| Onderwerpen binnen deRomeinse mythologie |
|---|
| Belangrijke goden: |
| |
| Mindere goden: |
| |
| Gepersonifieerde concepten: |
|
Minerva was een belangrijkegodin in hetoude Rome. De naam van deze godin duidt haar aan als een echt Italische godheid. De invloed van de godsdienst van deEtrusken, die hun godinMenrva noemden, heeft zich echter reeds in zeer oude tijden bij de gebruiken, die op haar verering betrekking hebben, krachtig doen gelden.Minerva ofMenerva is een personificatie van de goddelijke macht van het verstand, van de vindingrijkheid, van de menselijke geest en van dewijsheid. Als voorwerpen heeft ze een uil en een wapenrusting. Daarnaast staat haar betekenis als de beschermster van de burchten van de steden, zoals deSabijnen haar vereerden, en de opvatting van de Etrusken, die haar zowel beschouwden als de godin, die debliksem neerslingert, als haar erkenden als de uitvindster van al wat nuttig en aangenaam is voor het menselijk leven. Vooral de uitvinding van defluit werd haar door hen toegeschreven.
Griekse invloed heeft zich daarenboven krachtig op de begrippen die de Romeinen aan Minerva hechtten en doen gelden: zij werd reeds vroeg vereenzelvigd met de GrieksePallas Athena en werd zowel als krijgshaftige als vredelievende godin door de Romeinen vereerd. Deze laatste karaktertrek is evenwel langzamerhand geheel en al op de voorgrond getreden.Minerva had in Rome verschillende tempels, die in hoog aanzien stonden. Vooreerst had zij deel aan de tempel op hetCapitool, waar haar beeld geplaatst was ter rechterzijde van dat van (haar vader)Jupiter en zij een eigen kapel in de tempel vanTempel van Jupiter Optimus Maximus had. Ze behoorde dan ook tot deCapitolijnse godentrias. Verder waren er ter ere van haar heiligdommen gesticht, zowel op deAventijnse heuvel als op de monsCoelius. Aan haar was in de maandmaart en in de maandjuni de 19de dag gewijd. Dan werd een feest ter ere van haar gevierd, deQuinquatrus genaamd. Vooral het in maart gevierde feest, de groteQuinquatrus, behoorde onder de feesten, die bij het Romeinse volk in hoog aanzien stonden. Door een verkeerde uitleg van de naam van het feest gaf men daaraan later een duur van vijf dagen, waarvan de eerste gewijd was aan Minerva als godin vankunst en van devrede, terwijl men haar op de volgende dagen als godin van deoorlog vereerde. Die eerste dag, die oorspronkelijk de enige feestdag was, werd door de schooljeugd en hun leermeesters gevierd, maar ook door devrouwen, die de vaardigheid in hun handwerken aan Minerva hadden te danken, ook door de kunstenaars, deschilders en debeeldhouwers, die haar bescherming niet konden ontberen. Alle handwerkslieden namen aan dit feest op vrolijke wijze deel, devolders, deschoenmakers, detimmerlieden en ook deartsen, die uit Griekenland naar Rome gekomen waren en daar hun kunst en met hun kunst de dienst vanMinerva Medica hadden ingevoerd.
De in juni gevierde kleineQuinquatrus werden vooral door het gilde van de fluitspelers gevierd, die Minerva als hun bijzondere beschermgodin vereerden en op die dag van staatswege werden onthaald. Toen men hun in het jaar312 v.Chr. het recht op dat onthaal wilde betwisten, verlieten zij de stad, doch daar er te veel omstandigheden in het leven van de Romeinen voorkwamen waarbij men hun hulp nodig had, werden zij op listige wijze weer naar Rome gelokt en hun aanspraak om op19 juni de godin op staatskosten te huldigen, werd voortaan niet meer betwist.
Meer en meer trad evenwel het begrip dat aan de Griekse Pallas Athena was gehecht, ook in de Romeinse godsdienst op de voorgrond.Pompeius stichtte voor haar na zijn tochten in het Oosten een tempel, waarin hij een lijst plaatste van zijn overwinningen.
ToenCicero als banneling Rome moest verlaten, wijdde hij het beeld van Minerva dat hij in zijn woning had, op het Capitool alscustos urbis, d.i. opdat zij stad en staat mocht behoeden. Deze godin komt dus geheel overeen met de GriekseAthena Polias. Onder de keizers waren er verscheidene, die ernaar streefden van hun verering van de godin door het stichten van tempels te doen blijken, zoalsAugustus enDomitianus. De laatste richtte voor haar een nieuwe tempel op in de plaats van een andere, die doorbrand te gronde was gegaan, en tevens een kapel, eenatrium Minervae, bij de nieuwecuria (senaatsgebouw), waar zij als de godin van het verstand haar zetel moest opslaan. Zij werd bovenal de godin van desenaat, zodat zelfs ook inConstantinopel haar beeld vóór de vergaderzaal van dat lichaam geplaatst was.
Het beeld van Minerva was geheel gelijk aan dat van de Griekse Pallas. Ook te Rome beweerde men eenPalladium te hebben, dat evenals alle andere gold voor hetTrojaanse en een onderpand heette van goddelijke zegen. Het werd bewaard in detempel van Vesta. Omstreeks het einde van deEerste Punische Oorlog brandde die tempel af. Toen werd het gered door depontifex maximusLucius Caecilius Metellus, die door de aanblik van het beeld metblindheid werd geslagen.
Bronnen, noten en/of referenties
