Movatterモバイル変換


[0]ホーム

URL:


Naar inhoud springen
Wikipediade vrije encyclopedie
Zoeken

Malawi

Coördinaten13° 1′ ZB, 33° 36′ OL
Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Republic of Malawi
Dziko La Malaŵi
Kaart
Basisgegevens
Officiële taalEngels,Nyanja
HoofdstadLilongwe
Regerings­vormRepubliek
StaatshoofdPeter Mutharika
ReligieProtestant 58,5%,rooms-katholiek 17,2%,moslim 13,8%
Oppervlakte118.484 km²[1] (20% water)
Inwoners13.066.320 (2008)[2]
21.196.629 (2020)[3] (0000178899 178,9/km² (2020))
Bijv. naamwoordMalawisch
Inwoner­aanduidingMalawiër (m./v.)
Malawische (v.)
Overige
VolksliedMlungu dalitsani Malawi
MunteenheidMalawische kwacha(MWK)
UTC+2
Nationale feestdag6 juli
Web |Code |Tel..mw | MWI | 265
Voorgaande staten
Malawi (1964-1966) Malawi (1964-1966)1966 (uitroeping van de republiek)
Detailkaart
Kaart van Malawi
Portaal Portaalpictogram Landen & Volken

Malawi (Nyanja:Malaŵi), officieel deRepubliek Malawi (Engels:Republic of Malawi,Nyanja:Dziko la Malaŵi,ChiTumbuka:Charu cha Malaŵi), is eenland inAfrika dat grenst aanZambia,Tanzania enMozambique. Malawi is de huidige naam voor het voormaligeBritseprotectoraatNyasaland. Nyasa is de oude benaming voor hetMalawimeer dat een groot deel van de grenzen van Malawi bepaalt. Malawi werd onafhankelijk in 1964 en heeft sinds 1994 verkiezingen met meerdere deelnemende partijen.

Geschiedenis

[bewerken |brontekst bewerken]
Zie ook:Prehistorie van Zuidelijk Afrika

Malawi is op 6 juli 1964 als onafhankelijke staat ontstaan uit het Britse protectoraatNyasaland (sinds 1907; voor die tijd was het een British Central Africa Protectorate (= Brits Centraal-Afrikaans Protectoraat).

Malawi kwam in 1891 onder Brits koloniaal bestuur. In 1912 richtten een aantal zwarte voormannen de North Nyasa Native Association (NNNA) op. De NNNA probeerde binnen de bestaande structuren te ijveren voor betere leefomstandigheden voor de contractarbeiders op de plantages en in de mijnen.

In 1915 kwam deevangelistJohn Chilembwe in opstand tegen het Britse gezag. De opstand werd evenwel neergeslagen en Chilembwe gedood. Desondanks groeide hierna het nationaal bewustzijn onder de bevolking.

Tijdens deTweede Wereldoorlog werd het Nyasaland African Congress (NAC) opgericht doornationalisten, die streefden naar zelfbestuur voor Malawi ('Nyasaland'). Het NAC verkreeg grote aanhang en begon radicaler te worden. Spoedig streefde het NAC naar een onafhankelijk Malawi. Op 1 augustus 1953 werdenNoord-Rhodesië (het huidigeZambia),Zuid-Rhodesië (het huidigeZimbabwe) en Nyasaland (het huidige Malawi) samengevoegd tot eenfederatie (Centraal-Afrikaanse Federatie). In 1958 werd het Malawi National Congres (MNC) doorHastings Kamuzu Banda opgericht. Het NAC en de MNC verzetten zich krachtig tegen defederatie, die al in 1963 ter ziele ging. Toen verkreeg Malawi zelfbestuur met Banda alspremier.

