Mist kan zich vormen door afkoeling van zeer vochtige lucht (tot onder hetdauwpunt) of door menging van koude met warme vochtige lucht. De vorming van mist hangt af van veel factoren, zoals luchtvervuiling, begroeiing, reliëf en de nabijheid van open water.
Mist kan ontstaan door afkoeling rondzonsondergang of vaak pas tegenzonsopkomst en vormt zich het eerst boven eenweiland, waarschijnlijk in de buurt van eensloot waar de luchtvochtig is.Mistbanken die de weg opdrijven, lossen daar in eerste instantie op door luchtbeweging en warmte van het verkeer. De mistvrije "tunnel" kan op sommige weggedeelten een tijdje standhouden, maar op andere plaatsen blijven de mistbanken hangen. Zo'n situatie, met grote verschillen in zicht, is gevaarlijk voor verkeer dat pas in de mist snelheid mindert.
Grondmist of laaghangende mist is mist beneden ooghoogte. Deze ontstaat doordat de temperatuur aan de grond lager is dan op ooghoogte waardoor er hier sneller mist ontstaat.
Eenmistbank, mistsliert of mistflarden is recent ontstane mist die door een zwakke wind van plaats verandert en hierdoor geen geheel vormt. Het zicht in een gebied met mistbanken is daarom zeer variabel. Dit kan verraderlijk zijn voor het verkeer, daar het onmogelijk is om te voorspellen waar deze mistbanken kunnen opduiken. In Noord- en Oost-Nederland worden ze ook weleenswitte wieven genoemd.
Stralingsmist is mist die zich vormt boven het aardoppervlak dooruitstraling bijhelder weer, waarbij na zonsondergang hetaardoppervlak afkoelt. De mist vormt zich dan als er ook nog weinig tot geen wind is om de koude luchtlaag boven de grond te mengen met hogere, warmere lagen en de lucht zoveel waterdamp bevat dat hetdauwpunt wordt overschreden.
Boven een bijvoorbeeld enigszins hellend weiland stroomt de koudere en zwaardere lucht in de richting van eensloot, waar door menging met vochtige luchtslootmist ontstaat. De plaatselijke mist breidt zich meestal snel uit, zodat de voor het verkeer zo verraderlijke mistbanken ontstaan.
Ook boven eensneeuwdek kan bij lagetemperaturen tegen zonsondergang stralingsmist ontstaan, die zeer dicht kan worden en het zicht plaatselijk tot minder dan 10 meter kan beperken. Door aanvriezing van mist en bevriezing van natte weggedeelten kan het bovendien glad worden, zodat het voor het verkeer zeer gevaarlijk is.
Advectieve mist (ook welslootmist) ontstaat bij aanvoer van relatief warme lucht boven een kouder oppervlak. De warme lucht wordt afgekoeld door het oppervlak. Als de warme lucht veel vocht bevat, wordt de lucht verzadigd en condenseert dan tot mist. In de winter komt deze mistsoort vaak voor, wanneer er door een westenwind vochtige warme lucht van zee wordt aangevoerd die over het koude land trekt.
Zieregenmist voor het hoofdartikel over dit onderwerp.
Regenmist kan ontstaan als het regent uit warmere lucht die op enige hoogte in deatmosfeer wordt aangevoerd, terwijl het aan het aardoppervlak nog koud is. De warmereregen valt dan door de koude lucht waarin zich mist vormt. Regenmist ontstaat ook als na een hevige bui de zon doorbreekt en er weinig wind staat. In het felle zonlicht ziet men dan de damp van straten en daken komen. Deze mist komt veel voor bij fronten door menging van luchtsoorten en wordt danfrontmist genoemd.
Bevroren ofaangevroren mist is gewone mist die doordat de temperatuur van de ondergrond, zoals wegen, viaducten of bladeren, zo laag is dat de mist meteen aan de ondergrond vastvriest. Dit kan zeer verraderlijk zijn voor het verkeer; de temperatuur op ooghoogte kan bijvoorbeeld een als veilig beschouwde 3 °C zijn terwijl het aan de grond vriest (en door aanvriezende mist, glad wordt). Wanneer deze bevriezingsverschijnselen goed zichtbaar worden op voorwerpen, noemt men hetruige rijp.
