Navassa (Frans:La Navase ofNavasse,Kreyòl:Lanavaz) is eenonbewoond eiland in deCaraïbische Zee, ongeveer op een kwart van de route vanHaïti naarJamaica. Het werd in 1504 ontdekt door de bemanning van Columbus, die het Navasa noemden maar er niet aan land ging.[1][2]
De status van het eiland is omstreden: het is bezit van deVerenigde Staten, en wordt derhalve beschouwd als een van de zogenaamdeAmerikaanse Kleinere Afgelegen Eilanden. Maar het eiland wordt ook opgeëist doorHaïti, en zelfs op persoonlijke titel door de avonturier Bill Warren.
Navassa omstreeks 1870, met Lulutown gelegen aan de Lulubaai
Navassa is drie kilometer lang en twee kilometer breed. Het eiland heeft een oppervlakte van 5,2 km². Ten noordwesten van de zuidpunt ligt Lulu Town, een verlaten nederzetting aan de Lulubaai.[3]
Het eiland wordt omgeven doorriffen. Het hoogste punt,Dunning Hill, ligt op 76 meter boven de zeespiegel. De natuur op Navassa zelf en in de zeeën eromheen is uniek en bijna ongerept. Zo is het eiland de enige vindplaats van de Navassa-musduif(Columbina passerina navassae) en komen er enkele zeldzamehagedissensoorten voor zoals deneushoornleguaan (Cyclura cornuta) en dekielstaartleguaanLeiocephalus eremitus.
In 1856 nam hetAmerikaanse Congres deGuano Islands Act aan, dat bepaalde dat elke burger van dit land zich onbewoonde en niet-opgeëiste eilanden kon toe-eigenen waaropguano gevonden werd. Na een bureaucratische procedure werd dit eiland dan officieel grondgebied van de Verenigde Staten. Op 1 juli 1857 werd Navassa op basis van deze wet opgeëist door kapitein Peter Duncan. In 1859 erkende de Amerikaanse regering het officieel als eigendom van de Verenigde Staten. Het delven van guano was zwaar werk onder moeilijke omstandigheden. Daarom liet men het werk vooral doen door zwarte arbeiders en gedetineerden uit de gevangenis vanMaryland. Zij werkten in omstandigheden die nauwelijks beter waren danslavernij.
Toen eenaandeelhouder in de guanoproductie op dit eiland werd ontslagen, ging hij naar keizerFaustin I van Haïti en wees hem erop dat dit een Haïtiaans eiland was. Daarop verhuurde de keizer het eiland in 1856[bron?] aan deze Ramoth, en stuurde een aantal kanonneerboten om de guanodelvers te verjagen. De Verenigde Staten verjoegen deze met een aantal oorlogsschepen. In 1872 probeerde Haïti opnieuw het eiland op te eisen, maar zonder succes.
In 1889 vond er een opstand plaats onder de arbeiders, waarbij vijf blanke opzichters werden vermoord. Hierop werden alle arbeiders naar de Verenigde Staten gebracht. Zeventien van hen werden veroordeeld in een zaak die veel aandacht van de zwarte gemeenschap kreeg. In de verdediging voerden zij aan dat het eiland geen onderdeel van de Verenigde Staten was, en dat de wet van dit land er dus niet gold. HetHooggerechtshof bepaalde daarop dat het eiland onderdeel van de Verenigde Staten was. Daarna werden er andere arbeiders naar het eiland gebracht, en de omstandigheden verbeterden niet. Het lukte een arbeider om een brief aan presidentBenjamin Harrison bezorgd te krijgen, waarop deze een schip naar het eiland zond om de situatie te onderzoeken. Dit luidde het einde in van de guanoproductie op Navassa, te meer ook omdat meststoffen rond die tijd gemakkelijker elders verkrijgbaar waren.
Vuurtoren van Navassa
In 1916 stopte daarom de guanowinning. In die tijd was juist hetPanamakanaal gereedgekomen, en het eiland lag op een gevaarlijke plek op de route. Daarom werd er in 1917 eenvuurtoren opgericht. Deze werd lange tijd bediend door dekustwacht van de Verenigde Staten. Vanaf 1996 functioneert hij automatisch.
In 1989 heeft Haïti het eiland korte tijd bezet, waarbij programma's werden uitgezonden doorRadio Free Navassa.