Op 6 juli 1964 werdMalawi een onafhankelijke staat binnen hetGemenebest van Naties met de Britse koningin als staatshoofd.Hastings Kamuzu Banda bleef minister-president. In 1966 riep hij Malawi uit tot een republiek en werdpresident. Spoedig daarna werden alle politieke partijen behalve de MNC verboden.
Banda werd eendictator, die zich in zijn buitenlandsepolitiek vooral op het Westen oriënteerde. Pas inde jaren tachtig sloot Banda vriendschapsverdragen met buurlanden en andere Afrikaanse staten. Lange tijd was Malawi een van de weinige landen die banden onderhielden met hetZuid-Afrika onder deApartheid.
In 1988 was er sprake van een kortstondige crisis metMozambique, toen dat laatste land Malawi ervan beschuldigde steun te verlenen aan een Mozambikaanse verzetsbeweging.

In 1991 en 1992 waren er protesten tegen het bewind van president Banda en het eenpartijstelsel. In juni 1993 verkoos de bevolking perreferendum dat het eenpartijstelsel moest worden afgeschaft. Spoedig daarna werden er verschillende partijengelegaliseerd. HetVerenigd Democratisch Front (UDF) werd de voornaamsteoppositiepartij. Bij de verkiezingen van 1994 werd Banda verslagen: UDF-kandidaatBakili Muluzi werd de nieuwe president en premier.

Op 24 mei 2004 werdBingu wa Mutharika tot president gekozen, en in 2009 herkozen. Hij overleed echter aan een hartaanval op 5 april 2012[4] zonder dat hij zijn jongere broer en ministerPeter Mutharika al als opvolger had kunnen parachuteren. Mede dankzij de strijdkrachten werd hij opgevolgd door vicepresidenteJoyce Banda.

In de twee jaar van haar regering kwamen enkelecorruptieschandalen uit de tijd van haar voorganger aan het licht, waardoor ontwikkelingsorganisaties de geldkraan nagenoeg dichtdraaiden. Een tekort aan onder andere medicijnen was het gevolg daarvan, en Banda moest de munt devalueren. Daarmee werd ze al niet populair, maar haar pogingen om het verbod ophomoseksualiteit op te heffen maakten haar regelrecht gehaat. Bij de verkiezingen van 2014 werd ze dan ook verslagen doorPeter Mutharika, die vervolgens zes jaar de president was van het land. Mutharika werd aanvankelijk herkozen bij de verkiezingen van 2019, maar wegens onregelmatigheden werd deze uitslag ongeldig verklaard door het hooggerechtshof. Nieuwe verkiezingen vonden plaats in 2020, waarbij Mutharika alsnog verslagen werd doorLazarus Chakwera. Peter Mutharika werd opnieuw verkozen tot president nadat hij Chakwera versloeg bij de verkiezingen van 2025.

Economie

[bewerken |brontekst bewerken]

Malawi is een van de armste landen ter wereld. De afwezigheid van delfstoffen (alhoewel er inmiddels een aantal mijnbedrijvenzeldzame aardmetalen ontdekt hebben en bezig zijn hiervoor de mijnrechten te verkrijgen), hetontbreken van een zeehaven, de traditionele gerichtheid op de verbouw van thee en tabak op plantages, samen met het lage opleidingsniveau van de bevolking maken de economische situatie dramatisch. Daaroverheen is de aidsepidemie gekomen, die een belangrijk deel van de economisch productieve middengeneratie heeft weggevaagd.

Bescheiden lichtpuntjes zijn er echter ook. Zo is vooruitgang gemaakt wat betreft de distributie van aidsremmende middelen, worden met een zeker succes pogingen gedaan om Malawi als toeristische bestemming op de kaart te zetten — waarbij met name de uitzonderlijke vogelpopulatie, het Malawimeer en de ongerepte safarigebieden ingezet worden — én zijn hulpverleners steeds meer bezig met duurzame hulp: niet (alleen) voedsel, maar ook educatie van de lokale bevolking inzake voedselvoorziening en ziektepreventie. Een koloniale erfenis is de bewerkelijke maisteelt, die vanwege de noodzaak totirrigatie geen bepaald gelukkige keuze is voor de lokale omstandigheden. Momenteel wordt ingezet op de omschakeling naar gewassen die betere resultaten opleveren.

