Monaco is ontstaan op 8 januari 1297. Hoewel het aan Frankrijk grenst, dat lid is van deEuropese Unie (EU), is Monaco er geen lid van. Het heeft wel deeuro als munteenheid. Sinds de invoering van de grondwet van 1911 is de premier van Monaco, als regeringsleider die door deprins wordt benoemd na overleg met deregering van Frankrijk, altijd een Franse burger geweest.
De naam Monaco stamt af van het Griekse Monoikos, van μόνοικος "enkel huis", van μόνος "alleen, enkel" + οίκος "huis".Phocaeërs stichtten er in de 6e eeuw voor Chr. een kolonie, die doorLiguriërs bevolkt werd. De legende wil datHercules hier langs is gekomen en een tempel heeft opgericht.
Het huidige Monaco begon als kolonie van deRepubliek Genua toen in 1215 een fort op deRots van Monaco werd gebouwd. In 1297 namFrançois Grimaldi, vermomd als franciscaner monnik (monaco in het Italiaans, een toevalligheid), het fort in en sindsdien wordt het gebied bestuurd door hetHuis Grimaldi. In de14e eeuw namen ze ook de stedenMenton enRoquebrune-Cap-Martin in. In 1848 verklaarden deze gebieden zich weer onafhankelijk. Uiteindelijk werden deze steden in 1861 overgedragen aan Frankrijk middels hetFrans-Monegaskisch Verdrag.
Om nieuwe inkomsten te genereren beslootprins Karel III om de wijkMonte Carlo opnieuw in te richten. In 1863 opende hier hetMonte Carlo Casino zijn deuren en een jaar later hetHotel de Paris. In 1868 werd een treinverbinding geopend waardoor het een populaire toeristische bestemming werd.
Tot 1911 waren de vorsten van Monaco absolute heersers. In 1910 vond een oproer plaats die bekend zou worden als de Monegaskische revolutie. Dit had als resultaat dat in 1911 een grondwet werd aangenomen. In juli 1918 werd een verdrag getekend dat Frankrijk beschermheerschap verleende over Monaco. Dit verdrag, onderdeel van hetVerdrag van Versailles, bepaalde tevens dat Monaco het Franse militaire, politieke en economische beleid zou gaan volgen.
Monaco rond 1900
In eerste instantie bleef Monaco neutraal tijdens deTweede Wereldoorlog. In november 1942 werd het land bezet door Italiaanse troepen. In september 1943, na de val vanMussolini, nam deWehrmacht het over waarna de deportatie van de Joodse bevolking begon.
In 1949 besteegReinier III de troon. Hij trouwde in 1956 met de Amerikaanse actriceGrace Kelly. Dit gaf het staatje internationale bekendheid. In dejaren zeventig entachtig vond een warebouwhausse plaats en werd het land volgebouwd met flatgebouwen. Ook werd de wijkFontvieille doorlandaanwinning aangelegd. Monaco werd een dure stad om te wonen en moeilijk betaalbaar voor de oorspronkelijke Monegasken.
In 1993 werd Monaco volwaardig lid van deVerenigde Naties. In 2002 bepaalde een nieuw verdrag tussen Frankrijk en Monaco dat als er geen troonopvolgers zijn om de dynastie voort te zetten, het vorstendom niettemin een onafhankelijke staat blijft. De militaire verdediging van Monaco blijft wel de verantwoordelijkheid van Frankrijk.
Uitzicht over Monaco vanaf het in Frankrijk gelegenLa Turbie
Het prinsdom Monaco is het op een na kleinste onafhankelijke land ter wereld, naVaticaanstad. Het ligt aan de kust van deMiddellandse Zee, 18 kilometer ten oosten vanNice en vlak bij de Italiaanse grens, en is aan de landzijde geheel ingesloten door hetFranse departementAlpes-Maritimes. Monaco bestaat uit een smalle strook land langs de kust aan de voet van de heuvels die het begin van deAlpen vormen. Het gebied is rotsachtig met veel hoogteverschillen en bijna compleet volgebouwd, met veel flatgebouwen. Het hoogste punt van Monaco is deChemin des Révoires op 161 meter hoogte, een pad op de flank van deMont Agel, waarvan de top aan de Franse zijde van de grens ligt. Voor de kust liggen verschillende stukken aangewonnen land, waarvanFontvieille het grootste is. Naar verwachting zal de nieuw aangewonnen wijkLe Portier in 2025 worden opgeleverd.
Monaco telt slechts één gemeente, die eveneens Monaco heet. Het is daarmee, net alsSingapore enVaticaanstad, eenstadstaat. Tot 1954 bestond Monaco uit drie gemeenten, maar in dat jaar ontstond een dispuut waarbij de regering ervan werd beschuldigd eenverdeel-en-heerstactiek toe te passen tegenover de drie gemeenten. De gemeenten werden prompt opgeheven en omgevormd tot 3quartiers (wijken). Het bestuur werd gecentraliseerd. Na verloop van tijd werden nieuwe wijken gecreëerd, onder andere door het kunstmatig bijmaken van land in zee. Tegenwoordig zijn er tien wijken, die op hun beurt zijn onderverdeeld inîlots (blokken). In totaal zijn er 178 îlots.
