Destad ligt op heteilandLuzon, aan de oostkust van deBaai van Manilla, die uitmondt in deZuid-Chinese Zee. Bij devolkstelling van 2024 had de stad 1.902.590 inwoners.[1] DeNational Capital Region is een bestuurlijk gebied dat naast Manilla uit nog 16 andere steden en gemeenten bestaat. Deze regio, ook bekend alsMetro-Manilla, wordt door buitenlanders en niet-inwoners dikwijls ook Manilla genoemd.
Het gehele aaneengesloten verstedelijkte gebied, wat nog veel verder reikt, telt 27,8 miljoen inwoners. Dit is qua inwonertalde zesde agglomeratie ter wereld.
Manilla is het politieke, wetenschappelijke en culturele centrum van de Filipijnen. De stad vormt daarnaast een knooppunt van infrastructuur en economie en beschikt over meerdere universiteiten, hogescholen, theaters, musea en bezienswaardigheden.
Manilla was aanvankelijk een klein vissersdorpje, en groeide uit tot eensultanaat aan de oever van de Baai van Manilla, bij demonding van dePasig. De naam komt vanmaynilad; letterlijk "hier is nilad", waarbij met "nilad" een wittemangroveplant wordt aangeduid die in groten getale in het gebied groeit.
Halverwege dezestiende eeuw stond het gebied dat het huidige Manilla omvat onder gezag van drieradjas. Radja Sulayman en Radja Matanda heersten over de gemeenschappen ten zuiden van de Pasig, en Radja Lakandula heerste over de gemeenschap ten noorden van de Pasig. Manilla was op dat moment het noordelijkste sultanaat van de Filipijnse archipel. Vanuit hier werden ook contacten met de sultanaten vanBrunei,Sulu enTernate inCavite onderhouden.
In1570 werd Manilla door de expeditie onder leiding vanMartin de Goiti veroverd door deSpanjaarden. Een leger van 300 Spaanse soldaten was mede dankzij superieure technologie sterker dan de moslims. Een jaar later (1571) namMiguel López de Legazpi de stad definitief in bezit uit naam van de Spaanse kroon en sloot een vredesakkoord met de drie Radja's. Er werd een stadsbestuur ingesteld met daarin twee burgemeesters, 12 raadsleden en een secretaris. Op de zuidoevers van de Pasig werd een ommuurde stad, genaamdIntramuros gebouwd, met de bedoeling de Spaanse kolonisten te beschermen.
In1762 werd Manilla, tijdens deZevenjarige Oorlog, veroverd door een Britse vloot onder leiding van luitenant-generaalWilliam Draper. De stad werd slecht verdedigd en viel makkelijk in handen van de Engelsen. Manilla zou in handen van de Engelsen blijven tot 1764 toen de Spanjaarden de stad weer terugkregen aan het einde van de oorlog.
De Slag in de Baai van Manilla op 1 mei 1898Spaanse kanonnen in Intramuros in 1902
Op 26 april 1898 verklaarde deVerenigde Staten de oorlog aanSpanje. In de daaropvolgendeSpaans-Amerikaanse Oorlog vochten de VS met Spanje om de overgebleven Spaanse kolonies. Op 1 mei 1898 werd een verouderde Spaanse vloot in deSlag in de Baai van Manilla in slechts enkele uren verslagen door de moderne vloot van de VS onder leiding van admiraalGeorge Dewey
Op 12 juni 1898 riepen de Filipijnse opstandelingen tegen de Spanjaarden de onafhankelijkheid uit en werdEmilio Aguinaldo geïnstalleerd als president. Omdat een groot deel van Manilla nog onder Spaanse controle was vond deze plechtigheid inMalolos in de provincieBulacan plaats. In juli verschansten de Spanjaarden, die door het Filipijnse leger werd belegerd, zich inIntramuros, de oude binnenstad van Manilla. Ze weigerden zich over te geven, omdat ze bevel gekregen hadden zich alleen aan de Amerikanen over te geven.
Op 13 augustus 1898 vond de Amerikaanse aanval op Intramuros plaats. Hoewel de Filipijnse troepen meevochten in deSlag om Manilla werd het hen niet toegestaan de stad te betreden. Op 14 augustus 1898 capituleerden de Spanjaarden en installeerden de Amerikanen een voorlopige militaire regering. In december 1898 werd bij deVrede van Parijs bepaald dat de Filipijnen voortaan aan de Verenigde Staten toebehoorde.
