De oude Russische naam isGrad Moskov (град Москов), wat letterlijk "stad bij de Moskvarivier" betekent. De oorsprong van de naam van de rivier is onbekend, waardoor er verschillende theorieën over zijn ontstaan.[1] Er bestaan vanaf de Middeleeuwen al legendes over de naam Moskou die deze een Bijbelse oorsprong geven. Volgens deze legendes zou de naam 'Moskou' afkomstig zijn van eeuwenoude benamingen voor het volk in het huidige Rusland. De Bijbel spreekt over de volken 'Mesech' en 'Tubal' en deze worden in de legende met de Russen gelijkgesteld. Deze namen slaan echter waarschijnlijk op volkeren/staten die in het oude Anatolië bestaan hebben. De Assyriërs noemden hen de 'Tabal' en de 'Musku', terwijl Herodotus schreef over 'Tiberanoi' en 'Moschoi'.Tabal was een neo-Hettitisch staatje onder deLuwiërs. Tiglath-Pileser I (1100 v.Chr.) sprak over het volk de Muska-a-ia. Dat de naam Moskou hier van afgeleid is, is zeer onwaarschijnlijk.
Meer waarschijnlijke voorbeelden van woorden waarvan het afgeleid zou kunnen zijn, zijn:
het Mongoolse woord 'Mosjcha';
de FinoegrischeMerja, die langs de Moskvarivier woonden en dat als grootste plaats Moskova zou hebben gehad;
een woord uit een oudeFins-Oegrische taal, dat "donker" en "troebel" zou betekenen;
een woord uit het Fins-PermischeZurjeens, dat "koe-rivier" zou betekenen;
een woord uit het Fins-WolgischeMordwiens, dat "beer-rivier" zou betekenen;
De houten nederzetting werd ook in Turkse talen aangeduid alsMoskova.
De oudste vondsten van menselijke bewoning, de archeologische vindplaatsSjtsjoekino bij de Moskva, stamt uit hetneolithicum. Andere oude vindplaatsen binnen de huidige stadsgrenzen zijn een begraafplaats uit deFatjanovocultuur en een overblijfsel van een woonplaats van deDjakovocultuur uit de ijzertijd op het terrein van het Kremlin, deSetoenrivier, deVorobjovy Gory, het bosparkKoentsevski en andere locaties.
Aan het einde van het eerste millennium na Chr. werden het gebied van het huidige Moskou enoblast Moskou bewoond door de Slavische stammenVjatitsjen enKrivitsjen. Eind 11e eeuw, toen de stad voor het eerst werd genoemd, vormde Moskou een afgelegen provinciestadje met eenfeodaal centrum en een handelsplaats aan de monding van de rivier deNeglinnaja (nu een ondergrondse tunnel), in een gebied dat vooral werd bewoond door het nu uitgestorven Finse volk derMerja.
In 1156 bouwde Dolgoroeki een houten muur en een gracht rond de stad. Deze hadden niet het gewenste resultaat, want in 1177 werd de stad tot de grond toe afgebrand en haar bevolking uitgemoord. In 1237-1238 werd de stad door deMongolen veroverd, en opnieuw werd de stad afgebrand en de bevolking uitgemoord. Depopes, Russische priesters, werden levend opgehangen aan een boom en in brand gestoken. De stad herstelde zich en werd de hoofdstad van het onafhankelijke vorstendom.
OnderDaniël, een zoon vanAlexander Nevski, ontstond rond 1300 hetgrootvorstendom Moskou. Vanwege haar strategische positie nabij de bovenloop van deWolga groeide de stad langzaam maar gestaag. Ook haar stabiliteit en rijkdom trok vluchtelingen van elders in Rusland.
Langzaam breidde de stad zich uit en onderIvan I versloeg MoskouTver in de strijd om de troon vanVladimir. Van de khan kreeg hij de belangrijke concessie dat het vorstendom niet zou worden verdeeld onder zijn zonen, maar als één geheel op zijn oudste zoon overging. Dekhan van deGouden Horde probeerde aanvankelijk de macht van Moskou in te perken, maar nadat de macht vanLitouwen groeide, zag hij in Moskou een belangrijke bondgenoot.
OnderIvan III bevrijdde Moskou zich van de Mongoolse overheersing en groeide uit tot hoofdstad van hetTsaardom Rusland (tot de 17e eeuwMoskovië genoemd). Die rol behield de stad tot 1712, toenPeter I van RuslandSint-Petersburg, dat hij in 1703 liet stichten, uitriep tot nieuwe hoofdstad.
