Voor het kanaal zieMusselkanaal (kanaal)

Musselkanaal

Plaats inNederland
Situering
Provincie	Groningen (provincie)Groningen
Gemeente	StadskanaalStadskanaal
Coördinaten	52° 56′ NB, 7° 1′ OL
Algemeen
Oppervlakte	11,56[1] km²
- land	11,35[1] km²
- water	0,22[1] km²
Inwoners (2023-01-01)	7.345[1] (635 inw./km²)
Woning­voorraad	3.414 woningen[1]
Overig
Postcode	9581
Woonplaats­code	3075
Foto's
Musselkanaal (anno 2018)
Portaal    Nederland

Musselkanaal (Gronings:Muzzelknoal) is eenlintdorp in deNederlandse provincieGroningen. In 2023 telde het dorp 7.345 inwoners.^[1]

Het dorp ligt in het verlengde vanStadskanaal in degelijknamige gemeente en aan hetMusselkanaal. Het dorp grenst aan deSemslinie en daarmee aan de provincieDrenthe. Musselkanaal begint globaal bij het vierde verlaat en eindigt op de gemeentegrens tussen de gemeente Stadskanaal enVlagtwedde, iets voorbij de plek waar hetMussel-Aa-kanaal en het Musselkanaal samenkomen. Ten noorden van Musselkanaal ligt het gehuchtHorsten, voor de ontwikkeling van het dorp Musselkanaal werd het tegenwoordige dorpsgebied met deze naam aangeduid. Het openluchtzwembad van Musselkanaal draagt ook deze naam.

Drie "monden", zijkanalen vanuit de Drentse Veenkoloniën komen in Musselkanaal in het gelijknamige kanaal: De1e Exloërmond, de2e Exloërmond en deValthermond. Op de plek waar het Valthermond in het Musselkanaal komt ligt de IJzeren klap over het kanaal. In 1853 werd bij de aanleg van het Stadskanaal/Musselkanaal dit punt bereikt. Ten zuidoosten van de IJzeren klap wordt deMussel-Aa gepasseerd. Hier was het veendek dunner en werd het al voor de verveningen agrarisch benut. Het werd bijvoorbeeld gebruikt als hooiland, wat we terugzien in een naam als de Musselhooistukken. Ten zuiden van Musselkanaal is de loop van deze beek vrijwel verdwenen, ten noorden ervan is het geïntegreerd in de waterlopen van een wandelpark. In de zogenaamde Parkwijk in het zuiden van Musselkanaal is een hertenkamp in het daar aanwezige park. Ook in die wijk zijn de sportvelden van de voetbalvereniging Musselkanaal en het verzorgingshuis A-Horst.

Gedurende een lange periode heeft er een koekjesfabriek vanBranbergen gestaan. Hier werden koekjes gemaakt met de beeltenis vanBruintje Beer, een stripheld. Om deze reden is in het centrum van Musselkanaal een standbeeld van Bruintje Beer geplaatst.

De eerste railverbinding kreeg Musselkanaal in 1894 toen deEerste Groninger Tramway-Maatschappij haar paardentramlijn vanZuidbroek naarStadskanaal verlengde naar Valthermond. In 1895 werd deze lijn nog eens verlengd richtingTer Apel.

De N.V.Gronings-Drentsche Spoorwegmaatschappij Stadskanaal-Ter Apel-Rijksgrens (STAR) opende in 1924 haar lijn. In 1934 werd het goederenvervoer beëindigd, daaropvolgend het personenvervoer in 1935. In 1941 werd het goederenvervoer weer beperkt hervat, om in 1942 weer gestaakt te worden. In 1946 werd opnieuw met goederenvervoer begonnen. In 1972 werd het goederenvervoer tussen Musselkanaal en Ter Apel definitief beëindigd, nadat het tussen 1963 en 1966 tijdelijk stopgezet was geweest. De lijn werd opgebroken, aanvankelijk vanafZandberg, later volgde ook het deel tussen Musselkanaal en Zandberg. Hierdoor werd Musselkanaal eenkopstation. De oude spoorbrug over het 1e Valthermond, ter hoogte van de Aweg, is in 2009 vervangen door een voetgangersbrug. Tot 1988 vond er nog goederenvervoer plaats zoals het vervoer van kunstmest naar decoöperatie "Algemeen Belang" die zich aan het spoordok had gevestigd. Het goederenvervoer tussen Musselkanaal en Veendam werd beginjaren negentig stopgezet. Een dreigende opbraak van deze lijn kon worden voorkomen door deStichting Stadskanaal Rail (STAR) die van de lijn een museumspoorlijn maakte.

Tegenwoordig rijden er alleen nogbussen naar Musselkanaal. Het dorp wordt vanaf 2021 bediend door de volgende lijnen van Qbuzz:

• lijn 73 naar Stadskanaal - Bareveld - Wildervank - Veendam en naar Ter Apelkanaal - Ter Apel - Nieuw Weerdinge - Emmen
• lijn 74 naar Stadskanaal en naar 2e Exloërmond - Valthermond - Weerdinge - Emmen
• lijn 75 naar Stadskanaal en naar 2e Exloërmond - Valthermond - Valthe - Emmen

Uitslagen van de gemeenteraadsverkiezingen van 2006 en 2010 (stembureaus 19 t/m 22 = Musselkanaal)

(bron: gemeente Stadskanaal)

• Lijst van beelden in Stadskanaal - voor kunst in de openbare ruimte van de gemeente Stadskanaal, waaronder Musselkanaal

• 
  Vierdelig reliëf vanGerard van Remmen, LTS-park in Musselkanaal
• 
  Bankbeeld Chris Verbeek Musselkanaal

• Sienie Strikwerda (1921-2013), vredesactiviste^[2]
• Mans Flik (1925-2011), burgemeester
• Ton Hulst (1939-1983), radiopresentator, journalist en uitgever
• Jannes Munneke (1949), roeier
• Alex Vissering (1955), Groninger zanger-songwriter en presentator
• Marja Meijer (1966), illustratrice
• Renate Groenewold (1976), Nederlands oud-schaatsster en oud-schaatscoach

• Albertus Harmannus Kleinenberg (1885-1973), architect

• F. Bordewijk schreef in 1951 eenkort verhaal verhaal met de titelMusselkanaal. Het verscheen in zijn boekStudiën in volksstructuur en werd in 1982 opgenomen in debloemlezingKelders en Paleizen (red.Pierre H. Dubois). In ditfictieve verhaal brengt het personage Van Rena per ‘autobus’ een kort bezoek aan Musselkanaal. "En eigenlijk was het woord bezoek ook niet het juiste. Hij was een ontginner, hij wenste de streek te ontginnen met de geest". Het bezoek is geen succes: de hoofdpersoon wordt overvallen door een diepe angst en de omgeving maakt een naargeestige indruk.

• Het Musselkanaal
• Lijst van rijksmonumenten in Musselkanaal
• Horstenbos
• Zwembad de Horsten

• Museumspoorlijn STAR, 1992 - heden

Zie de categorieMusselkanaal vanWikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

• Plaats in Groningen
• Stadskanaal
• Veenkolonie

• Wikipedia:Gesproken Wikipedia
• Wikipedia:Coördinaten op Wikidata