Op 4 februari 1899 vond op een brug in Manilla een incident plaats waarbij Amerikaanse soldaten enkele Filipijnse soldaten beschoten. Dit was de aanleiding voor het uitbreken van deFilipijns-Amerikaanse Oorlog. In datzelfde jaar vond opnieuw eenSlag om Manilla plaats, ditmaal tussen de Amerikaanse en Filipijnse troepen. De Amerikanen versloegen het Filipijnse leger en Manilla zou hierop tot het uitbreken van deTweede Wereldoorlog in Amerikaanse handen blijven.
Op 8 december 1941, slechts enkele uren na de aanval opPearl Harbor, begon hetJapans Keizerlijk Leger haar verrassingsaanval op Manilla en andere delen van de Filipijnen. Na hevige bombardementen vanuit de lucht, volgde een landing van Japanse troepen ten noorden en ten zuiden van Manilla. Onder druk van de Japanse overmacht trok het Amerikaanse leger zich terug op het schiereilandBataan en het eilandCorregidor in deBaai van Manilla. Om te voorkomen dat Manilla zou worden verwoest werd de stad tot open stad uitgeroepen, waarna de stad op2 januari1942 doorJapanse troepen werd ingenomen.
De Japanse troepen pleegden tijdens de bezetting vele oorlogsmisdaden. Zo kwam het voor dat er massaal mensen werden gefusilleerd. Ook werd er gemarteld, werden er mensen levend verbrand of met een samoeraizwaard onthoofd en vonden er verkrachtingen plaats.
Een verwoest Manilla in mei 1945
Nadat het Amerikaanse leger5 februari1945 een geslaagde landing opLuzon had uitgevoerd, begon het leger onder leiding van generaalDouglas MacArthur met de herovering van Manilla. Het Japanse leger had zich in de stad verschanst en tijdens de hevige gevechten die uitbraken in de straten van Manilla werd de stad, en vooral de oude Spaanse binnenstad, ernstig verwoest.
Het verzet van de Japanners werd uiteindelijk gebroken door de zware artilleriebeschietingen van de Amerikanen. Op4 maart1945 verklaarde generaal-majoor Oscar Griswold de stad bevrijd. Bij deSlag om Manilla kwamen ruim 1.000 geallieerde strijdkrachten en 10.000 Japanse soldaten om het leven. Daarnaast waren er naar schatting zo'n 100.000 burgerslachtoffers. Velen van hen waren omgekomen dooroorlogsmisdaden door de Japanners in de laatste weken van de slag om Manilla.[2] Na de oorlog werd de grotendeels verwoeste stad weer opgebouwd.
De naoorlogse jaren stonden in het teken van de heropbouw van de stad en de groei en uitbreiding van het stedelijke gebied. De Filipijnen werden bovendien vlak na de oorlog onafhankelijk, op4 juli1946.
In1975 werden Manilla en de omringende steden en gemeenten samengevoegd in een aparte regioMetro Manila, om een beter beheer van de snel groeiende regio mogelijk te maken. Manilla werd de nieuwe hoofdstad van de Filipijnen, als opvolger van Quezon City.
In 1995 werden in Manilla dewereldjongerendagen georganiseerd. Met 5 miljoen bezoekers waren het de drukst bezochte wereldjongerendagen in de gehele geschiedenis van de wereldjongerendagen.
Manilla ligt hemelsbreed op zo'n 1120 kilometer ten zuidoosten vanHongkong en zo'n 2390 kilometer ten noordoosten vanSingapore aan de westkant van het noordelijke eilandLuzon. De stad ligt aan deBaai van Manilla bij de monding van de rivier dePasig en wordt door deze rivier in tweeën gedeeld. Bijna de gehele stad is gebouwd op de gedurende eeuwen door de Pasig afgezettealluviale bodem. Een deel van het grondgebied van de stad is ingepolderd land, dat oorspronkelijk tot de Baai van Manilla behoorde.
Manilla ligt in deregioNational Capital Region, die meestal wordt aangeduid als Metro Manila. Deze regio is als enige van de 17 regio's van de Filipijnen niet onderverdeeld in provincies. De stad zelf is voor administratieve doeleinden opgedeeld in zestien districten. De districten zijn weer onderverdeeld in 897barangays. Deze barangays vormen in tegenstelling tot de districten wel een eigen bestuurslaag en kennen eigen gekozen bestuurders.
