Megafauna is de aanduiding voor een groep grote en zeer grote diersoorten. In het geologische tijdvakPleistoceen had ieder continent nog zijn eigen megafauna. Bij de overgang vanPleistoceen naarHoloceen, na de laatste ijstijd, stierf op de meeste continenten de megafauna grotendeels uit. Er wordt een verband gelegd tussen het uitsterven van deze soorten en de opkomst van de moderne mens. Dit zou kunnen verklaren waarom de megafauna vanAfrika (afgezien van de eilanden) wel nog deels bestaat, omdat hier de ontwikkeling van de mens begon en de dierenwereld zich mogelijk voldoende heeft kunnen instellen op de aanwezigheid van de mens. Anderzijds is ook de megafauna vanZuid-Azië nog deels aanwezig.
De megafauna vanNoord-Amerika is goed bekend door de asfaltmeren bijLa Brea,Californië. De bekendste soorten zijn desabeltandkattenHomotherium enSmilodon, dereuzenwolf, deholenleeuw, deAmerikaanse mammoet, dekeizersmammoet, demammut of mastodont (in diverse soorten),grondluiaards, dereuzenpekari,Amerikaanse kamelen, de reuzengier (Teratornis),glyptodonten, hetpaard, debizon (Bison bison), hetrendier of kariboe (in diverse ondersoorten) en deeland (in diverse ondersoorten).
Thans bestaan nog de bizon, het rendier en de eland; de overige soorten zijn ongeveer 10.000 jaar geleden uitgestorven, terwijl het paard omstreeks 1500 is heringevoerd door de Spanjaarden.
InZuid-Amerika kwamen grote, niet-vliegende vogels voor, de zogenaamdeschrikvogels, waaronder dePaleopsilopterus, verder demammut of mastodont (in diverse soorten) en het grootste landroofdier ooit, deArctotherium angustidens, een voornamelijkvleesetende berensoort.Van de megafauna komen nog voor deharpij en decapibara.
De bekendste vertegenwoordigers van deEuraziatische megafauna zijn de mammoet (verschillende soorten: deZuidelijke mammoet, desteppemammoet, dewolharige mammoet,Sardijnse dwergmammoet en deKretenzische mammoet), dewolharige neushoorn, deholenbeer, deoeros (Bos primigenius) of oerrund (uitgestorven, vermoedelijk in 1627), dewisent of Europese bizon (in twee ondersoorten: delaaglandwisent en de uitgestorvenKaukasische wisent), detarpan (uitgestorven in 1887), het reuzenhert (Megaloceros giganteus), hetrendier of kariboe (in diverse ondersoorten) en deeland (in diverse ondersoorten). Thans bestaan nog de wisent, het rendier en de eland.
De meeste dieren van deAfrikaanse megafauna bestaan nog.[1]Voorbeelden zijn deAfrikaanse olifant,neushoorns,nijlpaarden, degiraffe, dekafferbuffel, denijlkrokodil, deleeuw, deluipaard (ook wel panter genoemd) en degorilla.
De megafauna van het eilandMadagaskar omvat enkele uitgestorvenmaki-soorten ter grootte van eenorang-oetan, zoalsMegaladapis, enolifantsvogels. De migratie van de mens naar Madagaskar heeft een duidelijk verband met de uitsterven van de megafauna.
Dedodo (Raphus cucullatus) was een grote loopvogel die behoort tot deduifachtigen (Columbiformes). De dodo is uitgestorven, waarschijnlijk tussen 1680 en 1690, door toedoen van de mens, maar vooral door predatie van door de mens geïntroduceerde dieren.
Net als in Afrika bestaan nog de meeste dieren van deZuid-Aziatische megafauna, waaronder dekomodovaraan, deAziatische olifant,neushoorns,buffels als degaur, dezeekrokodil, detijger en deorang-oetan. Uitgestorven is onder meer de reusachtige mensaapGigantopithecus.
De megafauna vanAustralië omvat de buidelleeuwThylacoleo, debuidelwolf, de beerachtige planteneterDiprotodon, reusachtige kangoeroes van het geslachtProcoptodon, de reusachtige varaanMegalania en de loopvogelDromornis.
Vogels domineerden vroegerNieuw-Zeeland en de megafauna omvat dan ook reusachtige vogels als demoa's enHaasts arend. De migratie van de mens naar Nieuw-Zeeland heeft een duidelijk verband met het uitsterven van deze dieren.
Deze megafauna van de oceanen omvat nog veel soorten, zoals debaleinwalvissen (bv.blauwe vinvis),tandwalvissen (bv.potvis enorka),zeekoeien,zeeroofdieren (bv.walrus enzeeolifanten),haaien (bv.witte haai enwalvishaai), zeeschildpadden (bv.lederschildpad) enweekdieren (bv.reuzeninktvis enreuzenkraak).