Staatsinrichting

[bewerken |brontekst bewerken]

Bestuurlijke indeling

[bewerken |brontekst bewerken]
ZieDistricten van Malawi voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Malawi is verdeeld in drie bestuurlijke regio's (Central,Northern enSouthern), die weer onderverdeeld zijn in de volgende28 districten:

Demografie en talen

[bewerken |brontekst bewerken]

Malawi heeft meer dan 19 miljoen inwoners, met een groeicijfer van 2,75%. De Malawische bevolking bestaat uit deChewa, deNyanja, deTumbuka, dewaYao, deLomwe, deSena, deTonga, deNgoni en deNgonde inheemse etnische groepen. Daarnaast wonen er ook Aziaten en Europeanen.

De belangrijkste talen van het land zijn Chichewa, een officiële taal die wordt gesproken door meer dan 57% van de bevolking, Chinyanja (12,8%), Chiyao (10,1%) en Chitumbuka (9,5%). Andere inheemse talen zijn Lomwe, gesproken door ongeveer 250.000 mensen in het zuidoosten van het land, Kokola, gesproken door ongeveer 200.000 mensen eveneens in het zuidoosten, Lambya, gesproken door ongeveer 45.000 mensen in het uiterste noordwesten, Ndali, gesproken door ongeveer 300.000 mensen in het noorden, Malawi Sena, gesproken door ongeveer 270.000 mensen in het zuiden en Tonga, gesproken door ongeveer 170.000 mensen in het noorden.

Naast deze talen wordt er ook Engels gesproken in Malawi. Dit is er eveneens een officiële taal.

Volgens schattingen uit 2007, is ongeveer 80% van de bevolkingchristelijk. De Rooms-Katholieke Kerk en de Kerk van Centraal-Afrika vormen hierin de grootste christelijke groepen. Daarnaast is er ook een klein aantal anglicanen, baptisten, evangelisten en adventisten. Ongeveer 13% van de bevolking ismoslim, waarvan de meesten tot de moslimbevolking van Sunni, Qadriya of Sukkutu horen. Andere religieuze groepen in het land zijn onder meerjoden,rastafari,hindoes enbaha’is.Atheïsten maken ongeveer 4% van de bevolking van Malawi uit.

Kindersterfte is hoog en de levensverwachting bij de geboorte ligt op 50,03 jaar. Malawi kent een hoog percentage volwassenen die besmet zijn methiv/aids (ongeveer 930.000 volwassen, wat 11,9% van de bevolking is). Er vallen ongeveer 68.000 doden per jaar door aids, en per dag raken ongeveer 250 mensen geïnfecteerd. Ten minste 70% van de ziekenhuisbedden in Malawi zijn bezet door aidspatiënten. Het hoge percentage van infectie heeft ertoe geleid dat naar schatting 5,8% van het aantal agrarische arbeidskrachten zal sterven aan deze ziekte. Eveneens heeft dit een negatieve invloed op hetbbp. De overheid besteedt jaarlijks meer dan 120.000 dollar aan begrafenissen voor ambtenaren die sterven aan deze ziekte.

Er heerst eveneens een hoge mate van risico op ernstige infectieziekten, zoals bacteriële en protozoale diarree, hepatitis A, buiktyfus, malaria, pest,schistosomiasis en hondsdolheid. Malawi tracht vooruitgang te boeken op het verminderen van kindersterfte en het verminderen van hiv/aids, malaria en andere besmettingen.

Armoede

[bewerken |brontekst bewerken]

Volgens hetOntwikkelingsprogramma van de Verenigde Naties leeft in Malawi 65,3% van de bevolking onder dearmoedegrens.[5]

Galerij

[bewerken |brontekst bewerken]
  • Het Malawimeer bij Cape Maclear
    Het Malawimeer bij Cape Maclear
  • Malawisch bankkantoor
    Malawisch bankkantoor
  • Reclame voor bier op straat in Malawi. Er is veel reclame zoals deze in de grote steden van Malawi
    Reclame voor bier op straat in Malawi. Er is veel reclame zoals deze in de grote steden van Malawi
  • Houten autootjes te koop langs de weg van Dedza naar Golomoti
    Houten autootjes te koop langs de weg van Dedza naar Golomoti