Manilla heeft net als de rest van de Filipijnen eentropisch klimaat. De temperatuur is het hele jaar hoog en er valt jaarlijks relatief veel neerslag. De temperatuur in Manilla is gemiddeld 27 °C , met een gemiddelde maximumtemperatuur van 31 °C en een gemiddelde minimumtemperatuur van 23 °C. De totale gemiddelde jaarlijkse neerslag bedraagt 1970 mm. De maanden december tot en met april zijn normaal gesproken droog. De overige maanden en met name juli, augustus en september zijn erg nat.
De bevolking van Manilla is vergeleken met het begin van de 20e eeuw fors toegenomen. Tijdens de bevolkingstelling van 1903 telde de stad nog geen 200.000 inwoners. Vlak voor het begin van deTweede Wereldoorlog was dit aantal bijna verdrievoudigd naar ruim 623 duizend. De jaren erop lieten de grootste bevolkingsgroei van de20e eeuw zien, waardoor Manilla in 1948 bijna een miljoen inwoners telde. De jaren erna groeide de stad door naar een stad met bijna 1,5 miljoen inwoners in 1975. Aan het einde van dejaren zeventig, waarin de stad een tweede groeistuip beleefde, bereikte Manilla in 1980 een bevolkingsaantal van ruim 1,6 miljoen. De bevolkingsgroei is sindsdien afgezwakt. Bij de census van 2015 had Manilla een inwoneraantal van 1.780.148 mensen. Dit waren er 127.977 (7,7%) meer dan bij de vorige census van 2010. Ten opzichte van de census van 2000 was het aantal inwoners gegroeid met 199.066 mensen (12,6%). De gemiddelde jaarlijkse groei in die periode kwam daarmee uit op 0,78%, hetgeen lager was dan het landelijk jaarlijks gemiddelde over deze periode (1,84%).[4]
De bevolkingsdichtheid van Manilla was ten tijde van de laatste census, met 1.780.148 inwoners op 24,98 km², 71262,9 mensen per km². De stad is daarmee de dichtstbevolkte stad van de Filipijnen en een van de dichtstbevolkte steden ter wereld. Het dichtstbevolkte kiesdistrict is het zesde district; het dunstbevolkte is district vijf.
Diverse wijken van Manilla zijn erg arm. Minderjarigen kunnen soms alleen de eindjes aan elkaar knopen door in deprostitutie te gaan, en zo ook in sommige gevallen hun ouders op het platteland te onderhouden. Tot in dejaren negentig was Manilla een beruchte bestemming voorsekstoerisme. Aan het einde van het decennium werd in opdracht van burgemeesterAlfredo Lim een grote schoonmaakactie gehouden die erin heeft geresulteerd dat de meeste bars gesloten werden.
In de jaren hierna zijn de bars echter langzaam maar zeker weer teruggekeerd en heeft een gedeelte van de prostitutie zich verplaatst naar shoppingmalls; een in delen van Azië vrij veelkomend fenomeen waarbij vooral studentes rondhangen in de malls om opgepikt te worden.
Tondo is een van de allerarmste wijken van Manilla. In de stad is relatief veel misdaad en drugsmisbruik.
Zoals allesteden in de Filipijnen wordt Manilla bestuurd door een burgemeester. De burgemeester van de stad,Isko Moreno werd tijdens deverkiezingen van 2025 voor een tweede termijn gekozen. De viceburgemeester van Manilla is vanaf 30 juni 2025 Angela Atienza. Zij is de voorzitter van de stadsraad. Deze raad is samengesteld uit zes verkozen raadsleden voor elk van de zeskiesdistricten van Manilla.
Manilla is van oudsher het centrum van de handel in de Filipijnen. De Spanjaarden verhandelden ruim 2 eeuwen lang met behulp van deManillagaljoen goederen uit China en India voor zilver uitNieuw-Spanje. Begin19e eeuw kwam hier door deMexicaanse Onafhankelijkheidsoorlog een einde aan. Al die tijd was de haven van Manilla officieel voor westerse mogendheden gesloten geweest. Er werd echter door de Engelsen van deOost-Indische Compagnie wel clandestien handel gedreven. Na de onafhankelijkheid van Mexico werden de Spanjaarden afhankelijk van deze illegale handel. Dit resulteerde uiteindelijk in1834 ondergouverneur-generaalPascual Enrile in de officiële openstelling van Manilla voor buitenlandse handel.[6]
Tegenwoordig is Manilla nog steeds het belangrijkste handelscentrum van de Filipijnen. De meeste geïmporteerde goederen komen de Filipijnen via de haven van Manilla binnen. De nabijheid van de haven heeft gezorgd voor een grote concentratie van veelal kleine fabrieken in het district Tondo. Daarnaast vindt men kleine industrie in de wijken Binondo en Santa Cruz. De zwaardere industrie is gelokaliseerd in de districten Pacom, Pandacan en Santa Ana. Sinds dejaren tachtig wordt deze echter langzaamaan verplaatst naar minder dichtbevolkte gebieden inMetro Manila.
