Eenmonoliet is een rots die doorcompetentieverschillen van gesteente uitsteekt boven of uit zijn omgeving.Menhirs,dolmen enhunebedden zijn voorbeelden vanmegalieten, dit zijn kunstmatige constructies bestaande uit een of meerdere grote stenen.
De naam monoliet is afgeleid van deGriekse woordenμόνος enλίθος (monos: alleen of eenzaam,lithos: gesteente of steen).
In debouwkunst en debeeldhouwkunst is een monoliet een object dat als geheel is vervaardigd uit een enkele steen. Zo is elkeobelisk uit hetoude Egypte een monoliet. Dezuilen van Griekse of Romeinse tempels bestaan meestal uit verschillende op elkaar gestapelde trommels, maar sommige zuilen, zoals die van het voorportaal van hetPantheon inRome, bestaan uit één enkel stuk en zijn dus monolithisch.
In hetfuneraire erfgoed worden veel monolieten gebruikt doorsteenkappers om als deksteen te fungeren, die op een graf worden geplaatst.