Zie ook

[bewerken |brontekst bewerken]
Bronnen, noten en/of referenties
Mediabestanden
Zie de categorieMalawi vanWikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.
·Overleg sjabloon (de pagina bestaat niet) ·Sjabloon bewerken
Afrikaanse Unie
Lidstaten:Algerije ·Angola ·Benin ·Botswana ·Burkina Faso ·Burundi ·Centraal-Afrikaanse Republiek ·Comoren ·Congo-Brazzaville ·Congo-Kinshasa ·Djibouti ·Egypte ·Equatoriaal-Guinea ·Eritrea ·Ethiopië ·Gabon ·Gambia ·Ghana ·Guinee ·Guinee-Bissau ·Ivoorkust ·Kaapverdië ·Kameroen ·Kenia ·Lesotho ·Liberia ·Libië ·Madagaskar ·Malawi ·Mali ·Marokko ·Mauritanië ·Mauritius ·Mozambique ·Namibië ·Niger ·Nigeria ·Oeganda ·Rwanda ·Sahrawi Arabische Democratische Republiek ·Sao Tomé en Principe ·Senegal ·Seychellen ·Sierra Leone ·Somalië ·Soedan ·Swaziland ·Tanzania ·Tsjaad ·Togo ·Tunesië ·Zambia ·Zimbabwe ·Zuid-Afrika ·Zuid-Soedan
Organen:Parlement
REG's:AMU ·COMESA ·CEN-SAD ·EAC ·ECCAS ·ECOWAS ·IGAD ·SADC
Economie:AfCFTA ·AOB ·NEPAD
·Overleg sjabloon (de pagina bestaat niet) ·Sjabloon bewerken
Gemenebest van Naties (voorheen: Britse Gemenebest)

Antigua en Barbuda ·Australië ·Bahama's ·Bangladesh ·Barbados ·Belize ·Botswana ·Brunei ·Canada ·Cyprus ·Dominica ·Fiji ·Ghana ·Grenada ·Guyana ·India ·Jamaica ·Kameroen ·Kenia ·Kiribati ·Lesotho ·Malawi ·Maleisië ·Malta ·Mauritius ·Mozambique ·Namibië ·Nauru ·Nieuw-Zeeland ·Nigeria ·Oeganda ·Pakistan ·Papoea-Nieuw-Guinea ·Rwanda ·Saint Kitts en Nevis ·Saint Lucia ·Saint Vincent en de Grenadines ·Salomonseilanden ·Samoa ·Seychellen ·Sierra Leone ·Singapore ·Sri Lanka ·Swaziland ·Tanzania ·Tonga ·Trinidad en Tobago ·Tuvalu ·Vanuatu ·Verenigd Koninkrijk ·Zambia ·Zuid-Afrika

·Overleg sjabloon ·Sjabloon bewerken
Landen inAfrika

Algerije ·Angola ·Benin ·Botswana ·Burkina Faso ·Burundi ·Centraal-Afrikaanse Republiek ·Comoren ·Congo-Brazzaville ·Congo-Kinshasa ·Djibouti ·Egypte ·Equatoriaal-Guinea ·Eritrea ·Ethiopië ·Gabon ·Gambia ·Ghana ·Guinee ·Guinee-Bissau ·Ivoorkust ·Kaapverdië ·Kameroen ·Kenia ·Lesotho ·Liberia ·Libië ·Madagaskar ·Malawi ·Mali ·Marokko ·Mauritanië ·Mauritius ·Mozambique ·Namibië ·Niger ·Nigeria ·Oeganda ·Rwanda ·Sao Tomé en Principe ·Senegal ·Seychellen ·Sierra Leone ·Soedan ·Somalië ·Swaziland ·Tanzania ·Togo ·Tsjaad ·Tunesië ·Zambia ·Zimbabwe ·Zuid-Afrika ·Zuid-Soedan

Frans overzees departement:Mayotte ·Réunion
Overzees gebied van het Verenigd Koninkrijk:Sint-Helena, Ascension en Tristan da Cunha
Overige gebieden:Westelijke Sahara

Overgenomen van "https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Malawi&oldid=70081950"
Categorieën:
Verborgen categorie:

[8]ページ先頭

©2009-2025 Movatter.jp