In de loop der jaren is de rol als financieel centrum van het land grotendeels overgenomen door de voorstadMakati. Er zijn echter nog steeds enkele grote financiële instellingen en banken met hun hoofdkwartier in Manilla. Voorbeelden hiervan zijn deCentrale Bank van de Filipijnen,Land Bank of the Philippines en dePhiltrust Bank
In Manilla liggen diverse parken. Het bekendst isRizal Park, dat werd aangelegd ter ere van de Filipijnse nationale heldJosé Rizal. Andere parken en groenstroken zijn het gebied rond hetCultural Center of the Philippines, Rajah Sulayman Park, Manila Boardwalk, Liwasang Bonifacio,Mehan Garden,Paco Park, Remedios Circle, Pandacan Linear Park en Malacañang Garden. Midden in Manilla ligt de dierentuin enbotanische tuinManila Zoo. De stad kent verder diverse grote begraafplaatsen zoalsManila Chinese Cemetery,La Loma Cemetery, Manila South Green Park enManila North Cemetery, de laatste begraafplaats van diverse bekende personen uit de Filipijnse geschiedenis en tevens de grootste begraafplaats vanMetro Manilla.
In Manilla zijn vele musea te vinden. Een van deze instellingen is hetNational Museum of the Philippines waarin exposities met betrekking totplantkunde,zoölogie,geologie,antropologie en kunst te zien zijn. Een van de topstukken van het museum is het schilderijSpoliarium van de Filipijnse schilderJuan Luna. Aan het Plaza San Luis Comples, bevindt zich “Casa Manila’’, waar Chinese en Europese meubelstukken uit de 20e eeuw worden geëxposeerd. InRizal Park zijn het Metropolitan Museum, het Museong Pambata (kindermuseum) en deNational Library of the Philippines gevestigd. Het Metropolitan Museum geldt als het belangrijkste kunstmuseum van de Filipijnen.
Een andere bezienswaardigheid in Manilla is het „Coconut Palace“. Dit paleis werd in opdracht vanImelda Marcos gebouwd voor het bezoek vanpaus Johannes Paulus II in 1981. Hoewel de paus weigerde er te overnachten diende het gasthuis voor prominente personen alsMoammar al-Qadhafi,Brooke Shields enGeorge Hamilton. Tegenwoordig is het gasthuis een museum, compleet met een vlinder en orchideeëntuin
In het „Central Bank Money Museum“ worden sinds 3 januari 1974 Filipijnse en buitenlandse muntstukken en bankbiljetten tentoongesteld. Het „Archdiocese of Manila Museum (AMM)“ (Museum van hetaartsbisdom Manilla) werd in 1987 ingericht. De collectie omvat een variëteit aan stukken met betrekking tot de geschiedenis van de Katholieke Kerk in de Filipijnen. In deSan Agustin Church in Intramuros is het San Agustin Museum gevestigd met een verzameling van olieverfschilderijen van heilige en andere religieuze objecten.
Het grootste deel van de inwoners van Manilla isrooms-katholiek. De oorzaak hiervan is de langdurige aanwezigheid van de Spanjaarden in het land. Enkele jaren nadat de Spanjaarden van Manilla de hoofdstad van de archipel hadden gemaakt in1571 werd hier ook het eerstebisdom in de Filipijnen opgericht. Hetbisdom van Manilla werd geleid doorDomingo de Salazar totdat het in1595 werd verheven totAartsbisdom. Hoewel het huidige aartsbisdom lang niet meer zo groot is als in 1595 omvat het wel een veel groter gebied dan alleen de stad Manilla. Het aartsbisdom is tegenwoordig nog steeds het belangrijkste aartsbisdom van de Filipijnen en dekathedraal van Manilla is de zetel van deprimaat van deFilipijnen, kardinaalGaudencio Rosales.