In 1812 begon Napoleon zijnRussische veldtocht. Op 14 september 1812 stond hij voor Moskou, maar op het moment dat hij met zijn legers bezit nam van Moskou, brak de bekendebrand van Moskou uit. De brand van Moskou verwoestte driekwart van de stad.
Na de terugtrekking van Napoleon werd direct begonnen met de wederopbouw, in deels Europese stijl, maar (en zich daarmee onderscheidend vanSint-Petersburg) met behoud van haar eigen Russische stijl. HetRode Plein werd een echte openbare ruimte van waaruit drie nieuwe avenues uitwaaierden over de stad, verbonden door twee grote ringwegen (deBoulevard-ring en deTuinring), die in het begin van de 21e eeuw nog steeds de belangrijkste aders van de stad vormen. Een groots project was verder de vernieuwing van het Theaterplein, met hetBolsjojtheater, dat gereed kwam in 1824. Er werd veel privégeld gestoken in de herbouw van de stad en het duurde niet lang of de avenues werden geflankeerd door elegante villa’s en grootse paleizen. Uiteindelijk heeft de brand zo veel bijgedragen aan de verfraaiing van de oude ‘houten’ stad en werd ze het symbool van de nationale Russische wederopleving na 1812.
Na deRussische Revolutie maakteLenin omstreeks 1918 Moskou opnieuw de hoofdstad. Gedurende de hele Sovjetperiode bleef ze het centrum van de macht en ook nadien zetelt de regering van Rusland nog altijd in het Kremlin.
Moskou ligt op een hoogte van 156 meter boven de zeespiegel in het hoogland tussen deOka en deWolga. De rivier deMoskva doorkruist de stad van noordwest tot zuidoost over een lengte van ongeveer 80 kilometer. De breedte van de rivier binnen Moskou bedraagt 120 tot 200 meter. Daarnaast stromen er ongeveer 120 kleinere rivieren door de stad.
De stadsgrenzen lopen ongeveer gelijk aan de in 1962 aangelegde ringweg om de stad (MKAD). Het stedelijk gebied heeft een oppervlakte van ruim 2511 km². Ongeveer een derde daarvan bestaat uit groengebied. Er zijn circa 100 parken in de stad.
Moskou is een snelgroeiende stad. In 1920 was het aantal inwoners van ongeveer 2 miljoen inwoners voor deEerste Wereldoorlog teruggelopen tot ongeveer 1 miljoen. Tot 1925 verdubbelde de bevolking zich bijna om gestaag door te groeien naar 5 miljoen in 1950. In 2000 bedroeg het aantal inwoners 8 miljoen. In 2004 bedroeg het aantal inwoners 11,2 miljoen. Deze demografische ontwikkeling komt door de enorme immigratie vanuit het omliggende gebied. De economische groei, die tot 20% bedraagt, zorgt ervoor dat veel mensen naar de stad trekken en omliggende rurale gebieden in toenemende mate ontvolken. Dit ondanks een intern paspoortsysteem, dat het mensen zeer lastig maakt om zich legaal in de stad te vestigen.
De stad telde verder een tijd lang het hoogste aantalmiljardairs ter wereld. Volgens een artikel uitForbes uit juli 2004 telt Moskou namelijk 33 miljardairs, 2 meer danNew York. In 2008 was dit aantal gestegen tot 55, maar in 2009 daalde het aantal tot 27, waarbij ze weer werd ingehaald door New York en Londen.[3]
In Moskou bevindt zich hetKremlin, de zetel van de nationale regering.
Moskou is het bestuurlijk centrum van hetCentraal Federaal District van Rusland en is eenfederale stad, dat wil zeggen dat het binnen Rusland dezelfde status heeft als een provincie (oblast). Moskou ligt binnen deoblast Moskou, maar maakt hier geen deel van uit. Wel is Moskou het bestuurlijk centrum hiervan.
Moskou heeft vijf internationale commerciëleluchthavens. De meeste buitenlandse passagiers komen Moskou binnen via deluchthaven Sjeremetjevo (32 km van centrum Moskou), die ongeveer 60% van alle internationale vluchten verwerkt.[5] Het is de thuisbasis vanAeroflot en vaste stek voor andere luchtvaartmaatschappijen in deSkyTeam-organisatie.Luchthaven Domodedovo (80 km ten zuiden van de stad) is de belangrijkste Russische luchthaven gemeten naar aantal passagiers, vooral voor langeafstandsvluchten (nationaal en naar de andereGOS-landen). Voor internationale vluchten wordt Domodedovo vooral gebruikt door de leden van deStar Alliance.Vnoekovo verwerkt vooral de vluchten vanTurkish Airlines,Lufthansa enWizz Air.
