, tot de duurste woongemeentes van Limburg.
·
·
Deelgemeenten:Neerpelt ·Overpelt ·Sint-Huibrechts-Lille
Overige kernen:Boseind ·Grote Heide ·Haspershoven ·Heesakker ·Herent ·Holheide ·Lindelhoeven ·Overpelt-Fabriek
Belgische gemeenten ·Arrondissement Maaseik ·Limburg ·Vlaanderen