Andere belangrijke rooms-katholieke kerken en kathedralen in de stad zijn onder andereSan Agustin Church in Intramuros, de bewaarplaats van de beeltenis van Nuestra Señora de Consolación y Correa en eenUNESCOwerelderfgoed, die veel wordt gebruikt als trouwlocatie door bekende Filipino's;Quiapo Church, ook wel bekend als Basilica Minore del Nuestro Padre Jesus Nazareno, de locatie van het jaarlijkseFeest van de zwarte Nazarener; Binondo Church, ook wel bekendstaand als Basilica Minore deSan Lorenzo Ruiz;Malate Church, Ermita Church, waar de oudste Maria beeltenis van de Filipijnen te vinden is; Tondo Church, waar een eeuwenoude ivoren beeld vanSanto Niño (kindje Jezus) te vinden is; Sta. Ana Church enSan Sebastian Church, ook wel bekendstaand als de Basilica Minore de San Sebastian, de enige geheel stalen kerk inAzië.
Het district Quiapo herbergt een relatief grote moslimgemeenschap. Daar staat ook de beroemde „Gouden Moskee“. In Ermita staat een Hindoetempel voor de Indische bevolking en aan de Quirino Avenue in Malate staat de enige synagoge van de stad voor de kleine Joodse bevolkingsgroep. De weinige boeddhisten die Manilla kent, zijn meestal van Chinese afkomt.
Diverse van deze evenementen vonden plaats in het nationale stadion van de Filipijnen, hetRizal Memorial Sports Complex (het RMSC). Ondanks het feit dat het stadion behoorlijk verouderd is en slechts een beperkte capaciteit van 30.000 heeft, worden ook tegenwoordig veel belangrijke sportevenementen hier georganiseerd.
Net als in overige delen van de Filipijnen is basketbal een van de populairste sporten in de stad. Enkele bekende teams uit Manilla zijn de Letran knights, de Mapua Cardinals, de San Beda Red Lions, de San Sebastian Stags en de St. Benilde Blazers. Al deze teams komen uit in de competitie van universiteitsteams, de National Collegiate Athletic Association, Philippines (NCAA). Andere populaire kijksporten in Manilla zijnjai-alai en hanengevechten. Jai-alai-wedstrijden worden dagelijks gespeeld in het Jai-alai de Manila-stadion in Malate.
Hoewel de naamgeving anders doet vermoeden, werd de beroemdste bokswedstrijd die ooit is georganiseerd in de Filipijnen, deThrilla in Manila tussenMuhammad Ali enJoe Frazier, afgewerkt in de voorstadQuezon City.
De straten van Manilla hebben chronisch last van verkeersopstoppingen. Het belangrijkste openbare vervoermiddel zijn dejeepneys. Oorspronkelijk waren dit oudeJeeps vanWillys-Overland die door het Amerikaanse leger waren achtergelaten. Ze werden door Filipino's tot kleine passagiersbusjes omgebouwd. Later werden de jeepneys op de Filipijnen gebouwd, waarbij onderdelen als de motor en deversnellingsbak nog wel uit de legerdump kwamen. Jeepneys zijn kunstzinnig beschilderd en zijn een typisch Filipijns vervoermiddel, elke Jeepney is hierdoor uniek. De laatste tijd staan ze aan kritiek bloot wegens de luchtvervuiling die ze veroorzaken.
Voor de korte afstand gebruiken de Filipino'stricycles. Dit zijnbromfietsen metzijspan die maximaal drie passagiers kunnen vervoeren, maar die vooral in meer afgelegen gebieden tot wel 7 passagiers meenemen. De gewone Padycabs, waarbij de bestuurder moet fietsen, spelen bijna geen rol meer. Voor de lange afstand zijn er bussen, en voor de toeristen en de rijkere inwoners van de stad beschikt Manilla ook nog over een grote vloot taxi's, die naar Westerse begrippen erg voordelig zijn.
Demetro van Manilla is een grotendeels bovengronds spoornetwerk waarop lightrail- en metrotreinen dienstdoen. Om kosten te besparen zijn in het midden van de grote boulevards pilaren geplaatst, waarop de spoorbanen rusten. Het net volgt dus globaal de grote verkeersaders, zonder kruispunten te delen met het wegverkeer. Het netwerk is (anno 2010) 48 km lang en heeft drie lijnen met in totaal 43 stations.
.svg)