Deluchthaven Zjoekovski (40 km ten zuidoosten van de stad) is de nieuwste toevoeging; ze werd officieel geopend op 30 mei2016 door de Russische premierDmitri Medvedev.[6] De luchthaven start met een capaciteit van maximaal twee miljoen passagiers per jaar, maar kan tegen 2020 uitgebreid worden met 2 extra terminals naar maximaal twaalf miljoen passagiers per jaar, volgens uitbater Ramport Aero.[7] De luchthaven is vooral bedoeld voorlagekostenluchtvaartmaatschappijen.Air Kyrgyzstan uitKirgizië enScat Air uitKazachstan zijn de eerste gebruikers, samen met twee Russische vrachtvervoerders: Sky Gates Airlines en Aviastar-TU.
Ostafjevo, een voormalig militair vliegveld, wordt vooral gebruikt voor (nationale) zakenvluchten. Deluchthaven Bykovo (40 km ten zuidoosten van de stad) werd in 2010 gesloten.
Verder is Moskou het belangrijkste spoorwegknooppunt in Rusland. Zo start hier deTrans-Siberische spoorlijn en zijn er rechtstreekse verbindingen met de meeste voormaligeSovjetstaten en met deEuropese Unie, bijvoorbeeld metWarschau enBerlijn. Naast het langeafstandsverkeer is er een uitgebreid elektrisch voorstadsnet dat tot ver buiten Moskou reikt. Sommige voorstadstreinen vormen een oost-westverbinding langs de noordkant van het Moskouse centrum. Er zijn negen kopstations, die allemaal een rechtstreekse aansluiting hebben op een metrolijn naar het centrum van de stad:
Demetro van Moskou voorziet de stad van lokaal transport voor ruim 10 miljoen mensen elke werkdag. De bouw van dit metrosysteem begon in1935. In 2019 zijn er 14 lijnen en circa 200 stations. De metro is vooral bekend vanwege de rijke versieringen in de stations: muurversieringen, mozaïeken, kroonluchters, enzovoorts. Op piekmomenten komt er elke 90 seconden een nieuwe trein aan. Het in 2003 geopende metrostationPark Pobedy behoort tot de diepste stations in Rusland. Ook wordt de metro uitgebreid met "lichte" metrolijnen naar de voorsteden, deMoskouse Centrale Diameters.
Aangezien de metrostations vrij ver van elkaar liggen, is er een dicht netwerk vanbuslijnen die vanaf elk metrostation vertrekken en de omringende buurten bedienen. Ook de bussen komen vrij geregeld, soms zelfs meer dan eens per minuut, en zijn goedkoop met kaartjes van ongeveer € 0,50. Geen enkel van de 13000 woonblokken in Moskou is meer dan enkele minuten lopen verwijderd van een bushalte. Ook zijn erenkele tramlijnen en eentrolleybusnetwerk in de stad en in 2004 is in het noorden van de stad eenmonoraillijn in gebruik genomen.Mostransavto verzorgt streekbusdiensten tussen Moskou en andere steden van het oblast Moskou.
In vergelijking met vroeger bezitten steeds meer mensen auto's, waardoor files een van de grootste problemen voor het stadsbestuur zijn gaan vormen.
In 2013 werd hetWK atletiek in Moskou georganiseerd. De meeste wedstrijden vonden plaats in het Olympisch Stadion Loezjniki. In 2006 werd al het indoorwereldkampioenschappen atletiek in Moskou gehouden.
In 1955, 1962, 2005 en 2012 werd hetWK allround schaatsen in Moskou verreden. Het in het toenmaligeLeninstadion geschaatste kampioenschap van 1962 staat nog steeds bekend als het best bezochte schaatstoernooi ooit. Zowel nationale als internationale wedstrijden worden geschaatst in de moderne indoorbaanKrylatskoje. In Krylatskoje werd in 2015 eveneens hetWK shorttrack georganiseerd.
↑(en)The History of Moscow. Gearchiveerd op10 september 2007. Geraadpleegd op12 augustus 2007. - als jaartal werd niet 1147 maar 6655 genoemd, de jaartelling vanaf het punt waarop men toen dacht dat de aarde was ontstaan.
↑abcdefOp internationaal erkend grondgebied van Oekraïne, waarvan de annexatie in2014 en2022 tijdens de Russisch-Oekraïense oorlog geen internationale erkenning kreeg
.jpeg)
.svg)