De staat Monaco is eenconstitutionele monarchie met eenprins alsstaatshoofd. De huidige vorst isAlbert II uit het huisGrimaldi. Deze familie zit al ruim 700 jaar op de troon. De premier van Monaco wordtMinistre d'État (Minister van Staat) genoemd. Sinds januari 2025 wordt deze functie vervuld doorIsabelle Berro-Amadeï (ad interim).[8]
Veel buitenlandse politieke aangelegenheden, alsmede de defensie van het land, worden afgehandeld door buurlandFrankrijk. Monaco is geen lid van deEuropese Unie, maar is op 5 oktober 2004 wel lid geworden van deRaad van Europa. Het land heeft een douane-unie met Frankrijk en maakt deel uit van hetSchengengebied.
In het land zijnambassades gevestigd van Frankrijk en Italië. Ook hebben een aantal landen er eenconsulaat. Monaco heeft zelf ambassades in acht landen, waaronder in de Belgische hoofdstad Brussel.
Monaco is het dichtstbevolkte onafhankelijke land ter wereld en heeft ook de grootste politiemacht en -aanwezigheid, zowel per hoofd van de bevolking als per vierkante meter.
In Monaco wonen meer buitenlanders dan Monegasken. Van de inwoners is slechts 17% Monegask. De meeste inwoners, 28%, hebben de Franse nationaliteit, gevolgd door de 17% Monegasken, eveneens 17% Italianen en 6% Britten. De overige 32% komen uit 120 andere landen.
HetFrans is de enige officiële taal van Monaco. Italiaans, Engels en het lokaleMonegaskisch (dat afstamt van hetGenuese dialect) worden ook gesproken. Het percentage analfabeten is 1%.
Een belangrijke sector in de economie van Monaco istoerisme; de meeste toeristen komen voor hetklimaat en decasino's. DeSBM is de oudste en grootste Monegaskische onderneming in deze sector. Zij baat onder meer het Casino uit, maar heeft daarnaast ook tal van andere belangen in de Monegaskische vermaaksindustrie en in de vastgoedsector.
Monaco is geen lid van deEuropese Unie, maar het land gebruikt wel deeuro.
Naast het toerisme beschikt Monaco ook over een uitgebreide bancaire sector; de bekendheid van het staatje alsbelastingparadijs draagt hier zeker toe bij. Er is sprake van regulering in deze sector, maar buitenlanders (met uitzondering van Franse staatsburgers) hoeven er nog steeds geen inkomstenbelasting af te dragen. Wel wordt er 33% vennootschapsbelasting geheven over bedrijfswinsten.Er is in Monaco zelfs sprake van wat industrie, die 8% van hetBNP levert. Monaco heeft een brouwerij, er is een fabriek die plastic voor de automobielindustrie bewerkt, en er zijn enkele farmaceutische industrieën. De meeste werknemers (ongeveer 40.000) zijn forenzen uit Frankrijk en Italië.
InMonte Carlo aan hetPlace du Casino ligt hetMonte Carlo Casino, een van de meest beroemde en exclusieve casino's ter wereld. Aan ditzelfde plein ligt het dureHotel de Paris met bijbehorend Café de Paris.
InFontvieille ligt hetStade Louis II, het stadion van de voetbalclubAS Monaco. Tot 2012 werd er elk jaar deUEFA Super Cup gespeeld. Er kunnen 18.500 mensen in het stadion zitten. Verder bevinden zich er het Fontvielle Park en de Prinses Grace Rozentuin, het Monaco Automuseum en het Monaco Dierenpark.
DeGrand Prix Formule 1 van Monaco is een van de bekendste races uit deautosport, en is evenals de nachtrace inSingapore en de race inBakoe eenFormule 1-wedstrijd die volledig op een stratencircuit gereden wordt. De Grand Prix vindt elk jaar in de maand mei plaats. In 2025 rijdt er één Monegaskische Formule 1-coureur mee –Charles Leclerc. Leclerc heeft tevens verschillende wedstrijden gewonnen, waaronder in 2024 ook de genoemde Grand Prix van Monaco.
AS Monaco is de bekendste voetbalclub van het land. De club won de Franse landstitel en de Franse beker en haalde de finale van zowel de Champions League als de Europa Cup II, die beide verloren gingen. Van 1998 tot en met 2012 werd de strijd om deUEFA Super Cup jaarlijks aan het begin van het voetbalseizoen gespeeld in hetStade Louis II in Monaco.
Tussen 1939 en 1964 kwam er zes keer eenTouretappe aan in Monaco. In2009 organiseerde het dwergstaatje deGrand Départ, met een openingstijdrit en de start van de tweede etappe. In 2024 startte de afsluitendetijdrit van deRonde van Frankrijk naarNice in Monaco.
Verder heeft Monaco een succesvolle vrouwenschaakploeg, CE Monaco, die in 2007, 2008 en 2010 de Europa Cup voor clubs won. Daarnaast wordt elk jaar hetATP-toernooi van Monte Carlo gehouden. Dittennistoernooi wordt overigens wegens ruimtegebrek buiten het land gehouden.
↑(fr)Art. 9 Grondwet van Monaco La religion catholique, apostolique et romaine est religion d’État - Art. 23. - La liberté des cultes, celle de leur exercice public, ainsi que la liberté de manifester ses opinions en toutes matières sont garanties, sauf la répression des délits commis à l’occasion de l’usage de ces libertés.Gearchiveerd op 20 juni 2025.
.svg)
.svg)
.svg)
.svg)