In 1998 ontstond er opnieuw een diplomatieke rel toen een wetenschappelijke expeditie uit de Verenigde Staten het eiland bezocht. Inzet van het conflict was debiodiversiteit op Navassa zelf, en ook deterritoriale wateren waar het bezit van het eiland recht op geeft.
De claim vanHaïti is gebaseerd op hetVerdrag van Rijswijk van 1697, waarinSpanje het westelijke gedeelte van het eilandHispaniola afstond aanFrankrijk, inclusief de nabijgelegen eilanden waaronder La Navase. Na de Franse erkenning van de onafhankelijkheid van Haïti in 1825 zou het eiland daardoor tot dit land behoren.
Haïti heeft zijn claim op dit eiland zelfs vastgelegd in deGrondwet.
Het territorium van de Republiek Haïti omvat: a) het Westelijke deel van het Eiland Haïti, alsmede de aanliggende eilanden:la Gonâve,La Tortue,Île à Vache,les Cayemites,La Navase,La Grande Caye en de andere eilanden in de Territoriale Zee
In 1856 nam hetAmerikaanse Congres deGuano Islands Act aan, die bepaalde dat elke burger van dit land zich onbewoonde en niet-opgeëiste eilanden kon toe-eigenen waaropguano gevonden werd. Via een bureaucratische procedure werd dit eiland dan officieel grondgebied van de Verenigde Staten. Op 1 juli 1857 werd Navassa op basis van deze wet opgeëist door kapitein Peter Duncan. In 1859 erkende de Amerikaanse regering het officieel als eigendom van de Verenigde Staten.
William (Bill) Warren is een avonturier uitCalifornië, die onder andereschatten opduikt uit zee. Hij diende een officiële aanvraag in om het eiland in bezit te nemen, op basis van dezelfdeGuano Islands Act. Na de overdracht van het eiland in 1996 aan hetDepartment of the Interior spande hij een rechtszaak aan tegenpresident Clinton en de ministersBruce Babbitt van Binnenlandse Zaken enMadeleine Albright van Buitenlandse Zaken, waarvan het claimbedrag opliep tot 50 miljoendollar. Deze zaak verloor hij, omdat de rechtbank verklaarde dat deGuano Islands Act haar geldigheid verloren had na het eind van de guanowinning in 1916.
Navassa heeft geen eigen vlag. DeVerenigde Staten, die het eiland hebben geclaimd, plaatsen het onder deAmerikaanse vlag.[4] Navassa wordt echter ook opgeëist doorHaïti, dat derhalve de Amerikaanse vlag niet erkent als vlag voor dit verderonbewoonde eiland.[5]
In 2001 werd ter gelegenheid van de 60-jarige herdenking van deJapanseaanval op Pearl Harbor een vlag voor het eiland ontworpen door deHawaiiaanse ontwerperHarry Wheeler.[6][7] Deze niet-officiële vlag bestaat uit twee horizontale banden in de kleuren wit (boven) en blauw, met daartussen een groen profiel van het eiland, getooid met de uitvergrotevuurtoren.[8] Op 7 december 2001 werd deze vlag gehesen[9] op hetUSS Arizona Memorial, samen met de eveneens niet-officiële vlaggen vanJohnston,Midway enPalmyra.[4]
↑Pietrowicz, Nick, Navassa: America’s Forgotten Caribbean Island. The Institute of World Politics (10 februari 2021). Geraadpleegd op4 december 2023. “The island was likely first discovered by a group of Columbus’ men, who chanced upon it in 1504 while transiting from what is now Jamaica to present-day Haiti. They sailed past the island, naming it “Navaza,” and continued east without formally visiting their discovery”
↑De claim van Haiti wordt bevestigd door(en)Unoccupied Territories: The Outlying Islands of America's Realm. The Center for Land Use Interpretation. Geraadpleegd op6 december 2023. “since 1857 Navassa has also been claimed by Haiti” en(en) (14 november 2023). Navassa Island.The World Factbook (Central Intelligence Agency). Citaten: "Haiti has claimed the island since the 19th century" en "Navassa Island (US)-Haiti: claimed by Haiti and is in Haiti’s constitution". Het feit dat Haïti het eiland in hun constitutie heeft, impliceert dat de Amerikaanse vlag niet erkend wordt.
