| Natuurpunt vzw | ||
|---|---|---|
 | ||
| Geschiedenis | ||
| Opgericht | 2001 | |
| Fusie van | De Wielewaal &Natuurreservaten vzw | |
| Rechtsvorm | vereniging zonder winstoogmerk | |
| Structuur | ||
| Voorzitter | Bart Vangansbeke | |
| Directeur | Noah Janssen | |
| Werkgebied | Vlaanderen enBrussel | |
| Hoofdkantoor | Mechelen | |
| Land | België | |
| Doel | Natuureducatie, natuurbeheer en natuurstudie | |
| Motto of slagzin | Natuur voor iedereen | |
| Aantal leden | 6000 actieve vrijwilligers (2018) 123.333 leden (2020) | |
| Aantal werknemers | 487 (2018) | |
| Begroting | ||
| Inkomen | 48.665.000 € (2018) | |
| Kosten | 46.638.000 € (2018) | |
| Media | ||
| Tijdschrift | Natuur.Blad,Natuur.Focus,Natuur.oriolus,Zoogdier | |
| Website | https://www.natuurpunt.be | |
Natuurpunt vzw is eennatuurbehoudsvereniging die inVlaanderen enBrussel actief is. De werking steunt op drie pijlers:natuureducatie,natuurbeheer ennatuurstudie. In 2023 heeft Natuurpunt 500 natuurgebieden met een oppervlakte van meer dan 28.000 hectare natuurgebied in beheer, goed voor zo’n 2 procent van het Vlaamse grondgebied.[1] Natuurpunt is met meer dan 130.000 leden de grootste Vlaamse natuurvereniging. De Franstalige tegenhanger in Brussel enWallonië isNatagora.
Natuurpuntvzw is in 2001 ontstaan uit de fusie vanDe Wielewaal vzw (opgericht in 1933) enNatuurreservaten vzw. Deze laatste was voortgekomen uit deBelgische Natuur- en Vogelreservaten (BNVR), opgericht in 1951 als Belgische Vogelreservaten.[2]
In 2014 had de vereniging voor meer dan 37 miljoen euro uitgaven. 81% van deze uitgaven ging naar de aankoop en het beheer van natuurgebieden.[3] In 2016 had Natuurpunt 102.324 leden en 458 personeelsleden. Ze bezat 2.639 km wandelpad, 22.957 hectare aan natuurgebieden, 7.000 hectare bos, beheerde 4.680 hectare natuur met landbouwers en 12 bezoekerscentra. De afdelingen, koepels en werkgroepen organiseerden talloze activiteiten en Natuurpunt nam deel aan zogenaamde LIFE+-projecten en organiseerde verscheidene cursussen.[4]
Natuurpunt krijgt geregeld aandacht in de media. Zo kwam de vereniging in 2017 in opspraak omdat het de grootste netto-ontbosser bleek van Vlaanderen. Volgens toenmalig Vlaams ministerSchauvliege compenseerde Natuurpunt de bossen die ze rooide ten voordele van stuifduinen,heide en anderehalfnatuurlijke landschappen niet. Natuurpunt antwoordde dat het om monotone plantagebossen ging, intern te compenseren en de Europese regels te moeten volgen inzake biodiversiteit.[5][6]
Een jaar later was er media-aandacht omdat de bestuurswisseling niet vlekkeloos verliep.[7][8][9]
In 2019 kreeg de vereniging deGouden erepenning van het Vlaams Parlement omdat deze zich 'langdurig en aanwijsbaar verdienstelijk had gemaakt voor de geestelijke of materiële ontplooiing of voor het welzijn of de welvaart van de Vlaamse Gemeenschap', in dit geval aangaande 'natuur en milieu'.[10]
Natuurpunt bestaat uit 6vzw’s, met elk een raad van bestuur:
Natuurpunt is een vrijwilligersvereniging en een ledenvereniging. Het grootste deel van de werking wordt gedragen doorvrijwilligers in de lokale kernen. In elke Vlaamse gemeente zijn afdelingen en werkgroepen actief. Zo'n 170 Natuurpuntafdelingen zijn verantwoordelijk voor de lokale werking. De vrijwilligers nemen het initiatief voor aankoop, beheer en openstelling van natuurgebieden. In die taken worden ze bijgestaan door professionele ploegen van Natuurpunt.
Via het werk in de meer dan 120 studiewerkgroepen (ook vrijwilligers) en met waarnemingen.be[11] (een populaire natuurstudiedatabank) houdt Natuurpunt de gezondheid van de Vlaamse natuur in de gaten, en levert ze de wetenschappelijke basis voor het natuurbeleid van de overheid. Elk jaar organiseert de vereniging een aantalcitizen-science-campagnes, waarbij de burgers uitgenodigd worden om mee te werken aan natuurstudie. In januari is er Het Grote Vogelweekend[a][12] en in de zomer worden de vlinders geteld voor Het Grote Vlinderweekend.[13] Met deze grootschalige campagnes wil Natuurpunt meer te weten komen over het leefmilieu van de vogels en de vlinders en hun verspreiding in de tuinen.
Daarnaast geeft Natuurpunt werk aan honderden arbeiders die het niet makkelijk hebben in de klassieke economie. Via Natuur- en Landschapszorg (NLZ), een maatwerkbedrijf in de schoot van Natuurpunt, krijgen mensen de kans om als natuurarbeider de draad opnieuw op te pikken en werkervaring op te doen. Ze kunnen hun talenten ontdekken en gespecialiseerde kennis opdoen. Tegelijkertijd geven ze de natuur in Vlaanderen een duw in de rug. Er zijn ruim 20 ploegen aan de slag bij NLZ.
De vereniging heeft ook een aantal vaste medewerkers in dienst in haar secretariaten inMechelen ofTurnhout, in haar bezoekerscentra of bij de terreinploegen.
Natuurpunt heeft ook een vormingswerking, Natuurpunt CVN (Natuurpunt Centrum Voor Natuur- en milieueducatie). In 2015 smolten Natuurpunt Educatie en CVN samen tot de huidige werking. De werking heeft een vormingscentrum inTurnhout waar onder andere het Natuurpunt-museum en een ecologische tuin gevestigd zijn.[14]
In 2015 volgdeLieven De SchamphelaereWalter Roggeman op als voorzitter van Natuurpunt. In 2021 werdBart Vangansbeke de nieuwe voorzitter. Sinds 1 maart 2024 isNoah Janssen algemeen directeur.
In 2023 werd Natuurpunt aan een Vlaamse subsidie-audit onderworpen, als testcase voor de audit van het volledige subsidielandschap. Daaruit bleek dat er geen sprake is van oversubsidiëring, dat Natuurpunt de subsidies correct gebruikt waarvoor ze bedoeld zijn en dat ze een veelvoud renderen vanwege de inzet van duizenden vrijwilligers.[15]
Natuurpunt geeft verschillende tijdschriften uit.[16]
