Menaechmus (Oudgrieks: Μέναιχμος) (380 v.Chr. –320 v.Chr.) was een Grieksewiskundige enmeetkundige, geboren inAlopecennesus (in het huidigeTurkije), die bekend was door zijn vriendschap met de beroemdefilosoofPlato en voor zijn klaarblijkelijke ontdekking van dekegelsneden en zijn oplossing voor het toen reeds oude probleem vankubusverdubbeling door gebruik te maken vanparabolen enhyperbolen. Er zijn maar weinig directe bronnen voor Menaechmus' werk - zijn werk over kegelsneden is voornamelijk bekend van eenepigram vanEratosthenes, en de prestaties van zijn broer (voor het bedenken van een methode om een vierkant te maken met een gelijke oppervlakte als een gegeven cirkel met gebruikmaken van dequadratrix),Dinostratus, zijn slechts bekend uit de geschriften vanProclus. Proclus vertelt ook dat Menaechmus onderwezen werd doorEudoxus van Cnidus.
Er is een vreemde uitspraak vanPlutarchus met als strekking dat Plato het afkeurenswaardig vond dat Menaechmus zijn oplossing bereikte door gebruik te maken van een mechanisch apparaat; het nu bekende bewijs is louter op basis vanalgebra bereikt.
Er wordt beweerd dat Menaechmus een leraar vanAlexander de Grote was; deze veronderstelling is afgeleid van de volgende anekdote: naar verluidt vroeg Alexander hem eens naar de kortste weg om de meetkunde te begrijpen, waarop hij antwoordde"O, Koning, om over de weg te reizen zijn er koninklijke wegen en wegen voor de gewone burgers, maar in de meetkunde is er maar één weg voor allen" (Beckmann 1989, p. 34). Deze uitspraak wordt echter voor het eerst toegeschreven aanStobaeus rond500 n.Chr., en dus of Menaechmus werkelijk les gaf aan Alexander is onzeker.
Waar hij precies gestorven is, is ook onzeker - alhoewel moderne wetenschappers geloven dat hij uiteindelijk stierf inCyzicus.