Movatterモバイル変換

[0]ホーム

Naar inhoud springen

Mariaplaats

Македонски

Koppelingen bewerken

52° 5′ 23″ NB, 5° 7′ 4″ OL

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie

Mariaplaats

Mariaplaats, gezien vanaf deSpringweg (2007)

Geografische informatie

Locatie

centrum van Utrecht

Coördinaten

52° 5′ NB, 5° 7′ OL

Begin

Rijnkade, Marga Klompébrug en het Willemsplantsoen

Eind

Springweg

Algemene informatie

Bestrating

klinkers

Opvallende gebouwen

Utrechts Conservatorium

Detailkaart

Portaal

Stad Utrecht

DeMariaplaats is een plein in deNederlandse stadUtrecht. Het is genoemd naar de verdwenenMariakerk. Eromheen lag een groot plein, waarvan het deel ten noorden en het deel ten oosten van de vroegere kerk nog aanwezig zijn en samen de Mariaplaats vormen.

Locatie en bebouwing

[bewerken |brontekst bewerken]

De Mariakerk en het plein eromheen lagen in een gebied tussen deCatharijnesingel in het westen en deZadelstraat in het oosten. De huidige Mariaplaats kan worden bereikt

vanuit het westen vanaf de Moreelselaan via de Marga Klompébrug, vanaf de Catharijnekade en vanaf het Willemsplantsoen
vanuit het noorden door de Mariastraat
vanuit het oosten door de Zadelstraat en deBoterstraat
vanuit het zuiden vanaf deSpringweg.

Op de plaats van de oostelijke helft van de vroegere kerk staat hetGebouw voor Kunsten en Wetenschappen, thans niet meer als zodanig in gebruik, maar deel van het Utrechtsconservatorium. Het grootste deel van de westelijk helft van de vroegere kerk is nu een naast de Mariaplaats gelegen plantsoen. Hier bevindt zich een deel van dekruisgang van de Mariakerk. Op de plaats van het westfront van de kerk (beroemd geworden door een schilderij vanPieter Saenredam, te zien in hetMuseum Boijmans van Beuningen) staan thans woonhuizen. Ten zuiden van de vroegere kerk ligt het voormalige Ziekenhuis Sint-Joannes de Deo, thans eveneens in gebruik bij het Utrechts conservatorium. Aan de noordzijde van de Mariaplaats, even voor de hoek met de Mariaplaats bevindt zich de vroegere Handelsbeurs, waar onder andere graan werd verhandeld. Ernaast staat staat een door zijn ongedeelde grote ramen opvallend sociëteitsgebouw. Op de hoek met de Rijnkade staat hethoofdkantoor van de Steenkolen Handels Vereniging, waaraan de ondernemersfamilie Fentener van Vlissingen is verbonden.

Immuniteit en marktplaats

[bewerken |brontekst bewerken]

Een deel van het huidige plein behoorde tot aan dereformatie tot deimmuniteit (claustrale singel) van de voormaligeMariakerk. Hier stond een aantalkanunnikenhuizen, waarvan Mariaplaats 22 een voorbeeld is.

Buiten de grenzen van de immuniteit lag een plein dat al in 1391 de bestemming van marktplaats kreeg. Door de eeuwen heen kregen verschillende pleinen in de stad specialistische markten toebedeeld. Zo was de Mariaplaats allereerst een algemene warenmarkt, later veemarkt, lapjesmarkt en fruitmarkt. Ook werd er eeuwenlang dejaarmarkt gehouden; eerst in januari en vanaf 1616 in juli.

Utrecht was ingedeeld in vier kwartieren en ieder kwartier intwee wijken. De Mariaplaats lag in de wijk Zwarte Knechten. De naam is afkomstig van het vaandel van de plaatselijke schutterij. In de Franse tijd werden de namen geschrapt en werden er letters gebruikt. Voor de Mariaplaats was dat de letter E. In de steeg tussen huisnummer 51 en 52 bevindt zich nog het oude huisnummer E285 in de boog van de toegang tot de voormalige Rooms Katholieke Burgerschool.^[1]

DeSt. Maria Pomp op dit plein heeft de statusrijksmonument. Het Utrechtse water stond bekend als het beste van Nederland,^[2] en rijke Amsterdamse burgers lieten hier hun drinkwater per schip halen. Ook bij bierbrouwerijen was het Utrechtse water geliefd.^[3]

Een middeleeuws open riool, later overkluisd, werd in 1958 bij de bouw van het SHV-gebouw buiten gebruik gesteld, maar delen ervan zijn nog aanwezig. Het publiek kan er een kijkje in nemen door middel van de "loertoeter, bedacht door een ambtenaar en inmiddels vervangen door versie 2.0.^[4]