Bij ijsmist zweven in tegenstelling tot reguliere mist geen waterdruppels, maar kleine ijskristallen in de lucht. IJsmist ontstaat wanneer waterdamp in zeer koude lucht, in het algemeen beneden-20 °C, meteen in ijskristallen verandert (desublimatie). Hoe kouder het is, hoe heviger er ijsmist optreedt. In de natuur treedt de vorming van ijsmist overal op waar aan de voorwaarden wordt voldaan; lage temperaturen aan de ene kant en een watervoorziening aan de andere kant. De hoeveelheden water hoeven niet bijzonder groot te zijn, aangezien de mist meestal gevormd wordt bij open watergebieden maar ook door antropogene emissies, vulkanische activiteit of zelfs door kuddes dieren. Op grotere schaal kan ijsmist vooral worden waargenomen in deNoordelijke IJszee, maar het komt ook tamelijk veel voor in defjorden van Noorwegen en Alaska.
IJsmist is een speciaal geval, daar het niet is onderworpen aan condensatie. Soms wordt ijsmist niet als zelfstandige mistsoort, maar als variant van een andere mistsoort bezien.
In tegenstelling tot "gewone" mist kunnen in ijsmisthalo's ontstaan. De vermindering van het zicht leidt daarentegen meestal niet tot de occlusie van de zon.
In de bergachtige streken vanNevada (staat) komt gedurende de wintermaanden een ijsmist voor die de benamingPogonip kreeg en uit ijsnaaldjes bestaat. Vooral bergwandelaars vrezen de mist omdat het inademen ervan het ademhalingsstelsel kan aantasten en tot de dood kan leiden.[1]
Om mist te vormen zijncondensatiekernen nodig, kleine vaste of vloeibare deeltjes waaraan het water zich kan hechten zodat druppeltjes ontstaan. Condensatiekernen zijn bijvoorbeeld zoutkristallen boven zee of stof in de lucht. Dat stof is vaak afkomstig vanindustrierook ofverkeer. In gebieden metvervuiling kan zich sneller mist vormen dan in schone lucht. Tijdens de jaarwisseling kunnenkruitdampen, afkomstig vanvuurwerk, een extra zetje zijn om mist te vormen of waar al mist was, deze zeer dicht te maken.
Het zicht door mist heen wordt gemeten met behulp van eentransmissometer. Dit instrument bestaat uit eenlamp, die een smalle lichtbundel richt op eenfotocel. Bij mist wordt het licht door de waterdruppeltjes verstrooid, zodat de fotocel op enige afstand van de lamp minder licht ontvangt. Hoe minder licht er over blijft hoe dichter de mist en hoe slechter het zicht. De hoeveelheid ontvangen licht is dus een maat voor het zicht.
Er vinden veel verkeersongevallen plaats doordat het zicht beperkt wordt door mist. De gevolgen hiervan worden vaak nog verergerd doordat de gebotste voertuigen, die vaak midden op de weg stil komen te staan, slechts van dichtbij zichtbaar zijn. De kans dat er volgend verkeer hierop botst is daardoor groter. Dit kan een domino-effect veroorzaken en zo leiden tot gigantischekettingbotsingen, waarbij honderden voertuigen betrokken zijn.
Ooksmog is een potentieel gevolg van mist: doordat de mist heel laag hangt, kunnen schadelijke gassen van auto's, fabrieken en dergelijke niet stijgen en blijven dus laag hangen.
Mist ofijsmist op afstand, die het weerstation het afgelopen uur niet heeft bereikt. Het zicht is meer dan duizend meter en de hoogte van de mist op afstand is hoger dan de hoogte van de waarnemer.
41
Mistbanken en/of ijsmistbanken, waardoor het zicht zeer variabel is
42
De hemel is ondanks mist of ijsmist zichtbaar en deze mist is het afgelopen uur dunner geworden
43
De hemel is door mist of ijsmist bedekt en deze mist is het afgelopen uur dunner geworden
44
De hemel is ondanks mist of ijsmist zichtbaar en deze mist is het afgelopen uur qua dikte niet veranderd
45
De hemel is door mist of ijsmist bedekt en deze mist is het afgelopen uur qua dikte niet veranderd
46
De hemel is ondanks mist of ijsmist zichtbaar en deze mist is het afgelopen uur dikker geworden
47
De hemel is door mist of ijsmist bedekt en deze mist is het afgelopen uur dikker geworden
48
Mist of ijsmist met vorming vanruige rijp met een zichtbare hemel
49
Mist of ijsmist met vorming van ruige rijp met een bedekte hemel
↑William R. Corliss:Tornados, Dark Days, Anomalous Precipitation, and related weather phenomena, GWD2:Pogonips and other ice fogs, page 35 (The Sourcebook Project, 1983)
.JPG)
